Voorpagina
Nieuwsarchief
Xtra
El Cheapo
NieuwsLink
NieuwsFocus
Vacatures
Auto
Weer
QuickLink
Reageer!
Huizen
NetMail
ChatWeb
Interman
Veilinghal
Privé
Siteshopper
 &referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT=""> [Nederland]
[Buitenland]
[Telesport]
[De Financiële Telegraaf]
[Nederland]
 
 

dinsdag
28 december 1999
 

[Matranortel]
[Veilinghal]
[ABN AMRO]
[BOL]
[V & L informatica]

Jaar van de waarheid anti-fraude team

door Maurice van Uden - AMSTERDAM, dinsdag

Nooit eerder stond de handel met voorkennis zo in de belangstelling als het afgelopen jaar. Het geruchtmakende beursfraude-schandaal opende vanaf eind 1997 de ogen van de Nederlandse justitie. Niet langer bleef de witte-boordencriminaliteit in ons land aan het oog onttrokken. Hoewel niet altijd met evenveel succes, opende het openbaar ministerie in Amsterdam onder leiding van fraude-officier mr. Henk de Graaff de jacht op beleggers die meer wisten dan anderen. Een lange reeks rechtszaken volgde. Ondanks de waarschuwende werking die daar vanuit moest gaan, is het einde van deze financiële soap

Misbruik van voorkennis, of zelfs maar de verdenking daarvan, heeft inmiddels tal van bedrijven en bekende bestuurders in de kolommen van de kranten gebracht. Een vermoeden van dit delict leidt in veel gevallen tot beschadiging van reputaties, nog voordat de rechter tot een veroordeling kan komen. Dat is een vervelend bijverschijnsel, zo erkent ook justitie. Maar de aard van het delict maakt het voor de opsporende instanties in ons land in de meeste gevallen onontkoombaar om betrokkenen aan te houden en te verhoren. Fraude-officier mr. Henk de Graaff: "Voorkennis is heel moeilijk aan te tonen. Slechts als een verdachte bekend, is er direct bewijs voorhanden. Voorkennis zit tussen de oren, en zolang een verdachte zwijgt moeten we de moeizame weg van indirecte bewijsvoering volgen." Via de aanhoudingen hoopt het OM dan ook aan direct bewijs te komen.

Een aanhouding en daarop volgend verhoor lekt in veel gevallen uit, zeker als het gaat om een min of meer bekende Nederlandse zakenman. Begin november nog werd Arie Maas verhoord over de mogelijke voorkennis bij Content. Behalve redder van de Bijenkorf is Maas bij dat uitzendbedrijf president-commissaris. Ook Sylvia Tóth werd door justitie uitgenodigd te vertellen wat zij wist over de gang van zaken rond de overname van 'haar' bedrijf door het Belgische Creyfs. De Content-zaak raakte zelfs oud-premier Ruud Lubbers zijdelings vanwege zijn inmiddels beëindigde commissariaat bij de onderneming.

Volgens een bron binnen de Economische Controledienst (ECD), door justitie ingeschakeld bij het strafrechtelijk onderzoek naar de Content-affaire, vordert een en ander gestaag.

Justitie is niet altijd even gelukkig bij de vervolging van de voorkenniszaken. Eerder dit jaar werden alle verdachten vrijgesproken in de geruchtmakende en grootschalige BolsWessanen-affaire.De voormalige verdachten, waaronder drie optiehandelaren, proberen inmiddels hun leven weer op te pakken, maar zijn door de acties wel hun handelsvergunning kwijtgeraakt: zij waren volgens de AEX al te lang niet meer actief geweest op de beurs. Recenter werd nog een man vrijgesproken in de Pie Medical affaire. Ondanks zijn vriendschappelijke banden met een directielid van dat bedrijf, achtte de rechter zijn schuld niet aangetoond.

Wel succes boekte justitie bij de vervolging van twee Rotterdammers die werden verdacht van misbruik van voorkennis bij de handel in aandelen Nedlloyd. Het duo werd tot negen maanden gevangenisstraf veroordeeld, waarvan drie maanden voorwaardelijk. Zij kwamen eraf met een werkstraf, maar moesten ook het illegaal behaalde voordeel terugbetalen in het kader van de 'pluk ze'-wetgeving. Bovendien werd vorige week een verdachte in een affaire bij groothandel Van Dorp Despec veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf en een boete.

