De puzzel van Wouters

Door Valentijn Driessen - TUNIS, vrijdag

Het noodlot lijkt Jan Wouters weleens te achtervolgen. Zelfs tot in Tunesië. Over het trainingskamp zegt de Utrechter geen klagen te hebben. Natuurlijk voldeed een oefenveld niet aan de verwachting. "Daarvoor heb ik het programma eenmaal aangepast. Niet meer. Het gaat hier voornamelijk om conditioneel werk."

Jan Wouters laadt zich met Ajax op in Tunis waar hij in de zon mijmert over de ideale opstelling van zijn door blessures geteisterde ploeg. "Ik zou weleens keuzes willen maken." FOTO: ROB DE JONG

Nee, de factor noodlot zit hem in de blessure van Fred Grim. De goalie raakte gisteren geblesseerd aan een vinger en ziet zijn plaats vanavond tegen het nationale team van Tunesië ingenomen worden door Serge van der Ban. Blessures, het loopt bij Ajax als een rode draad door de eerste seizoenhelft. "Vandaar hebben we zelden in een ideale formatie kunnen spelen. Welke dat is? Ik pin me nergens op vast. Alleen kan die puzzel pas goed vallen als iedereen beschikbaar is. Een detail kan dan het verschil maken tussen goed en top. Mijn wens is daarom dat iedereen fit raakt en blijft. Je bent continu bezig om balans te zoeken, maar als je vier verdedigers mist, is dat onmogelijk."

Volgens Wouters zou een oordeel over Ajax, de spelers en de trainer pas dan op z'n plaats zijn. "Ik wil weleens keuzes kunnen maken. Aron Winter zie ik als middenvelder, John Nieuwenburg evenzeer, maar ze staan noodgedwongen in de defensie. Aan het opbouwen van een team zijn we niet toegekomen. We hebben slechts kunnen mijmeren over de ideale elf. Soms stonden we met vier tieners in de defensie. Bij de moeilijkheidsgraad van onze speelwijze is dat te veel van het goede. Soms speelden we defensiever, soms naar behoren, soms minder omdat iedereen bij Ajax zo gefocust is op vooruit verdedigen en zo is opgeleid. Maar alleen de boel dichtspijkeren in thuiswedstrijden kan sowieso niet. Daarmee lok je de tegenstander heus niet. Die vinden 0-0 in De Arena ook prima. Ze laten ons het spel maken. Trouwens, voor eigen publiek moet je wat neerzetten. De mensen hebben geen boodschap aan wie wel of niet beschikbaar is, maar in dergelijke situaties kwamen wel onze kwetsbaarheden aan de oppervlakte."

"Ondanks geschetste problemen hebben we het niet zo slecht gedaan. Zonder zeperds tegen Roda JC en RKC stonden wij zelfs bovenaan. Dan zou het mijns inziens zelfs een geweldige prestatie zijn. Defensief heb ik misschien een inschattingsfout gemaakt. We zoeken daarom naar een verdediger die zowel in het centrum als op rechts kan spelen. Een rechtsbenige Chivu."

Het kan in Amsterdam dus eigenlijk alleen maar beter gaan. Volgens Wouters kunnen zijn spelers zijn filosofie ook uitvoeren. "Nieuwenburg bijvoorbeeld niet als rechtsachter, maar wel als middenvelder. Pas als ik de mogelijkheid krijg spelers neer te zetten zoals ik voor ogen heb, kan ik écht werken aan een uitgebalanceerd geheel. Mijn eisen en die van Ajax liggen hoog, maar ik weiger ze nu naar beneden bij te stellen. Als ik niet op een hoog niveau inzet, kan ik toch niet beoordelen of spelers wel of niet geschikt zijn voor Ajax voor volgend seizoen?"

De mensen in Wouters' directe omgeving bij Ajax weten in welk schuitje de oefenmeester zit. Dat bij iedere club personen lopen die reageren als supporters, neemt hij voor lief. Zeker zolang ze beleidsmatig niets te vertellen hebben. Ajax krijgt een loodzwaar programma voor de kiezen met Roda JC (uit), Heerenveen (uit), Cambuur (thuis), PSV (uit) en Willem II (thuis). "Als je vier duels achtereen niet presteert, kan het gedaan zijn. Excuses tellen dan niet meer, is m'n ervaring van twintig jaar betaald voetbal. Maar dat neemt niet weg dat ik zoiets in dit geval bijzonder kortzichtig zou vinden."

Terecht, omdat Wouters tot dusver nauwelijks de mogelijkheid heeft gekregen zich te onderscheiden als trainer van Ajax. Of het moet zijn dat hij dit half jaar ondanks alle personele problemen tactisch nimmer een flater sloeg. En kan Wouters het helpen dat de beschikbare spelers (nog) niet op zijn denkniveau qua voetbal zitten? Z'n oog voor details is voor de huidige spelers vaak (nog) niet te bevatten. Wouters kan er bij Ajax alleen maar aan werken. Voor topspelers als de gebroeders De Boer was het de reden om hem op voetbalgebied een jaar geleden al na twee trainingen te bestempelen als toptrainer in de dop.

Maar in de benadering van Ajax en de trainer Jan Wouters is een zekere onredelijkheid geslopen. Alles wordt altijd afgezet tegen het magische jaar 1995, toen Ajax alles won wat er te winnen valt. Het tijdperk vóór het alles op z'n kop zettende Bosman-arrest. Wouters: "We leven niet alleen in een ander tijdperk; ik ben pas een half jaar bezig met mijn Ajax en de vergelijking met Louis van Gaal wordt al getrokken. Niet met de Van Gaal die in september 1991 hoofdtrainer werd van Ajax, maar de trainer die zes jaar later vertrok. Ook ik moet groeien in m'n rol als trainer. Ja, ik voel me 100% trainer; ik voel me geen speler meer."