&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

zaterdag 18 september 1999

Mestbeleid Brinkhorst door juristen gekraakt door DANIELLE ROSSINGH - WAGENINGEN, zaterdag Het vorige week gepresenteerde mestplan van minister Brinkhorst (Landbouw) zal het voor de rechtbank waarschijnlijk niet halen. Hoewel het mestplan niet voorziet in het afnemen van eigendomsrechten op dezelfde manier als in de omstreden Varkenswet, kan wel gesproken worden van regulering van eigendom. Er gaan immers zo'n 6000 veehouderijen verdwijnen. En daarvoor zal schadevergoeding betaald moeten worden. Dit stelt Willem Bruil, directeur van het Instituut voor Agrarisch Recht in Wageningen. "Ik twijfel er sterk aan of dit plan het voor de rechter zal redden", aldus Bruil. "De Wet Herstructurering Varkenshouderij is buiten werking gesteld. Nu probeert Brinkhorst hetzelfde te bereiken als die wet voor ogen had, maar dan op een andere manier." Volgens Bruil is er in het mestplan sprake van regulering van de sector. "De minister heeft immers al gezegd dat bedrijven dicht gaan. Dat is ingrijpend. Het gaat hier om reducties van de veehouderij met tientallen procenten." Volgens de Wageningse jurist kan in het Europese recht ook regulering leiden tot het betalen van een schadevergoeding aan in dit geval boeren die hun bedrijf moeten sluiten. Het plan van Brinkhorst voorziet daar niet in. Europese marktordening Behalve met de schadevergoeding heeft Brinkhorst volgens Bruil ook nog een probleem met de Europese marktordening. "Die schrijft voor dat een maatregel als het mestplan noodzakelijk, geschikt en proportioneel moet zijn. Die vraag speelde ook een rol bij het tussenvonnis van de Haagse rechtbank over de Varkenswet. De rechter stelde toen de wet buiten werking, tenzij kon worden aangetoond dat de wet noodzakelijk, geschikt en ook proportioneel was. Blijkbaar kon het ministerie van Landbouw dat niet aantonen, want men is meteen in hoger beroep gegaan. Met dat probleem zit het ministerie nu dus opnieuw", stelt Bruil. Wat Bruil nog het meest opvalt aan het beleid van Brinkhorst is dat er geprobeerd wordt het mestprobleem viervoudig te regelen. "Brinkhorst probeert met dit beleid een boom om te hakken met behulp van vier vergunningen. De minister wil via mestafzet, productierechten, Mineralenaangiftesysteem (Minas, red.) en de gebruiksnorm zijn doel bereiken. Dat verbaast me zeer. Boeren zorgen nu natuurlijk ook al voor mestafzet, het wordt nu alleen nog niet gecontroleerd." Volgens Bruil gelooft Brinkhorst zelf niet in zijn plan. "Hij zet immers overal een slot op de deur. De vier systemen lopen dwars door elkaar heen. Dat is inefficiënt en bovendien juridisch lastig. Erg zorgvuldige wetgeving is het zeker niet." Bruil verbaast zich met name over de nadruk op de mestafzetcontracten. "In 1995 werd in de Integrale Mestnotitie van het ministerie van Landbouw gekozen voor Minas in plaats van voor de mestafzet. Het mestafzetscenario zou immers lastig te controleren zijn. Het mooie van Minas is dat het de nadruk legt op het bereiken van milieudoelen, in plaats van op afzetcontracten. Nu keert de minister terug naar de mestafzet, zonder dat daar eigenlijk een reden voor is. Minas functioneert immers wel." Dezelfde fout Hoe kan het toch dat de juristen op het ministerie van Landbouw weer dezelfde fout hebben gemaakt als bij de opstelling van de Varkenswet? "De juristen op het ministerie geloven eigenlijk nog steeds in de Varkenswet. Ik heb de indruk dat ze zich niet bij de vonnissen van de Haagse rechtbank hebben neergelegd. Het is eigenaardig dat ze niet voorzichtiger zijn. Straks ligt er over tien jaar bij het Europese Hof een verplichting tot het betalen van een torenhoge schadevergoeding. Dat is wel een risico." Ook emeritus hoogleraar P. de Haan twijfelt aan de juridische haalbaarheid van het mestbeleid. Hij vindt dat de vier systemen te ingewikkeld zijn, en voor een rechter amper te ontcijferen. Verder stelt hij dat het grootste nitraatprobleem niet in de kleigebieden ligt, maar op de zandgronden. Zandgrond, waar veel akkerbouw is, neemt nitraten minder goed op dan kleigrond waar veel varkenshouders zitten.

Auteursrechten voorbehouden 1996-1999, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape Navigator, Netscape Communicator of Microsoft Internet Explorer.