De strenge norm van een parkeerplaats per 5 of 10 medewerkers die is gesteld in de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra krijgt nu pas betekenis omdat projectontwikkelaars en gemeenten tot nog toe bezig waren met de uitvoering van oudere bouwplannen. "Pas nu zijn alleen nog locaties beschikbaar waarvoor de nieuwe strenge normen gelden", aldus onderzoeker B. Gerritse. "Bedrijven blijven echter zo lang mogelijk wachten op weer een versoepeling van het beleid."

Op papier is het aanbod van kantoorruimte vorig jaar fors toegenomen van 1,6 naar 2,3 miljoen m . Een toename van 45% ten opzichte van 1998. Omdat het leeuwendeel nog moet worden opgeleverd, was de opname van nieuwe kantoorruimte met 1,7 miljoen m toch slechts 5% hoger dan een jaar eerder. Wel blijkt een groot deel van het aanbod al ruimschoots van tevoren verhuurd te zijn.

Door de aanhoudende krapte op de kantorenmarkt wijken bedrijven steeds meer uit naar Zuid- en Oost Nederland. Een toename van respectievelijk van 75 en 40%. De grootste afnemers van nieuwe kantoorruimte waren bedrijven in de ict-sector en de zakelijke dienstverlening. Banken en verzekeraars die in 1998 een recordopname van 240.000 m voor hun rekening namen, lijken te zijn voorzien in hun behoeften.

Ook in de bedrijfsruimtenmarkt is de hogere opname vooral te danken aan de ict-branche. Opvallend noemt Gerritse het feit dat ict-bedrijven normale vestigingsfactoren zoals bereikbaarheid en imago minder belangrijk vinden dan nabijheid van glasvezelkabels en voldoende stroomvoorzieningen. "Grote bedrijfshallen die anders gesloopt zouden worden, blijken nu ineens aftrek te vinden in de ict-sector."

De huurprijzen zijn in alle sectoren gestegen. Op de kantorenmarkt met gemiddeld 4,5 tot 5% met uitschieters van 25 tot 30% in Amsterdam Zuidoost, de Amsterdamse Zuidas en het Haagse Beatrixpark. De hoogste huren worden op Schiphol (ƒ750) en in Amsterdam (ƒ650) betaald. DTZ Zadelhoff verwacht dat dit jaar op toplocaties de "magische" ƒ1000-grens wordt overschreden. Voor bedrijfsruimten werd gemiddeld 3 à 5% meer betaald en voor winkels werden recordprijzen van boven de ƒ2000 per m betaald. Dit gebeurde in de Kalverstraat en de Grote en Kleine Straat in Maastricht.

Door de groei van de consumentenbestedingen blijft de winkelmarkt aantrekken. Op toplocaties in de grote steden werden huren van 20 tot 25% meer betaald. In Maastricht was dit zelfs 50% meer. Volgens Gerritse wordt dit beeld voornamelijk bepaald door buitenlandse winkelformules die op deze agressieve manier de Nederlandse markt proberen te penetreren. DTZ Zadelhoff wijst er verder op dat de filialisering blijft toenemen. Nu is een graad van 75% bereikt die naar verwachting zal oplopen tot 85%. Deze trend wordt versterkt door de fusie van KBB en Vendex. Bijna 10% van de winkeloppervlakte behoort tot de filialen van dit concern.

Beleggers zien commercieel vastgoed steeds meer als een serieuze investering, zo meldt bestuursvoorzitter C. de Jong. Het belegd vermogen nam vorig jaar met ongeveer ƒ7,5 miljard, een toename van ƒ1,3 miljard ten opzichte van 1998. De toename is vrijwel geheel toe te schrijven aan Duitse beleggers. Hun aandeel op de totale vastgoedportefeuille nam toe van 21% tot 33%, terwijl dat van de Nederlandse beleggers zakte van 74% naar 66%.

De Jong vreest echter dat staatssecretaris Vermeend (Financiën) met zijn plannen om de verkoopwinst te belasten roet in het eten gooit. "Als dit doorgaat, zal Nederland zijn aantrekkingskracht op internationale partijen wel verliezen." De Duitse belegger CGI liet eerder al weten af te haken bij een grootschalig project op de Amsterdamse Zuidas (ƒ800 miljoen) als de belastingplannen doorgaan.