DEN HAAG/AMSTERDAM, woensdag

Om de hoofdstad over de streep te trekken bij de invoering van rekeningrijden zal de minister diep in de buidel moeten tasten om andere Amsterdamse wensen op het gebied van wegen en openbaar vervoer te verwezenlijken.

De plannen van Netelenbos kunnen de Nederlandse schatkist vele honderden miljoenen guldens gaan kosten. De Amsterdamse GroenLinks-wethouder Frank Köhler (Verkeer) stelde zelfs dat de hoofdstedelijke regio tot 2010 één miljard gulden extra bovenop de reeds gedane toezeggingen ontvangt voor oplossing van de fileproblemen en meer openbaar vervoer.

VVD en CDA stellen verder dat dit akkoord in strijd is met het wetsvoorstel omdat de opbrengst van het rekeningrijden niet zoals beloofd teruggaat naar de burgers maar naar Amsterdam. PvdA en D66 zijn wel blij dat de kogel door de kerk is.

Minister Netelenbos gaat komende maanden samen met de Amsterdamse regio de plannen verder uitwerken. Voor 31 maart 2000 moeten er dan definitieve afspraken liggen. Eind 2002 moet het rekeningrijden worden ingevoerd. Na twee jaar wordt bekeken of de files inderdaad zijn teruggedrongen.

Als de plannen worden ingevoerd gaan automobilisten die tussen zeven en negen uur 's ochtends via de A2 (Utrecht-Amsterdam) en de A4 (Den Haag-Amsterdam) naar de hoofdstad willen reizen vijf tot zeven gulden betalen. Om sluipverkeer op alternatieve wegen tegen te gaan mag de regio een scala van maatregelen inzetten variërend van stoplichten tot paaltjes en hekken.

De regio zal eenmalig een bedrag storten in een speciaal fonds voor verbetering van de mobiliteit, waarna de minister hetzelfde bedrag erbij legt. Dat kan voor het kabinet oplopen tot een kostenpost van vele honderden miljoenen guldens. Daarnaast mag Amsterdam tot 2010 de opbrengsten van de tolheffing, jaarlijks ongeveer 60 miljoen gulden, houden.

Minister Netelenbos reageerde gisteren opgelucht dat zij na maandenlang onderhandelen eindelijk een akkoord heeft kunnen sluiten voor de eeuwwisseling. Volgens de PvdA-bewindsvrouw ligt er een evenwichtig pakket maatregelen op tafel waarin zowel voor haar als voor de Amsterdamse regio 'wat zoets en wat zuurs' zit. Netelenbos erkende dat er veel weerstand leeft tegen rekeningrijden. "Maar voor de korte termijn is er nauwelijks alternatief, want elk ander alternatief kost tien jaar extra tijd."

Directeur André Testa van het GVB, voorzitter van het Koninklijk Nederlands Vervoer, is groot voorstander van het akkoord tussen de minister en Amsterdam. "Het is goed geld terug te pompen in het openbaar vervoer. We moeten er een keer mee beginnen", aldus Testa.

Werkgeversorganisatie VNO-NCW daarentegen verwacht dat de files rond Amsterdam niet zullen afnemen door het rekeningrijden omdat er geen alternatieven zijn. Voor burgers en bedrijven betekent de tolheffing 'een ordinaire lastenverzwaring'. De werkgevers wijzen er op dat Amsterdam niet stond te trappelen. "De pot met geld die mevrouw Netelenbos aan Amsterdam geeft was kennelijk uiteindelijk voldoende om de politieke bestuurders over de streep te trekken", aldus VNO-NCW.

Bovag-Rai stelt eveneens dat het lijkt of de minister Amsterdam heeft 'omgekocht'. Volgens voorzitter Hoekzema is het rekeningrijden rond de hoofdstad helemaal niet meer nodig als zij alle toezeggingen voor beter openbaar vervoer, nieuwe wegen en tunnels en betere benutting van bestaande wegen nakomt.