In eindeloos lange rijen wachten ruim honderd 'sans papiers' uit de Belgische hoofdstad voor slechts twee loketten, waar sinds gisterochtend de papieren voor een legalisering-aanvraag voor illegalen worden uitgedeeld. Jonge mannen overheersen het beeld, veelal uit zwart Afrika. Sommigen lachen en kletsen in hun mobiele telefoon, anderen kijken zenuwachtig naar de politieagenten die een oogje in het zeil houden.

"Ik ben bang maar ik heb er toch vertrouwen in", zegt de Roemeen Ioan Gaudi (33), die net in de rij is aangeschoven. "Ik grijp mijn kans en dan zien we het wel."

Burgemeester Donnéa heeft geen flauw idee hoeveel mensen er zonder papieren in zijn stad verblijven. Hij verwacht de komende drie weken tussen de 1000 en 1500 aanvragen binnen te krijgen, op basis van het aantal mensen dat heeft gebeld voor inlichtingen.

Ilie Luca (38), een landgenoot van Gaudi, weet het beter. Hij schat dat er alleen al in Brussel 20.000 à 25.000 illegalen wonen. "Maar daarvan komt misschien maar 20 procent in aanmerking voor papieren", denkt hij.

Luca ziet zijn eigen zaak zonnig in. Hij is al acht jaar in België, werkt als elektricien, is getrouwd en heeft een zoontje op een Vlaamse school. Daarmee voldoet hij ruimschoots aan de eis dat men zes jaar in het land moet hebben gewoond en daarbij 'duurzame sociale bindingen' moet hebben ontwikkeld.

Een 45-jarige Indiër uit Kashmir hoopt op clementie hoewel zijn asielaanvraag na jaren wachten is afgewezen. Zijn naam durft hij niet te noemen, maar hij wil wel kwijt dat hij dolblij is dat de Belgische regering deze campagne is gestart. "Ik ben hier al vijf jaar en een maand en ik leef van de bijstand. Ik wil graag werken, maar iedere baas weigert me aan te nemen als hij ziet dat ik maar een verblijfsvergunning heb voor drie maanden."

Hetzelfde probleem heeft de hevig transpirerende Roemeen Daniël (25), die alleen met zijn voornaam in de krant wil. Hij is al langer dan zes jaar in België en zwerft van de ene klus in de bouw naar de andere. "Mijn baas wil me graag aannemen, maar alleen als ik papieren heb", vertelt Daniël. "Ik heb goede hoop dat het gaat lukken. Dan hebben wij, mijn vrouw en dochter, eindelijk rust. Als ik op straat loop, ben ik altijd nerveus. Ik weet nooit of ik 's avonds wel thuis zal komen."

Terwijl de Belgische buitengrenzen hermetisch zijn afgesloten, blijft het ook in andere grote Belgische steden redelijk rustig op de eerste dag van de campagne. In Antwerpen staan in alle vroegte al 200 mensen op de stoep van het gemeentehuis, Gent ontvangt er 's ochtends 130. Aan het eind van de dag zijn er in het hele land naar schatting zo'n 1500 illegalen aan de loketten geweest, de meesten in de migrantenrijke gemeenten van het Brusselse gewest.

Opvallend is dat zich ook mensen aandienen die op het eerste gezicht geen schijn van kans maken. Zo staat Bernadette Manirguha Nziza (52) uit Kongo verlegen giechelend in de lange rij in het Brusselse centrum. Ze is pas vorig jaar maart naar België gekomen en haar asielaanvraag is geweigerd. "Ik hoop dat dit lukt", zegt de Kongolese. "Mijn dochter is hier al langer, die heeft wel een status. Ik kan niet terug naar Zaïre (Kongo), daar vermoorden ze me. Etnische problemen, weet u wel." De rij voor loket 2 schuifelt een stapje verder, Bernadette sluit geduldig aan. Er zijn nog vele uren te gaan.