Daklozen in Kopenhagen krijgen vandaag de beschikking over een eigen autobus, computer en mobiele telefoon. Op deze manier probeert een Deense maatschappelijk werker de daklozen te organiseren en weerbaarder te maken.

Een Deense dakloze zit op een bankje in een in kerstsfeer gehuld Kopenhagen. Vanaf vandaag krijgen daklozen in de Deense hoofstad een rondrijdende bus met computers en een gsm ter beschikking. FOTO: Jörgen Sperling

Nu de temperaturen in Scandinavië onder het vriespunt dalen en sneeuwstormen Denemarken beginnen te teisteren, halen daklozen zoals vanouds menig voorpagina. En terwijl iedereen in de media zijn woordje doet, van politicus tot politie, wordt de dakloze zelf vaak niets gevraagd. Daar moet verandering in komen, vindt Torben Pilely, een gedreven maatschappelijk werker van de werkgroep 'Buiten', die dagelijks daklozen opzoekt. "Ik heb er schoon genoeg van om mezelf te horen vertellen over de situatie van daklozen", zegt hij. "Het is belangrijk dat daklozen zich organiseren en hun eigen verhaal doen."

Op initiatief van Pilely, die op alle mogelijke manieren geld inzamelt bij bedrijven en instellingen, krijgen de daklozen in Kopenhagen een eigen autobus, die als rondrijdend secretariaat dient. In de autobus kunnen ze onder andere computerervaring opdoen; zo kunnen ze via e-mails de minister op de hoogte brengen van hun situatie en werken aan een eigen homepage. Daklozen die niet goed kunnen schrijven, kunnen gebruik maken van aangepaste computerprogramma's die eigenlijk voor blinden zijn bedoeld en werken via het gesproken woord. Deze ervaring is volgens Pilely noodzakelijk om daklozen weer in de samenleving te laten integreren: "We leven nou eenmaal in een samenleving die beheerst wordt door technologie."

Daklozen die de autobus bezoeken, kunnen ook een beroep doen op de maatschappelijk werkers ter plaatse. Die geven informatie over bijvoorbeeld huisvesting en sociale voorzieningen: "Daklozen hebben vaak slecht contact met de overheid. Als bijvoorbeeld de regels omtrent uitkeringen veranderen, worden daklozen niet ingelicht. Zo missen ze vaak de boot."

Behalve de autobus krijgen, om te beginnen, vijf daklozen een mobiele telefoon die werkt met een telefoonkaart. De daklozen kunnen worden gebeld, maar moeten een kaart kopen om zelf te kunnen bellen. De eerste telefoonkaart ter waarde van 30 gulden is echter gratis. Op deze manier zijn ze te allen tijde bereikbaar voor journalisten. Bovendien raken de daklozen volgens Pilely zo van het stigma af dat ze alleen goed zijn voor afdankertjes: "Wie een mobiele telefoon heeft, hoort er tegenwoordig bij. En waarom zouden daklozen altijd koffie uit een thermoskan moeten drinken? In onze autobus is er dan ook een koffiemachine met cappuccino en café au lait. Net zoals in een gewoon café."