&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

woensdag
15 december 1999

Servische kampbeul krijgt 40 jaar

door Joost Ruempol - DEN HAAG, woensdag

Goran Jelisic, die zichzelf de bijnaam 'Servische Adolf' gaf, is gisteren door het Joegoslavië-Tribunaal veroordeeld tot 40 jaar cel, de hoogste straf die het hof tot nu toe heeft opgelegd aan een oorlogsmisdadiger. De 32-jarige Bosnische Serviër is schuldig bevonden aan de moord in koelen bloede op dertien moslims en Kroaten in mei 1992 in onder meer een concentratiekamp in de omgeving van Brcko.

De in Den Haag gevestigde rechtbank had Jelisic in oktober dit jaar nog vrijgesproken van volkerenmoord, omdat de aanklagers niet voldoende hadden bewezen dat er sprake was van genocide in de regio rondom Brcko. De aanklagers zullen tegen de vrijspraak van genocide in beroep gaan.

Jelisic had zich bij zijn voorgeleiding vorig jaar wel schuldig verklaard aan oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, maar ontkende genocide gepleegd te hebben.

Plezier
Jelisic, die ten tijde van de door hem gepleegde misdaden pas 23 jaar was, had volgens de Franse rechter Claude Jorda zichtbaar plezier gehad willekeurige gevangenen in het kamp Luka te martelen, te slaan of na een ondervraging te executeren met een enkel schot in de nek. Enkele van zijn slachtoffers moesten van hun beul hun hoofd zelfs op een rooster leggen, zodat het bloed makkelijk weg kon stromen naar de nabijgelegen Sava rivier.

Volgens Jorda was er geen sprake van genocide omdat niet kon worden bewezen dat Jelisic de intentie had voor het volledig uitroeien van een religieuze of etnische groep. "Maar ik sluit niet uit dat er in de Brcko-regio genocide gepleegd is", aldus Jorda.

Voordat het vonnis werd uitgesproken, noemde Jorda een voor een de namen op van de slachtoffers van Jelisic, die gedurende de hele zitting een nerveuze indruk maakte.

"De rechtbank benadrukt dat de omstandigheden waaronder de verdachte tot zijn daden is gekomen de misdaden bijzonder walgelijk en verachtelijk doen overkomen", aldus Jorda.

Een getuige wist tijdens het proces te vertellen dat Jelisic in het door honderden moslims en Kroaten bevolkte Luka-kamp trots was op het aantal mensen dat hij had omgebracht. Tegen gevangenen zou Jelisic hebben gezegd dat voordat hij elke dag een kopje koffie kon drinken hij twintig tot dertig personen moest executeren. Hoeveel mensen Jelisic precies heeft omgebracht, zal altijd onbekend blijven.

Bij de strafbepaling heeft de rechtbank rekening gehouden met de jonge leeftijd waarop Jelisic zijn daden heeft gepleegd. Ook speelde mee dat hij een klein kind heeft en dat hij vrijwillig schuld bekende voor het hof.

Sadistisch
Maar de wijzer sloeg geheel de andere kant uit vanwege de weerzinwekkende, beestachtige en sadistische aard van zijn gedrag en zijn enthousiasme bij het begaan van zijn misdaden. "Zijn minachting voor zijn slachtoffers en de onmenselijkheid van de misdaden als wel zijn gevaarlijke natuur wegen zwaarder dan de verzachtende omstandigheden", aldus Jorda.

Het proces tegen Jelisic is de eerste genocide-rechtszaak die is afgerond voor het in 1993 opgerichte VN-hof. Volgens de woordvoerder van het Tribunaal is ondanks de vrijspraak op de aanklacht van genocide het de belangrijkste zaak die tot nog toe is behandeld. De eerder dit jaar aangetreden hoofdaanklager Carla del Ponte was voor het eerst zelf ook aanwezig in de rechtszaal om de belangrijke uitspraak te horen.