&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

dinsdag 19 oktober 1999

Gevecht om kunstbezit Goudstikker gaat door Van onze kunstredactie - DEN HAAG, dinsdag Een eerder verzoek om restitutie mag dan anderhalf jaar geleden door de toenmalige staatssecretaris van cultuur Aad Nuis zijn afgewezen, de Amerikaanse erfgenamen van de joodse kunsthandelaar Jacques Goudstikker geven niet op. Zij hebben gisteren voor het gerechtshof in Den Haag nogmaals alle 230 kunstvoorwerpen uit de collectie Goudstikker, die zich sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands kunstbezit bevinden, teruggeëist. Volgens de Amsterdamse advocaten van Marei von Saher-Langenbein, de schoondochter van de in 1940 tijdens zijn vlucht naar Engeland gestorven Goudstikker, kan het onmogelijk zo zijn dat de Nederlandse staat de veelal kostbare schilderijen die zich nu in tal van Nederlandse musea bevinden, mag behouden. Dit zou immers betekenen "dat de joodse onderneming (Goudstikker) onevenredig heeft bijgedragen in vergoeding van de schade die de Duitsers aan Nederland in de Tweede Wereldoorlog hebben veroorzaakt. De staat heeft over de rug van Goudstikker zijn nationale kunstbezit verrijkt", aldus mr. Roelof van Holthe tot Echten. Verkoop De collectie Goudstikker bestond voor de oorlog uit ruim twaalfhonderd schilderijen, tekeningen en sculpturen. Na de dood van Jacques Goudstikker werd de zaak door zijn opvolger, onder dwang en zonder medeweten van de weduwe Goudstikker, verkocht aan de Rijks-Duitsers Göring en Miedl. De kunstwerken verdwenen op die manier in verschillende nazi-collecties. Na de bevrijding heeft de weduwe, de inmiddels hertrouwde Désiree von Saher, getracht haar bezit terug te eisen. Deels is zij daarin ook geslaagd. Tegen betaling van 350.000 gulden kreeg zij alle onroerende goederen van de firma van haar eerste echtgenoot terug. De schilderijen bleven echter staatseigendom. Het protesteren moe en murw gestreden, ging zij in 1952 met tegenzin akkoord met een schikking. Zij verklaarde afstand te doen van alle rechten op de schilderijen en kunstvoorwerpen die tussen mei 1940 en mei 1945 door Goudstikker NV aan Miedl N.V. zijn geleverd, ongeacht of zij zich in Nederland of nog in Duitsland bevonden. Procederen De advocaat van de familie meent dat de staat de weduwe Goudstikker bewust heeft stuk geprocedeerd. Zo zou zij met opzet foutief zijn voorgelicht over de exacte waarde van de kunstcollectie van haar overleden man omdat men teruggave van de werken wilde verhinderen. De Stichting Nederlands Kunstbezit die destijds de uit Duitsland teruggevorderde kunstwerken beheerde zou er een dubbele agenda op nagehouden hebben. Enerzijds zou zij tegenover de Geallieerden hebben volgehouden dat de verkoop onvrijwillig is geweest om de werken naar Nederland te kunnen krijgen. Anderzijds heeft zij tegenover de weduwe Goudstikker steeds betwist dat de transactie onder dwang heeft plaatsgevonden. Bovendien zou de verkoop voor de familie Goudstikker juist gunstig zijn geweest. De koopsom werd op slimme wijze belegd en een deel daarvan is gedurende de oorlog ter beschikking van de weduwe gekomen. Rechtsherstel Volgens de landsadvocaat Maarten van Rijn zijn al deze verwijten op niets gebaseerd. Zijns inziens heeft de staat kort na de oorlog de zaak uitstekend afgehandeld. "Het rechtsherstel in het dossier Goudstikker is over de hele linie op zorgvuldige en definitieve wijze afgewikkeld. Van misbruik van economisch en feitelijk overwicht, stuk procederen, het rekken van procedures of het in strijd handelen met morele rechtvaardigheid, is niets gebleken. ", aldus Van Rijn. Hij is ervan overtuigd dat de weduwe Goudstikker in 1952 bewust en weloverwogen heeft afgezien van het indienen van een verzoek tot rechtsherstel inzake de verkoop aan Göring. De advocaten van de ervan bestrijden dit fel en eisen alsnog rechtsherstel. De rechter doet op 16 december uitspraak.

Auteursrechten voorbehouden 1996-1999, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape Navigator, Netscape Communicator of Microsoft Internet Explorer.