De koepel van uitzendwerkgevers, de ABU, en FNV Bondgenoten hebben een historisch akkoord gesloten over een 'cao-dienstregeling' voor uitzendkrachten. Hiermee komt een einde aan de verwarring in de verschillende bedrijfstakken over concurrentie van loonschalen en arbeidsvoorwaarden.

De belangrijkste vraag, waar ook de per 1 januari ingevoerde Flexwet geen antwoord op had, was welke loonschalen nu precies gelden. Hebben de loonschalen van de uitzend-cao voorrang of gelden de cao-loonschalen van het bedrijf waar de uitzendkracht werkt? Bijna twee jaar lang soebatten de sociale partners in de uitzendbranche en andere bedrijfstakken hierover.

ABU en FNV Bondgenoten hebben nu afgesproken dat als een bedrijf meer dan 50 procent van de loonsom verdient met uitzenden in een bepaalde sector, in principe de cao van de desbetreffende sector van toepassing is. Volgens ABU-voorzitter H. Kamps "zijn de uitzendwerkgevers de vakbonden hiermee flink tegemoetgekomen". Als een bedrijf echter voor meer dan 50 procent uitzendactiviteiten onderneemt in verschillende branches dan geldt de uitzend-cao.

Wat betreft lonen en vergoedingen geldt een wachttijd van drie maanden voor 'niet-vakkrachten', voordat eventueel de sector-cao in werking treedt. Het is aan cao-partijen om het begrip vakkracht in te vullen. Deze afspraak is een flink winstpunt voor de ABU, omdat bijna 80 procent van het uitzendwerk zich beperkt tot gemiddeld zes weken. Verder moet een overgangsregeling ABU-leden tegemoet komen die buiten de boot dreigen te vallen. Zij kunnen tot 1 januari 2003 de uitzend-cao blijven hanteren, mits zij op 1 december van dit jaar al ABU-lid waren.

FNV Bondgenoten-bestuurder H. Westerhof is vooral blij dat ook de werktijden van uitzendkrachten bij bedrijven wordt gelijkgetrokken met die van vaste medewerkers. "Dit betekent voor veel uitzendkrachten een loonsverhoging van maximaal 10 procent."

Vorig jaar ontstond met name in de kleinmetaal een impasse toen werkgevers en vakbonden gezamenlijk bezwaar aantekenden tegen het algemeen verbindend verklaren (avv-en) van de uitzend-cao. Bij avv-en wordt een cao door de minister van Sociale Zaken opgelegd aan alle bedrijven en werknemers in een sector, ook al is men niet aangesloten bij een werknemersorganisatie of vakbond die de cao heeft afgesloten.

De komst van de Flexwet zorgde voor een normale werkgever/werknemers-relatie in de uitzendbranche. Maar tot overmaat van ramp werd over de botsing van bijna 60 bedrijfstakcao's met de uitzend-cao die dit tot gevolg had, in de Flexwet niets geregeld. Aangezien er vooral in de kleinmetaal veel met detacheringsformules (lees: uitzenden) wordt gewerkt, waren vooral de bonden bang dat werknemers er op achteruit zouden gaan. De loonschalen in de kleinmetaal liggen hoger dan die in de uitzend-cao. De metaalwerkgevers op hun beurt zagen al een aanslag voor twee bedrijfstakfondsen op de deurmat liggen. De uitzend-cao kent daarnaast ook nog hogere premies voor ww en wao.

Het akkoord moet binnen enkele maanden in de Stichting van de Arbeid door werkgeversorganisaties en de vakbeweging worden goedgekeurd, maar dat levert volgens Kamps en Westerhof geen problemen op. "Daarna staat het avv-en van zowel de metaal-cao als de uitzend-cao niets meer in de weg", aldus Westerhof vol vertrouwen.

Met name in de it-sector dreigt echter een nieuw probleem voor de sociale partners. Deze snelgroeiende sector kent geen aparte cao, alleen enkele ondernemings-cao's. Hier zou dus de uitzend-cao gaan gelden. "IT-bedrijven zullen raar opkijken als ze de premierekening krijgen voor het pensioenfondsen van deze cao. Die premie is zeker 3,5 procent van de totale loonsom. Dit zou kunnen leiden tot constructies om het akkoord te omzeilen", aldus Westerhof. Kamps waarschuwt hier ook voor.

Bijvoorbeeld automatiseerders die personeel detacheren en daarmee optreden als een soort uitzendbureau en aannemelijk maken dat toezicht en leiding over deze werknemers bij hen ligt en niet bij het inlenende bedrijf, zouden daar volgens Kamps zeker mee wegkomen. "Ondanks dat iedereen weet dat het feitelijk toezicht op de werknemer bij de inlener ligt. Dit levert valse concurrentie op voor bepaalde uitzendbureaus."