Sinds de verzelfstandiging, vier jaar geleden, is de NS niet langer eigenaar van de rails en de grond, maar de overheid. De spoorwegmaatschappij is slechts gebruiker en moet daarvoor een heffing betalen. In de nota De derde eeuw spoor, die dit jaar door minister Netelenbos is uitgebracht, wordt nog uitgegaan van een zogeheten infraheffing van ƒ250 miljoen voor de reizigerstak van het spoorbedrijf.

Dat het bedrag voorlopig veel lager is, is voor de NS geen reden tot juichen. Eerder zei het spoorbedrijf dat de treinkaartjes duurder worden als de heffing duur uitpakt. "Hoe je het ook wendt of keert, het is een lastenverzwaring. Je kosten gaan omhoog", zegt een NS-woordvoerder van de nieuwe tarieven.

Binnenkort wordt in een contract tussen NS en overheid vastgelegd wat de NS zoal moet presteren: aantal toegestane vertragingen, gewenste groei van het aantal reizigers en dergelijke. Volgens de NS-woordvoerder ligt er een relatie tussen dit prestatiecontract en de infraheffing. Als de overheid hoge eisen vastlegt in het contract, zoals een forse reizigersgroei in de spits, kan zelfs de verlaagde infraheffing nog te duur zijn.

Ook wil het spoorbedrijf dat er een bonus-malus-systeem komt in de infraheffing. Als de overheid te traag is met het uitbreiden van het spoornet, moet de heffing omlaag.