Leemhuis wankelt
na Ceteco-affaire
Van onze Haagse redactie - DEN HAAG, zaterdag
De positie van commissaris van de Koningin in
Zuid-Holland mevrouw J. Leemhuis-Stout, de twee betrokken gedeputeerden
en de griffier van de provincie lijkt na het vernietigende rapport van
de onderzoekscommissie-Van Dijk over de Ceteco-affaire onhoudbaar
geworden.
Ondanks het keiharde eindoordeel van de
onderzoekscommissie Van Dijk zijn gisteren echter nog geen politieke
consequenties getrokken door de hoofdrolspelers in het bankiersdrama
van de provincie Zuid-Holland.
De zwaar onder vuur liggende mevrouw Leemhuis-Stout
verklaarde gisteren dat ze pas komende woensdag tijdens een speciale
vergadering van Provinciale Staten verantwoording wil afleggen voor
haar handelen in de hele affaire. Ook andere politieke kopstukken
krijgen dan de gelegenheid zich te verdedigen.
Volgens de onderzoekscommissie is het besluit uit 1995
van de provincie Zuid-Holland om te gaan bankieren "ondeugdelijk,
extreem riskant, onrechtmatig en ondemocratisch".
Op advies van de commissie Van Dijk is gisteren
onmiddellijk aangifte gedaan van mogelijke "substantiële
onregelmatigheden" bij de betaling van provisies door de provincie
aan een van de geldmakelaars waarmee de omstreden provincie-ambtenaar
Karel Baarspul zaken deed.
Uit de gisteren gepresenteerde resultaten van het
onderzoek blijkt dat alle betrokkenen, zowel op het bestuurlijk niveau
als binnen het ambtelijk apparaat, verantwoordelijk zijn voor het
financiële debacle.
Het gaat daarbij om de commissaris van de Koningin, het
gehele college van gedeputeerde Staten uit 1995, de griffier, maar ook
het hoofd van de centrale afdeling Financiën en kasgeldbeheerder
K. Baarspul.
CDA-gedeputeerde J. Heijkoop en zijn PvdA-collega J.
Wolf, beiden net als in 1995 nog lid van het college, worden direct
verantwoordelijk gehouden voor het drama.
"Het hele systeem deugde niet en in het toezicht
daarop heeft de complete ambtelijke top gefaald", aldus Van Dijk
in een keihard oordeel.
De commissie Van Dijk vindt verder dat de externe
accountant Ernst & Young ernstig tekort is geschoten in de controle
van de boeken van de provincie. "De accountant had veel niet veel
in de gaten", aldus Van Dijk.
De commissie concludeert dat de administratie die werd
verricht door de kasgeldbeheerder zelf, volstrekt ontoelaatbaar was. De
onderzoekscommissie is sowieso hard in haar oordeel over
kasgeldbeheerder Baarspul. "De treasurer overtrad geheel
zelfstandig alle regels. Hij nam zelfstandig alle risico's en dat
maakte een debacle als dit onvermijdelijk", aldus Van Dijk, die
geen uitspraak wilde doen over het feit of de geschorste Baarspul ooit
nog in het provinciehuis kan terugkeren.
Risico's
Ook Provinciale Staten krijgen een veeg uit de pan. Zij
hadden volgens Van Dijk uit de rekeningen moeten opmaken dat er grote
winst werd gemaakt en dat daar grote risico's aan kleefden.
Overigens nam Van Dijk het opvallend mild op voor de
veelgeplaagde commissaris der Koningin. "Ik zeg niet dat Leemhuis
geen enkele verantwoordelijkheid draagt, maar de aandacht ligt te
eenzijdig bij haar. Er moet in breder perspectief worden gekeken naar
de rol van het volledige college en de betrokken ambtenaren."
Geschokt
Leemhuis trok gisteren weliswaar niet meteen het
boetekleed aan maar liet wel weten zeer geschokt te zijn over de
uitkomsten van het onderzoek.
De fractievoorzitters in de Provinciale Staten lieten
gisteren eensgezind weten voor die tijd nog geen conclusies te willen
trekken. Wel reageerden ze stuk voor stuk zeer aangedaan.
Het accountantskantoor Ernst & Young stelt dat het
weliswaar meer had kunnen doen om problemen te voorkomen maar dat niet
gezegd kan worden dat het kantoor ernstig in zijn controletaak is
tekortgeschoten.
Kasgeldbeheerder Karel Baarspul liet gisteren via
zijn advocaat weten zich niet te kunnen vinden in de overwegingen en
conclusies uit het rapport.
Kok geschokt over rapport
Van onze parlementaire redactie - DEN HAAG, zaterdag
Minister-president Kok heeft gisteren geschokt
gereageerd op het keiharde rapport van de commissie-Van Dijk over de
Ceteco-affaire.
"Dit zijn buitengewoon ernstige conclusies. Een
heel hard oordeel", aldus de premier na afloop van de ministerraad.
Kok doelt met name op het feit dat de Provinciale Staten
niet door de gedeputeerden op de hoogte zijn gesteld van het besluit om
te gaan bankieren. Bovendien was dit besluit in strijd met de wet.
"Dit zijn grove nalatigheden. Een dubbele
fout", oordeelde Kok. "Het is zorgelijk en het werkt
bovendien door in de manier waarop burgers tegen het bestuur
aankijken."
De minister-president weigert een oordeel te vellen over
het wel of niet aanblijven van bestuurders van de provincie, waaronder
commissaris van de Koningin Leemhuis. "Het woord is nu aan
Provinciale Staten, maar daar zullen ongetwijfeld ernstige woorden
worden gewisseld."
Wel liet hij doorschemeren dat minister Peper
(Binnenlandse Zaken) na het debat in de provincie Zuid-Holland alsnog
zelf kan ingrijpen. De bewindsman gaat uiteindelijk immers over de
benoeming van een commissaris van de Koningin.
"Het kabinet gaat ook een eigen afweging maken,
maar ik wil nu geen belastende voorspelling doen. De provincie is aan
zet", aldus premier Kok.
Ook de Tweede Kamer is ernstig bezorgd over keiharde
conclusies van de commissie-Van Dijk. Binnen de VVD houdt men ernstig
rekening met een gedwongen vertrek van partijgenote Leemhuis.
In hun officiële reactie zijn de liberalen veel
voorzichtiger. "Er zijn meerdere fouten door meerdere personen
gemaakt. De betrokken personen moeten zich de inhoud van het rapport
aantrekken", aldus VVD-Kamerlid Luchtenveld.
CDA-leider De Hoop Scheffer spreekt van een
"schokkend rapport dat het vertrouwen in de politiek en het
bestuur schaadt."
Ook regeringspartijen D66 en PvdA hebben snoeiharde
kritiek. "Wat hier is gebeurd is onverantwoord en onvergeeflijk.
Het is een collectief falen van hier tot ginder", aldus
D66-Kamerlid Scheltema. "Er is informatie verzwegen en dat is echt
heel erg", zo concludeert PvdA-Kamerlid Noorman.
De Kamer wil net als Kok nog niet ingaan op de vraag
of Leemhuis en de betrokken gedeputeerden hun biezen moeten pakken.
"De Provinciale Staten zijn nu aan de beurt om een oordeel te
vellen", zo luidt het unaniem.
|