De aantrekkende economie en stijgende olieprijzen zorgen de komende tijd voor een opwaartse druk op de inflatie. "Gelukkig zijn er tot op heden ook tegenovergestelde krachten aan het werk zodat de inflatie nog redelijk stabiel blijft maar het potentieel voor een verdere prijsstijging is aanwezig", zo zegt Nout Wellink, president van De Nederlandsche Bank in een interview met Reuters. "Het is geen officiële voorspelling, maar ik reken volgend jaar op een inflatie in Nederland van 2 à 2,5%."

In september was de inflatie 2,2%. Wellink waarschuwt er dan ook voor dat de Nederlandse economie in 2001 in een gevaarlijke loonprijsspiraal terecht kan komen als de vakbonden hoge looneisen blijven stellen en de netto-effecten van lagere belastingen niet mee laten wegen. De lastenverlichting van f5 miljard die het kabinet voor ogen heeft laat de netto-lonen zo stijgen dat naar het idee van Wellink loonrondes van 1 à 2% in 2001 voldoende zijn.

De bonden hebben voor het jaar 2000 looneisen van 3% of meer laten vallen.

Poldermodel voortzetten
"Er is daadwerkelijk een risico van oververhitting van de economie als de looneisen niet worden beperkt. Bovendien is de arbeidsmarkt krap, een factor die op zich al tot hogere lonen leidt", aldus Wellink. Hij pleit voor voortzetting van het succesvolle 'Poldermodel', relatief achterblijvende lonen om de concurrentiekracht te verbeteren en daardoor meer werkgelegenheid te creëren. De Nederlandse werkloosheid zit nu rond de 3% (behalve dan de verborgen werkloosheid in de WAO), erg veel lager dan het 10%-gemiddelde in de eurozone.

De uitstaande hypotheekschuld is de laatste vier jaar verdubbeld terwijl de rente is gehalveerd. In het derde kwartaal van dit jaar werd voor 44% meer hypothecair krediet opgenomen dan in het derde kwartaal van 1998. Als deze bel barst krijgt de Nederlandse economie een harde landing. "De consumptie groeit harder dan het beschikbare inkomen en het verschil wordt gefinancierd met het vooruitzicht op nog meer welvaart en stijgende prijzen. Als de huizenprijsstijging stokt kan dat een negatieve uitwerking hebben op de consumptie en leiden tot verminderde economische groei", zegt Wellink.

Volgens hem had het kabinet de vette jaren beter moeten benutten om het tekort en de staatsschuld nog sneller af te bouwen. Het tekort zit nu al bijna bij nul, maar volgens Wellink zijn er nu jaren van begrotingsoverschotten nodig om het probleem van de snelle vergrijzing van de Nederlandse bevolking op te kunnen vangen.

Renteverhoging
Met haar hoge inflatie zat Nederland te springen om de laatste renteverhoging door de ECB met 0,5%, een privilege dat nu aan de meerderheid van stemmen in de ECB behoort en niet meer aan De Nederlandsche Bank. En dat terwijl ons land toch goed is voor 5% van de totale eurozone-economie.

De markt was goed voorbereid op die laatste renteverhoging maar het zou nog beter kunnen als de ECB haar eigen inflatieverwachtingen gaat publiceren. De Duitse ECB-directeur Otmar Issing waarschuwde daar gisteren tegen tijdens een rede in Bonn. Volgens hem laat de ECB zich dan teveel in de kaart kijken.

Het gisteren verschenen maandbericht van de Europese Centrale Bank van november bevestigt de risico's op hogere inflatie maar stelt ook dat de elf landen die nu de EMU vormen een veel betere uitgangspositie hebben voor een langere periode van duurzame groei dan begin jaren negentig, toen men de huishoudboekjes op orde moest brengen om deel te kunnen nemen aan de euro.