'Eerst staatsschuld wegwerken'

Van onze correspondent - AMSTERDAM, maandag

President Duisenberg van de Europese Centrale Bank (ECB) kiest partij voor het VVD-standpunt, dat inhoudt dat alle toekomstige begrotingsoverschotten moeten worden gebruikt voor het terugdringen van de staatsschuld. Duisenbergs eigen politieke partij (de PvdA) en ook D66 willen de meevallers gebruiken voor extra uitgaven in het onderwijs en de gezondheidszorg.

Het regeerakkoord rept niet over wat er moet gebeuren met begrotingsoverschotten, omdat die nog jaren weg leken. Maar de economie is inmiddels zo aangetrokken en de belastingontvangsten gestegen, dat het traditionele jaarlijkse financieringstekort nu plaats gaat maken voor begrotingsoverschotten.

Binnen de paarse coalitie brandde meteen een strijd los over de vraag wat er met dat overschot moet gebeuren. Ook premier Kok lijkt te zwichten voor de wensen van de fracties van PvdA en D66 om de uitgaven voor onderwijs en zorg te verhogen, alleen VVD-minister Zalm (gesteund door zijn partij) wil de staatsschuld versneld afbouwen.

Gisteren in het tv-programma Buitenhof koos Duisenberg duidelijk de kant van minister Zalm. "Nederland geeft jaarlijks 5 procent van wat we met z'n allen verdienen uit aan rente op de staatsschuld.

oor de enorme extra kosten van de vergrijzing die op ons afkomen zijn we over twintig jaar die 5 procent kwijt aan extra pensioen, gezondheids- en bejaardenzorg. Is het dan niet verstandig om de staatsschuld versneld af te bouwen om straks een buffer te hebben voor die meerkosten?" aldus de ECB-president, die zich normalerwijze al lang niet meer mengt in de binnenlandse politiek.

Los van bovenstaande overweging wees Duisenberg er verder op dat alle deelnemende landen aan de euro zich via het stabiliteitspact hebben verplicht om op termijn te streven naar een begrotingsevenwicht of zelfs een overschot. Hoe sterker de positie van de deelnemende landen wordt, des te sterker zal de euro zijn.

De euro is in het eerste jaar van zijn bestaan alleen maar gezakt en is nu vrijwel evenveel waard als een dollar. Duisenberg gaf toe dat de euro tamelijk hoog in de boom is gestart, maar volgens hem is het ergste nu achter de rug. "De externe wisselkoers van de euro heeft een sterk potentieel. De ECB verwacht dat de euro in het jaar 2000 weer de weg omhoog vindt, mede omdat de groei in Europa harder gaat lopen dan die in de VS. Die situatie blijft ook volgend jaar bestaan."

Volgens Duisenberg moet Europa zich ook niet zoveel zorgen maken over de externe wisselkoers, binnen Europa heerst prijsstabiliteit en is de euro een harde munt. "De effecten van een lagere euro op de nationale economieën van de deelnemende landen is veel minder dan het vroeger was toen de diverse Europese valuta nog zelfstandig fluctueerden." De pijn zit alleen bij mensen die naar de VS reizen of producten uit de VS kopen. Omgekeerd zit de Europese export naar de VS in de lift.

Duisenberg wordt in juli 65. Hij zei nog wel een aantal jaren president van de ECB te willen blijven, maar zei nog geen beslissing te hebben genomen of dat wel de volle acht jaar zal zijn, waarvan hij er nu anderhalf op heeft zitten. Riskante aandelenbeleggingen voor zijn oude dag gaat hij uit de weg. "Ik los af op mijn huis in Amsterdam en dat in Frankrijk, dat is ook een manier van sparen."