Deze cijfers presenteerde staatssecretaris Ybema van Economische Zaken gisteren op de jaarvergadering van de Nederlandse Kamer van Koophandel voor Amerika. De Nederlandse export van de machine- en transportindustrie daalde zelfs 14%. Duitsland (+79%), Groot-Brittannië (+60%) en Frankrijk (+39%) wisten in dit segment aanmerkelijk meer af te zetten.

In levensmiddelen en vee deed Nederland het wel goed. Daar steeg de export 54%. Frankrijk(+43%), Groot-Brittannië (+17%) en Duitsland (+7%) bleven achter.

Het terreinverlies van Nederland aan de Britten, Duitsers en Fransen komt volgens Ybema vooral doordat bedrijven te bang zijn. Het aantal Nederlandse bedrijven dat naar de VS exporteert, ligt de afgelopen vijf jaar rond 2500. "Daar komen geen nieuwe avonturiers bij", constateerde de bewindsman.

Afschrikking
Indianenverhalen over productaansprakelijkheid, overheidsvoorschriften en betalingsrisico's schrikken de Nederlandse verkopers af, meent Ybema. EZ gaat bedrijven dan ook voorlichten over de aansprakelijkheid van de fabrikant. Ook riep Ybema ondernemers op sneller naar het klachtenloket van EZ te stappen, als in hun ogen de Amerikanen internationale handelsafspraken schenden.

Als investeerder in de VS scoort Nederland een stuk beter. Op de ranglijst van vorig jaar leek Duitsland hard op weg de derde plaats over te nemen. Toen kwam de optelsom van investeringen van de Bondsrepubliek op $95 miljard uit. Nederland bracht het totaal op $96 miljard dollar.

In 1999 zal Nederland waarschijnlijk die notering verstevigen. Officiële cijfers zijn nog niet voorhanden, maar Ybema meent dat met de overnames die onder meer Aegon, Ahold en VNU recentelijk in de VS pleegden, ons land zelfs naar de hoogste plek is geklauterd. Het Nederlands bedrijfsleven deed in de eerste negen maanden voor ruwweg $30 miljard dollar aan investeringen in de VS.

Of ons land echt de belangrijkste buitenlandse investeerder is geworden, moet uit de definitieve cijfers blijken. Maar de toppositie van Groot-Brittannië lijkt met $151 miljard dollar nog ver weg. De tweede plaats die Nederland in de jaren tachtig aan Japan verloor komt wel weer in zicht. Tot en met 1998 had dat land $132 miljard dollar in de VS geïnvesteerd.