Vitesse van A tot Z weggespeeld

door Raymond Kerckhoffs - ARNHEM, maandag
foto: APA

Als de gewoonte een ritueel wordt, ligt succes aan de basis. AZ is uitgegroeid tot de gevaarlijkste gast van deze competitie. Van de negen uitwedstrijden wonnen de Alkmaarders er liefst acht en de doelcijfers (29 voor en 17 tegen) spreken voor zich. Naar de ooit onneembare veste het Gelredome reisde het elftal van Gerard van der Lem zaterdag vol bravoure met maar een doel voor ogen: winnen. Geen pedante instelling, want gedreven door zelfvertrouwen en opportunisme waren de Noord-Hollanders heer en meester. Vitesse werd kansloos met 0-2 vernederd en voorzitter Karel Aalbers moet beseffen dat hij voorlopig helemaal geen aanspraak mag doen op de door hem zo begeerde status van een topclub.

Dries Boussatta beslist de wedstrijd namens AZ.

Voorlopig toert AZ in de spelersbus olijk verder door Nederland. Slechts een keer verloor de rode brigade buitenshuis, 3-1 tegen Willem II. Juist op die dag weken ze af van het inmiddels heilige protocol. Wat is het geheim van AZ dan? Het klinkt simpel, maar de Noord-Hollanders beginnen uitgeslapen aan de duels buitens huis. Bij uitwedstrijden verzamelen de spelers zich al 's ochtends om tien uur en reist het team naar een hotel in de regio van de tegenstander. Daar wordt een gezamenlijke lunch genomen, waarna de spelers om klokslag een uur in bed duiken. Om vijf uur worden ze wakker getrommeld. Daarna wordt er gegeten en volgt de bespreking.

Ook zaterdag was de spelersgroep klaarwakker na een middagdutje in Hoenderloo. "Toen ik ze wakker maakte, leek het wel alsof ze een hele nacht hadden geslapen. Hun ogen zaten nog helemaal dicht", gaf Van der Lem aan. "Op deze wijze weet ik dat de spelers een goede voorbereiding op de wedstrijd hebben. Als ze thuis zijn weet je niet of ze hun rust nemen. Misschien gaan ze met vrouwlief boodschappen doen of met de kinderen naar de speeltuin. Het is geen bijgeloof, maar een verstandige overweging."

Van der Lem, negen jaar gebrainstormd door Louis van Gaal, heeft die lessen in het verleden wel geleerd. "Bij Barcelona is het normaal dat je een dag eerder met het vliegtuig al naar de tegenstander reist. Daags voor de wedstrijd doe ik ook de uitgebreide bespreking. Automatisch piekeren ze er dan 's nachts nog over. Zo zijn de spelers veel meer met het spel bezig."

AZ houdt contact met de subtop, al is het contrast tussen de uit- en thuiswedstrijden gigantisch. In de Alkmaarderhout werd vijf maal verloren en slechts één keer gelijk en één keer gewonnen. "Als je ziet op welke wijze we die wedstrijden verloren, mag je het brute pech noemen. De kansen die we verprutsten waren ontelbaar. Maar ook de tegenstanders kennen inmiddels onze reputatie. Omdat we serieus worden genomen, krijgen we meer tactische problemen. Iedereen past zich in Alkmaar aan. Daardoor moeten de spelers zelf meer oplossingen zoeken en meer praten. Dat is de volgende stap in de ontwikkeling van deze groep."

Daarom stuurt Van der Lem nu al sommige spelers als scout naar diverse duels en verwacht hij dat ze met een gedegen analyse terugkomen. "Fernando Ricksen en Robert van der Weert waren naar Fortuna-De Graafschap geweest. Met een uitgetikt verslag kwamen ze terug en voor het bord hebben ze de tactiek uitgelegd. Het leidt tot hilariteit, maar iedereen gaat wel over het spel. Al zes spelers van mijn huidige groep hebben zich opgegeven voor de cursus oefenmeester 3 van de KNVB. Dat stimuleer ik. In het veld moet je immers vaak van je tactiek afwijken. Dat is een proces. Zelfs bij het grote Ajax duurde dat een tijd. Heel voorzichtig namen Danny Blind en Frank de Boer destijds die taak op zich."

Tegen Vitesse groeiden Barry van Galen en Peter Wijker uit tot de creatieve krachten. De nuchtere Noord-Hollanders speelden met het Amsterdamse lef van hun trainer. Met een goed positiespel, makkelijke combinaties en veel beweging werden de Arnhemmers opgerold. Waar Vitesse enkel twee keer gevaarlijk was via vrije trappen van Pierre van Hooijdonk, die even prachtig werden gepareerd door Oscar Moens, domineerden de 'kaasstedelingen'. Ze profiteerden uiteindelijk van twee gigantische verdedigingsfouten. Vlak voor rust kon John Bosman frank en vrij met zijn achterhoofd inkoppen. Dries Boussatta kreeg na een dik uur ook te veel ruimte en scoorde beheerst de 0-2. Daarna konden de gasten het duel professioneel temporiseren en de bal in de ploeg houden.

De supporters van AZ denken al langzamerhand aan de gouden periode zo'n twintig jaar geleden. Reiken de Alkmaarse bomen weer tot in de hemel? Van der Lem: "Ons lot hangt niet van onze klassering af. Wij moeten blijven denken in voetbal. Ik hamer op veldspel, niet op punten. Aantrekkelijk spelen is belangrijker dan winnen, al besef ik dat de klassering zo langzamerhand wel een grotere rol gaat spelen."