Meegelift

Niet door de Nederlandse autoriteiten, maar door de Amerikaanse beurspolitie werd half november een schikking overeengekomen met een aantal landgenoten die met voorkennis zouden hebben gehandeld in aandelen van procesautomatiseerder Elsag Bailey. Eén van de verdachten was een voormalige hoge baas binnen het Zwitserse ABB. Hij zou een van de opstellers van het bod van ABB op Elsag Bailey zijn geweest en ondertussen privé hebben meegelift op de koersexplosie. Hoewel geen schuld werd bekend, haalden de Amerikanen ruim een miljoen gulden op met de schikkingen.

Ondertussen zijn nog tal van zaken in voorbereiding, hetzij bij de beurs, hetzij bij de STE of al doorgeleid aan justitie. Een aantal van die zaken zal in de loop van volgend jaar voor de rechter worden gebracht. Het wordt zo druk op de rechtbank dat in Amsterdam is besloten om voor de behandeling van de Clickfonds-zaken (de beursfraude) een aparte kamer in te richten.

Een greep uit de zaken die nog op de plank liggen: de STE bereidt een rechtszaak voor tegen het openbaar ministerie om justitie alsnog te dwingen om tot vervolging over te gaan van Philips-directeur Arthur van der Poel. Deze heeft vlak voor het vertrek van zijn mede-bestuurder Roel Pieper een deel van zijn opties verzilverd. De STE eiste vervolging, maar justitie wilde daar niet aan. Binnenkort buigt het Hof zich over die zaak.

Bij Hoogovens was er begin dit jaar sprake van merkwaardige koersbewegingen vlak voor de overname door British Steel. De hele voorafgaande week gonsde het al van geruchten op de beursvloer, waardoor de koers fors was opgelopen. Ook rond de elektronische uitgever AND International is mogelijk sprake van het uitlekken en misbruiken van voorkennis. Onderzocht wordt in hoeverre voormalige directieleden van het bij de beursfraude in opspraak geraakte effectenhuis Leemhuis & Van Loon zich daaraan hebben schuldig gemaakt.

Inmiddels afgerond, met negatief resultaat, is het onderzoek naar voorkennis bij KLM naar aanleiding van de verspreiding via e-mail van een verkapte winstwaarschuwing. De STE heeft bekeken of er medewerkers met die informatie getooid de beursvloer op zijn gegaan. Dat bleek niet het geval te zijn. De verspreiding van het gewraakte bericht leverde KLM overigens wel een officiële berisping op van de AEX.

Nog wel in onderzoek is een mogelijke affaire rond it-dienstverlener Magnus Management Consultants. Dat bedrijf kwam op de laatste dag van november met een winstwaarschuwing naar voren, maar niet eerder dan in de loop van die dag de koers al met 20% was gekelderd. Krap een week later speelde een ontluikende voorkennis-affaire rond de houdstermaatschappijen Moeara Enim, Calvé, Dordtse en Maxwell. De beurs greep daar eigenhandig in door de handel op te schorten nadat zij informatie had ontvangen over het ophanden zijnde bod van Dresdner Bank.

Als klap op de vuurpijl is de effectenbeurs nu een onderzoek gestart naar de gang van zaken rond een vooraankondiging van Petroplus. Dat bedrijf heeft aan een klein aantal journalisten vooraf onder embargo informatie gegeven over de acquisitie van een Zwitserse raffinaderij. Officieus is de onderneming al berispt voor deze handelwijze, maar de beurs beraadt zich nog op nadere stappen.

Opvallend in de voorkenniszaken die tot op heden voor de rechter zijn gebracht, zijn de relatief lage winsten die de vermeende beursfraudeurs hebben gerealiseerd met hun misbruik van geheime informatie. In de meeste gevallen gaat het om bedragen van enkele duizenden guldens, oplopend tot enige tienduizenden guldens. Mogelijk verandert dit bij de zaken die in 2000 voorkomen: met name in het Clickfonds-onderzoek worden in de onderzoeksdossiers van de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst en de ECD hoge tot zeer hoge bedragen genoemd, oplopend tot meerdere miljoenen guldens.






[Voorpagina]

[Nederland]

[Buitenland]

[Telesport]

[De Financiële Telegraaf]

[Xtra]




© 1996-1999 Dagblad De Telegraaf. Alle rechten voorbehouden
e-mail: redactie@telegraaf.nl