DEN HAAG, donderdag

De Nederlandse kunstwereld vreest een grote vlucht van het nationale kunstbezit. Zij zal zich met hand en tand verzetten tegen de plannen van staatssecretaris Vermeend (Financiën).

Niet alleen de particuliere verzamelaars en de kunsthandel zijn woedend over het belastingvoorstel, ook de Nederlandse Museumvereniging en grote sponsors als de Vereniging Rembrandt.

Zij vrezen dat een dergelijke maatregel ons hele kunstklimaat zal verzieken. Afgezien van een stagnatie in de aankoop van kunst, verwacht men dat verzamelaars hun collecties gaan verbergen of in het buitenland onderbrengen. Dat betekent: een vlucht van het nationaal kunstbezit èn geen bruiklenen en schenkingen meer voor de musea.

De vermogensrendementsheffing, zoals de belasting officieel heet, staat volgens de belanghebbenden haaks op het stimuleringsbeleid dat de regering al jarenlang voert door de aankoop van hedendaagse kunst te subsidiëren.

Maandag bespreekt de vaste kamercommissie van financiën het plan en 25, 26 en 27 januari volgt de behandeling in de Tweede Kamer. Inmiddels hebben op aandringen van de Stichting NedArt, waaronder alle kunsthandelaren, de grote kunstbeurzen en de veilinghuizen van Nederland vallen, de kamerleden Reitsma (CDA) en De Vries (VVD) vragen gesteld aan de staatssecretaris.

Volgens Vermeend valt het allemaal in de praktijk wel mee omdat de heffing alleen geldt voor kunstvoorwerpen die hoofdzakelijk als belegging dienen.

"Ik heb diverse grote verzamelaars gesproken die bij zo'n regeling meteen ons land zullen verlaten", zegt Mesdag-verzamelaar ir. Johan Poort, die zijn collectie regelmatig in musea exposeert en enkele weken geleden nog één van zijn belangrijkste schilderijen aan het Van Goghmuseum schonk.

"Collectioneurs die blijven zullen minder bereid zijn hun verzameling aan te vullen en te verbeteren. Het is een ontmoedigingsbeleid dat een gevaar vormt voor de Nederlandse kunst.

Frits Duparc, directeur van het Haagse Mauritshuis vreest grote gevolgen voor de musea en het wetenschappelijk onderzoek. "Verzamelaars zullen minder bereid zijn hun kunst aan de staat te schenken en gaan hun kunstwerken verborgen houden.

Dat effect zie je ook in Frankrijk. Er is veel kunstbezit onder particulieren maar niemand weet waar het zit. Ik ben verbijsterd over het plan omdat het op macro-niveau vrijwel niets oplevert en op micro-niveau veel verlies geeft.