&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

donderdag
6 januari 2000

Clinton houdt vredesproces op de rails

Van onze correspondent - JERUZALEM, donderdag

Opnieuw hebben de Verenigde Staten, de huidige president Bill Clinton in het bijzonder, bewezen dat het vredesproces in het Midden-Oosten alleen via Amerikaanse diplomatie en druk op de rails kan blijven. Als de partijen het alleen moeten klaren, staan zij lijnrecht tegenover elkaar en is er van vooruitgang amper sprake.

Clinton bemoeide zich de afgelopen twee dagen intensief met het hervatte vredesoverleg tussen Israël en Syrië in Shepherdstown, bij Washington. Israëls premier Ehoed Barak en zijn Syrische gesprekspartner, minister van Buitenlandse Zaken Faroek al-Sjara, bleken het zo oneens te zijn over zelfs de volgorde van de agendapunten, dat Clinton en zijn minister van Buitenlandse Zaken, Madeleine Albright, alle zeilen moesten bijzetten.

De Israëlische en Syrische delegaties logeren in hetzelfde, van de buitenwereld afgesneden, hotel maar zelfs in de gangen kon er nog geen 'hallo' van af. In het restaurant waren aparte hoekjes ingericht

Informeel

Tot Clinton erin slaagde hen te verenigen. Hij bracht al-Sjara en Barak samen, sprak uitvoerig met hen, loste het meningsverschil op en nodigde toen iedereen uit voor een informele receptie. Al-Sjara heeft Barak weliswaar nog steeds de hand niet gedrukt, maar beide leiders beginnen nu wel vriendelijker met elkaar om te gaan, zo meldden gisteren de Amerikanen. Woordvoerder James Rubin zei zelfs dat Barak op sommige momenten Arabisch had gesproken met Al-Sjara.

Inmiddels zijn er vier werkgroepen van deskundigen gevormd die de belangrijkste aspecten moeten bespreken in de komende dagen. Het gaat daarbij niet alleen om de bepaling van de grens op de door Israël te retourneren Golanhoogte, maar ook het beheer van waterbronnen, veiligheidsmaatregelen en normalisering van de betrekkingen.

Er is gematigd optimisme dat er resultaten zullen worden geboekt. De Amerikanen hopen vooral dat aan het einde van de besprekingen, ergens begin volgende week, in ieder geval een verklaring kan worden gepresenteerd waarbij Syrië en Israël formeel hun nog steeds bestaande staat van oorlog zullen beëindigen.

Overdracht

Het waren ook de Amerikanen die het andere vredesproces, dat met de Palestijnen, weer vlot hebben getrokken, zij het meer op afstand dan in het geval met Syrië. Volgens het in september vorig jaar gesloten akkoord van Sharm-el-Sheikh had Israël zes weken geleden vijf procent extra grond van de Westoever aan de Palestijnen moeten overdragen.

Barak had daartoe een plan opgesteld, dat door PLO-leider Jasser Arafat werd verworpen. Door kennelijke Amerikaanse druk is Arafat nu toch met dat Israëlische voorstel akkoord gegaan en de eerste fase van de overdracht van extra land vond gisteren plaats.

In de afgelopen maanden bleken beide partijen ook amper in staat om vooruitgang te boeken met het opstellen van een 'actieplan', dat definitief een einde moet maken aan het bijna een eeuw oude joods-Arabische conflict. Dat 'actieplan' zou midden februari gereed moeten zijn.

Clinton heeft nu extra druk op de ketel gezet. Hij verlangt een ontwerp van dat 'actieplan' voor het midden van deze maand en het resultaat is dat de Palestijnen en de Israëli's nu koortsachtig aan het onderhandelen zijn.