Ontwapening taboe
voor Timorstrijders

Van onze correspondent - SINGAPORE, dinsdag

De leider van de Oost-Timorese onafhankelijkheidsstrijders, Xanana Gusmao, weigert zijn guerrillastrijders te ontwapenen.

Xanana Gusmao ...
"geen bandieten"...

Gusmao sloeg gisteren tijdens een bezoek aan Portugal, de vroegere kolonisator van Oost-Timor, een ontwapeningsverzoek van de bevelhebber van de internationale troepenmacht op Oost-Timor, de Australische generaal Peter Cosgrove, in de wind omdat zijn bevrijdingsbeweging Falintil volgens hem, "nooit is betrokken bij enige terroristische actie".

De guerrillaleider, die tot afgelopen zomer in een Indonesische gevangenis zat, onderstreepte dat Falintil het recht heeft om te worden behandeld "als een bevrijdingsleger en niet als een bende bandieten".

Wel is Gusmao, die wordt getipt als eerste president van onafhankelijk Oost-Timor, bereid om afgevaardigden van de internationale troepenmacht (Interfet) te ontmoeten en de rol van de Falintil-guerrillastrijders te bespreken. De Falintil-leider, die uit angst voor zijn leven nog steeds niet op Oost-Timor is teruggekeerd, wil die besprekingen houden op een Portugees oorlogsschip in de buurt van het omstreden eilanddeel.

Een poging van VN-soldaten enkele Falintil-krijgers te ontwapenen leidde het afgelopen weekeinde tot een buitengewoon gespannen confrontatie waar bloedvergieten ternauwernood kon worden voorkomen. Na overleg met Interfet-bevelhebber Cosgrove liet de VN-commandant de Oost-Timorezen, die onder meer gewapend waren met moderne M16- en AK47-geweren, ongemoeid.

Onderzoek

Cosgrove zei gisteren dat hij een onderzoek probeert in te stellen naar de moord op de Nederlandse journalist Sander Thoenes. "Drie dagen geleden heb ik de Indonesische commandant hier een brief doen toekomen met het dringende verzoek vier officieren ter beschikking te stellen om ons bij te staan in ons onderzoek naar de moord op de Nederlandse journalist", aldus Cosgrove. "We hebben dat verzoek ingediend maar er is niet aan voldaan noch op gereageerd."

Cosgrove zei de Indonesische officieren ook te willen ondervragen over een aanval op twee andere journalisten en twee Oost-Timorezen in hun gezelschap die op dezelfde plaats en rond hetzelfde tijd plaatsvond.

De VN beginnen morgen met het repatriëren van de eerste van de 200.000 Oost-Timorese vluchtelingen uit kampen in West-Timor. De VN-vluchtelingenorganisatie (Unhcr) schat dat 60 procent van hen wil terugkeren. De eerste honderd vluchtelingen worden morgen met een vliegtuig opgehaald. "Als dat goed uitpakt, willen we de mensen ook over land en zee repatriëren", aldus Unhcr-woordvoerder Fernando del Mundo.