Van Wijnbergen kraakt
nieuw belastingstelsel
door ROB SEBES EN ALEX DE VRIES - AMSTERDAM, vrijdag
Topambtenaar S. van Wijnbergen van het ministerie van
Economische Zaken kraakt het nieuwe belastingstelsel voor de 21ste
eeuw. De nieuwe vermogensrendementsheffing is volgens hem een verkapte
vermogensbelasting. Het drie-boxen belastingstelsel nodigt in zijn
optiek uit tot verdere fiscale vluchtroutes.
De rechterhand van minister Jorritsma uit zijn forse
kritiek een week na de presentatie van het stelsel door minister Zalm
en staatssecretaris Vermeend (Financiën). Van Wijnbergen, die als
secretaris-generaal van EZ al menigmaal uitspraken deed die in de
Tweede Kamer stof deden opwaaien, sprak op een bijeenkomst van
belastingadvieskantoor Arthur Andersen in Amsterdam.
Daar liet hij weinig heel van de nieuwe vermogensrendementsheffing
die vanaf 1 januari 2001 geldt. In de politiek en in de
belastingadvieswereld wordt deze vaste heffing van 30% over een
forfaitaire (vaste) opbrengt van 4% op het vermogen als revolutionair
bestempeld. Dit is effectief 1,2% over het vermogen. Daardoor komt de
huidige vermogensbelasting van 0,7% te vervallen en verdwijnt ook de
belasting op rente en dividend.
Van Wijnbergen: "Met de
vermogensrendementsheffing zijn we eenling in Europa. Het is in feite
een verkapte vermogensbelasting. Eigenlijk niets nieuws onder de zon.
De VVD ging de verkiezingen in met afschaffing van de
vermogensbelasting, en nu wordt deze zelfs bijna verdubbeld. Van die
partij horen we nu niets meer."
Ook laakte de topambtenaar van PvdA-huize de indeling
van het nieuwe belastingstelsel in drie boxen. Deze boxen geven
het onderscheid aan tussen diverse belastingregimes. De loon- en
inkomstenbelasting vormt box 1 (met een toptarief van 52%), de
aanmerkelijk-belangbelasting (30% voor aandeelhouders van
vennootschappen) vormt box 2 en het vermogen (sparen, beleggen, tweede
huis) vormt box 3. De bedoeling van het kabinet is dat de drie boxen
gescheiden zijn en blijven. Verliezen in de ene box kunnen niet worden
afgetrokken van inkomen in een andere box.
Van Wijnbergen meent dat "het drie-boxensysteem
zeker gaat lekken. Het wordt een feest voor belastingadviseurs."
Daarmee doelt hij op de pogingen die belastingplichtigen vanaf 2001
zullen ondernemen om toch bepaalde verliezen in de ene box in een
andere box te verrekenen.
Volgens de topambtenaar komen de zwakkere punten van het
nieuwe belastingstelsel voort uit een manoeuvre die de politiek heeft
gemaakt bij het maken van de plannen, die een netto lastenverlaging van
5 miljard moeten opleveren. "Het is een publiek geheim dat
de doelstellingen van de belastingrevolutie, zoals het stimuleren van
het zoeken van een baan en een scherper milieubeleid, pas achteraf
geformuleerd zijn. Dat geeft de zwakke basis van dit plan aan. Een
succesvol belastingsysteem wordt verward met lastenverlichting."
Verder uitte Van Wijnbergen zijn zorg over de
belastingdruk voor ondernemers vanaf 2001. Zo stijgt de effectieve
belastingdruk voor directeuren-eigenaren van bv's van 51,25% naar
54,50%. Daarnaast gaat de aanmerkelijk-belangbelasting omhoog van 25%
naar 30%. "Het ondernemen wordt hard gepakt. En dat voor een
activiteit die we juist met zijn allen willen stimuleren."
De tarieven in de loon- en inkomstenbelasting gaan
omlaag. Maar daar tegenover staat dat een aantal fiscale voordelen voor
werknemers wordt beperkt of afgeschaft. Zo wordt de leaseauto strenger
aangepakt, wordt de vaste aftrek voor woon-werkverkeer beperkt en wordt
de razend populaire spaarloonregeling verminderd. Van Wijnbergen
voorziet dat de vakbonden deze verliezen willen compenseren. "De
vakbonden krijgen na een jaar door dat er hier een spel is gespeeld en
zullen via de cao's compensatie vragen. Dan is het beoogde effect van
het kabinet verdwenen."
Van Wijnbergen trekt ook de vereenvoudiging waar het
nieuwe stelsel voor moet zorgen in twijfel. Voor burgers wordt het er
niet gemakkelijk op, denkt hij. "Ik heb al een weddenschap
gewonnen dat deze belastingvereenvoudiging leidt tot een dikker
belastingaangifteformulier. Het wordt ingewikkelder voor de gemiddelde
burger. Bovendien moeten ook nog eens veel meer mensen een
aangifteformulier gaan invullen."
Via zijn woordvoerder van EZ liet Van Wijnbergen
gisteravond desgevraagd weten dat hij "op persoonlijke titel"
bij Arthur Andersen heeft gesproken. "Het was een academische
verhandeling tijdens een besloten bijeenkomst. In mijn hoedanigheid als
secretaris-generaal van Economische Zaken steun ik de plannen van het
kabinet en de politieke keuzes die door het kabinet zijn gemaakt",
aldus Van Wijnbergen via zijn woordvoerder.
|