Uit cijfers van het uitzendbureau Addeco, die zo'n 20.000 mensen in Nederland uitzendt, bestaat het bestand voor ongeveer 10 procent (2000 personen) uit buitenlanders. Volgens een woordvoerder zijn ook andere uitzendorganisaties actief in de ons omringende buurlanden.

Het percentage Duitsers dat hier werkzaam is nam de afgelopen twee jaar toe met 600 procent. Samen met de Belgen, die hun aandeel zagen stijgen met 50 procent, zijn zij vooral actief in de grensstreken. Het aantal Engelsen steeg met 300 procent, zij komen vaak terecht in de Randstad. Nieuw is de trek van Franse arbeidskrachten naar Nederlandse belcentrales waar behoefte is aan mensen die Franstalig zijn.

Door honderd werknemers uit het voormalig Oost-Duitsland in te huren voor werk aan de bouw van de tunnel onder de Westerschelde helpt de provincie Zeeland in een klap een compleet mijnwerkersdorp aan een baan.

In het Oost-Duitse Germendorf wordt gesproken van een 'banenwonder' nu tientallen bouwarbeiders uit deze gemeente weer aan de slag zijn, veelal na jarenlange werkeloosheid.

Ook voor uitgerangeerd personeel van de voormalige Oost-Duitse spoorwegen en de bruinkoolindustrie betekent de Zeeuwse klus eindelijk weer eens een nieuwe uitdaging. De rangeerervaring van deze werknemers komt uitstekend van pas op de elf locomotieven, die op het bouwterrein het materiaal aan- en afvoeren.

De aanleg van de dubbele tunnelbuis vindt vanuit de richting Zeeuws-Vlaanderen plaats. Hier vandaan werken zich twee boormachines op een maximale diepte van 60 meter naar de oever bij Ellewoutsdijk op Zuid-Beveland. In 2003 moet volgens plan de tunnel de twee veerdiensten over het drukbevaren water gaan vervangen.

Projectdirecteur H. de Jonge van de uitvoerende Kombinatie Middelplaat-Westerschelde (KMW), waarin drie Nederlandse bedrijven participeren, alsmede twee Duitse en een Belgische onderneming, is bijzonder gelukkig met de Oost-Duitse inbreng.

"Buiten het feit dat Zeeuws-Vlaanderen uiterst dun bevolkt is, is hier in de bouwnijverheid ook nog eens sprake van een werkloosheidspercentage van nul. Het personeelstekort is zo groot, dat er met vacaturelijsten wordt gewerkt."

De nieuwe autowegverbinding onder het Zeeuwse water wordt aangelegd door 440 werknemers. Op het terrein in Terneuzen werken vierhonderd arbeiders, van wie er twintig uit Groot-Brittannië afkomstig zijn en een zelfde aantal uit Portugal. De overigen zijn Nederlanders en Duitsers.

Voor de 'ontvangst' straks van de twee boormachines in Ellewoutsdijk zijn al veertig mensen voorbereidingen aan te treffen. Hier gaat het uitsluitend om Nederlanders.

De Oost-Duitsers zijn ondergebracht in appartementen en zomerhuisjes. "Het zijn harde werkers", zegt de projectdirecteur. "Als het aan hen ligt, zijn ze altijd bezig. Er is toch geen vertier. Het is wel eens moeilijk uit te leggen, dat Nederland een arbeidsinspectie heeft die stringente rusttijden voorschrijft."

Paul Leenders, directeur bij Adecco in de regio Zuid-Oost, verwacht dat het aantal buitenlandse arbeidskrachten de komende twee jaar nog zal verdubbelen.

Vooral Engelsen en Ieren zijn bereid offers te brengen voor het vinden van een baan. Zij wonen vaak enkele maanden in Nederland en laten hun gezin thuis achter.

Aantrekkelijke salarissen, het feit dat er hier meer werk is als in het thuisland en het avontuurlijke aan werken in het buitenland, zijn volgens de woordvoerder de achtergronden van de toestroom naar Nederland. Verder speelt voor de Engelsen en Ieren volgens hem ook dat zij de werksfeer hier prettiger vinden.