Kok: Beurshausse en
huizengekte gevaar
Van onze parlementaire redactie - DEN HAAG, dinsdag
Premier Kok waarschuwt dat Nederland met de uit de
pan gerezen beurskoersen en de torenhoge huizenprijzen op een heuse
'vulkaan' leeft.
"Mijn indruk is dat we in ons deel van de wereld de
Verenigde Staten inbegrepen op een soort vulkaan leven", zo stelt
Kok onomwonden vast in het jaarboek van de Wiardi Beckman Stichting,
het wetenschappelijk bureau van de PvdA.
Kok maakt zich zorgen over de hoge koersen en
onroerendgoedprijzen. "Als die luchtbel een keer uit de economie
verdwijnt dan kan dat schokken veroorzaken", voorspelde Kok
gisteren na de presentatie van het jaarboek van de PvdA-denktank.
Vertrouwen
De premier heeft geen vertrouwen in de 'papieren
winsten' van effectenbezitters en huiseigenaren. "Op het moment
dat het vertrouwen daarin wegvalt en laten we hopen dat dat niet
gebeurt kan een groot deel van de speculatiewinst omslaan in verlies,
met alle sneeuwbaleffecten die daardoor ontstaan", redeneert de
minister-president.
Kok heeft een ongemakkelijk gevoel over de huidige
aandelenmarkt met de hoge koersen en de peperdure onroerendgoedmarkt.
De waarschuwing van de PvdA-premier komt op het moment dat de stemming
op de internationale effectenbeurzen nerveus is.
"Voel ik me daar gemakkelijk bij? Nee. Omdat ik,
evenmin als anderen, precies kan vaststellen wanneer de koersen en de
prijzen daadwerkelijk reële waarde van aandelen of huizen
weerspiegelen", aldus Kok.
Ondernemen
Volgens hem kan de stijging van de aandelenkoersen
alleen doorgaan "zolang de overtuiging blijft bestaan dat we op
voortgaande groei kunnen rekenen." De speculatieve winsten komen
in de ogen van de premier ook niet voort uit ondernemerschap. Volgens
de bewindsman schort het juist momenteel aan ondernemerschap in
Nederland.
"Echt ondernemen, nieuwe dingen starten: daar
mankeert het op het moment aan", meent Kok, die signaleert dat er
wordt neergekeken op het ondernemerschap. "De speculatieve winst
wordt helemaal niet geboekt door een ondernemer. Er wordt juist te
weinig ondernomen. Er is veel meer kapitaal in ons land en in
West-Europa dan voor ondernemen wordt ingezet."
Kok ziet ook gevaren in het zogeheten 'flitskapitaal' in
de financiële wereld. "Wij hebben enkele jaren geleden
daarvan de uitwassen gezien, toen hele economieën wankelden als
gevolg van korte-termijnkapitaalbewegingen", aldus Kok, die doelt
op de crises in Azië en Latijns-Amerika.
De PvdA-bewindsman vindt dat socialistische regeringen
moeten onderzoeken of de oplossing hiertegen niet kan worden gevonden
in een nog scherper nationaal toezicht op de banken. Ook denkt Kok aan
het opleggen van beperkingen op grove internationale
speculatiebewegingen.
Kok is trouwens optimistisch over de
werkgelegenheidsontwikkeling in ons land. Volgens hem kan de situatie
van volledige werkgelegenheid zelfs worden bereikt. "De
ontwikkeling van de afgelopen vier à vijf jaar heeft ons de
overtuiging gegeven dat een niveau dat in de buurt komt van volledige
werkgelegenheid weer bereikbaar wordt", meent de
minister-president. "Er is een tijd geweest dat wij dachten dat
dat alleen kon worden bereikt door een radicale verkorting van de
arbeidsweek tot 25 uur."
Zalm
Minister Zalm (Financiën) gaf in een reactie
op de uitspraak van Kok toe dat de beurskoersen en de huizenprijzen
zich op een behoorlijk hoog niveau bevinden.
De bewindsman zegt niet ongerust te zijn over grote
negatieve effecten indien de prijzen plotseling flink zouden gaan
dalen. "Het is natuurlijk mogelijk dat er een correctie komt op de
huizenmarkt", aldus Zalm. "Duidelijk is echter dat de
economie nu een stuk beter bestand is tegen dit soort zaken en ook de
gevolgen van de beurskrach in 1987 vielen achteraf erg mee.
|