De manier waarop minister Netelenbos (Verkeer) de exploitatie van de Hogesnelheidslijn-Zuid openbaar wil aanbesteden, deugt volgens de Belgische en Franse spoorwegen van geen kant.

Beide partijen, verenigd in Thalys International, zijn verbijsterd over de moeite die ambtenaren van Verkeer en Waterstaat doen om de Nederlandse Spoorwegen buitenspel te zetten. "Ze zijn bij jullie helemaal gek geworden. Het lijkt wel of de NS de HSL-Zuid niet màg exploiteren", stelt een woordvoerder van de Belgische NMBS.

Deze spijkerharde kritiek komt voor de minister op een uiterst lastig moment. Vandaag debatteert zij met de Tweede Kamer over de exploitatie van de HSL. Een Kamermeerderheid eist dat Netelenbos voorlopig met de voorbereidingen van de openbare aanbesteding stopt. D66 en de oppositie willen de NS zonder meer met de flitstreinen mag gaan rijden. PvdA en VVD hebben een voorkeur voor de NS, maar niet tegen elke prijs.

VVD-Kamerlid Hofstra is op de hoogte van de forse kritiek van de buitenlandse spoorbedrijven. "Het lijkt erop dat de NS geen faire kans krijgt. De minister moet hierover tekst en uitleg geven."

Tot ergernis van de Tweede Kamer voert het ministerie momenteel al gesprekken met de directies van de dertien partijen die belangstelling hebben voor de flitstrein, die in 2006 tussen Amsterdam en Parijs moet gaan rijden. Volgens het ministerie gaat het om "onschuldige en puur informele" ontmoetingen.

De Belgische NMBS ontkent dit ten stelligste: "Ons is onomwonden te verstaan gegeven dat wij een kans maken op de exploitatie van de HSL-Zuid, mits wij daarbij de NS niet als partner inschakelen."

De NMBS zegt tijdens het gesprek met de ambtenaren van Verkeer de voorkeur te hebben uitgesproken voor voortzetting van het huidige Thalys-concept (NS, NMBS en het Franse SNCF). "Het is een succesformule, maar ons is wel duidelijk geworden dat een gezamenlijk bod direct in de prullenbak zou verdwijnen. Als het ministerie aan die opvatting blijft vasthouden, zijn we genoodzaakt om de NS er niet bij te betrekken."

Daarnaast zet de NMBS vraagtekens bij de rol van het Engelse National Express, een van de andere kanshebbers op exploitatie en bovendien adviseur van de commissie van wijzen, die een vernietigend oordeel over het NS-bod heeft geveld.

"Tijdens het gesprek met de ambtenaren van Verkeer is ons duidelijk geworden dat zij National Express zeer hoog hebben zitten. Ze lieten zelfs doorschemeren of het niet mogelijk was dit bedrijf bij een eventueel door ons te vormen consortium te betrekken", aldus de NMBS-zegsman.