Kern van de naderende overeenkomst is een model waarin de sociale partners toch zeggenschap krijgen in het bestuur over de sociale zekerheid. Zeer waarschijnlijk leidt het akkoord tot een structuur waarin alle sociale partners, eventueel via een gezamenlijke afvaardiging, samen met de rijksoverheid een bestuurlijke laag vormen als koepel voor het bepalen van het beleid in de sociale zekerheid, en dan met name de werknemersverzekeringen wao en ww.

Ook zijn de sociale partners en het kabinet elkaar genaderd over de vraag of er meer concurrentie en marktwerking moeten komen in de sociale zekerheid. Maar op dit punt is nadering uitwerking nodig. Hiertoe is afgesproken dat de sociale partners de komende dagen met hun achterban overleg plegen. Volgende week komen de voorzitters van de centrales en de bewindslieden weer bij elkaar om de hoofdlijnen van het akkoord in de steigers te zetten. Daarna kan De Vries met het voorstel naar het kabinet.

Op laatste moment
De bijeenkomst op het ministerie van De Vries in Den Haag is op het laatste moment geregeld. Op initiatief van De Vries kregen de voorzitters kort van te voren een persoonlijke

uitnodiging. Omdat De Vries (foto) daarbij al liet doorschemeren dat hij de sociale partners tegemoet wilde komen, hebben de voorzitters hun deelname aan de bijeenkomst toegezegd.

Met het geheime overleg werd de impasse doorbroken die was ontstaan na een heftige ruzie tussen de sociale partners enerzijds en De Vries en Hoogervorst anderzijds. De discussie over de toekomstige uitvoeringsorganisatie in de sociale zekerheid loopt al ruim een jaar. Aanvankelijk waren de sociale partners tevreden over de hoofdlijnen van het kabinetsvoorstel. Er zou meer concurrentie komen tussen de huidige uitvoeringsinstellingen werknemersverzekeringen, de uvi's. Daarnaast zouden de sociale partners bestuurlijk een woord kunnen meespreken.

In de herfst van vorig jaar kwam De Vries, die in zijn vorige functie als voorzitter van de Sociaal-Economische Raad (SER) vierkant achter werkgevers en werknemers stond, volstrekt onverwachts met een ander plan op de proppen. Hij was van de concurrentie tussen de uvi's afgestapt en presenteerde een model met een door de staat aangestuurde uvi, ofwel een mono-uvi, waarbij de sociale partners bestuurlijk buitenspel zouden worden gezet en de concurrentie van de baan zou zijn.

Woede
De sociale partners waren woedend en weigerden verder met De Vries en Hoogervorst te overleggen. De vakbeweging dreigde zelfs per januari 2000 uit alle besturen in de sociale zekerheid te stappen. Eind december kwamen de sociale partners zelf met een voorstel, waarin zij enige toenadering tot De Vries zochten. Daarna was het wachten op het definitieve model waarmee De Vries naar het kabinet zou stappen om een wetsvoorstel voor te bereiden.

Volgens diverse betrouwbare bronnen is het gesprek van gisteravond in een opvallend goede, open sfeer verlopen. "Er zit duidelijk beweging in de standpunten over en weer", aldus deze zegslieden. "We kunnen hoopvol zijn. Een akkoord zit er duidelijk aan te komen. Gezien de gevoeligheid van de materie moeten de details echt achter de komma worden uitgewerkt, anders kunnen er later weer misverstanden over ontstaan. Je kunt het niet maken om straks weer rollebollend over straat te gaan."

De bestuurlijke invloed van de sociale partners kan vorm krijgen als een extra orgaan boven de huidige uvi's, melden de bronnen. Daarmee zou het plan van de mono-uvi van de baan zijn. Maar De Vries en Hoogervorst hebben voorgesteld om de mono-uvi toch te handhaven en gevraagd of de sociale partners dit met hun achterban willen bespreken.

De marktwerking en concurrentie zouden dan vooral in de uitvoering moeten komen en in de relatie tussen de mono-uvi en de arbo-diensten van bedrijven. Verzekeraars en andere dienstverleners zouden daarbij een rol kunnen spelen. Op die manier kan de efficiëntie van de uitvoering in de sociale zekerheid worden bevorderd, redeneren de bewindslieden.