De schatrijke bankier Edmond Safra, die afgelopen vrijdag om het leven kwam bij een raadselachtige brand in zijn appartement in Monte Carlo, zou het middelpunt zijn geweest van een hevige familievete.

Aanleiding voor de vermeende ruzie was de verkoop van Safra's Republic National Bank aan het Britse bankconcern HSBC. Volgens financiële kringen in New York leefde de miljardair op voet van oorlog met zijn broers Moise en Joseph, die in Brazilië de scepter zwaaien over de Safra Bank. Het tweetal zou zich fel hebben verzet tegen de overname van Republic door HSBC, waarmee een bedrag is gemoeid van $10,3 miljard.

Insiders bij de bank melden dat Moise en Joseph de afgelopen maanden tevergeefs hebben getracht vermogende cliënten van Republic over te halen naar hun Braziliaanse bank te komen. Ook het nooit uitgevoerde voornemen van Safra om een deel van de macht binnen de Republic-bank over te dragen aan zijn broer Joseph, zou kwaad bloed hebben gezet. Safra had de ziekte van Parkinson en maakte vorig jaar bekend dat Joseph een groot deel van zijn activiteiten zou overnemen. Daarvan zou echter niets terecht zijn gekomen.

De 68-jarige Safra, die werd vergeleken met legendarische financiers als J.P. Morgan en de Rockefellers, gold als de privé-bankier van veel rijke, sefardische joden. De dood van Safra leidt mogelijk tot het vertrek van een groot deel van dit cliëntenbestand bij Republic, waardoor de bank minder interessant zou worden voor HSBC.

"Edmond Safra was ongelooflijk belangrijk voor Republic", zegt de Nederlander Hans van den Houten die jarenlang bij de bank werkzaam was op de afdeling Corporate International Business. Van den Houten zegt niets te weten van een vete tussen de broers: "Speculaties laat ik graag aan anderen over", aldus de president van de Netherland-America Foundation. "Safra zou na de overname door HSBC nog wel enige tijd actief bij de bank betrokken blijven", zegt Van den Houten. "HSBC had hem ook hard nodig voor het behoud van accounts en het binnenhalen van nieuwe cliënten. Hij was echt een meester in private banking."

HSBC verklaarde afgelopen weekeinde dat de overname zoals gepland doorgaat. De Amerikaanse Federal Reserve zou naar verwachting vandaag het groene licht geven voor de deal, waarmee HSBC in een klap het aantal vermogende cliënten ziet verdubbelen van 30.000 naar 60.000. Safra besloot in mei in zee te gaan met HSBC. Hij zou voor zijn aandelenbelang van 28 procent in Republic bijna $3 miljard ontvangen.

Afgelopen maand ontstonden echter problemen nadat een grootscheepse fraude bij een van de Republic-cliënten aan het licht kwam. Daarbij zouden Japanse beleggers, mede door toedoen van een hooggeplaatste medewerker van de bank, voor $1 miljard zijn gedupeerd. Om de HSBC-overname te redden, ging Safra akkoord met een forse verlaging van zijn persoonlijke aandeel in de deal. Hij zou nu ruim $450 miljoen minder ontvangen en zich bovendien voor $180 miljoen garant stellen voor toekomstige aansprakelijkheidsclaims als gevolg van de affaire.

"Safra was het toonbeeld van een voorzichtige, conservatieve bankier", vertelt Hans van den Houten. "Hij heeft de bank zeer solide gerund en was continu bereikbaar, waar ook ter wereld." De in Beiroet geboren Safra bezat naast het penthouse in Monaco een kapitale villa in Zuid-Frankrijk en appartementen in New York, Londen, Parijs en Sao Paolo. "Hij leefde in weelde, maar het was nooit overdreven", aldus Van den Houten.