&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

zaterdag 18 september 1999

KGB wilde kardinaal Willebrands als spion Van onze correspondent - LONDEN, zaterdag De geheime dienst van de voormalige Sovjet-Unie wilde in de jaren zeventig kardinaal Willebrands recruteren in een poging het Vaticaan te infiltreren. Willebrands hield van 1969 tot 1989 het hoge ambt van president van de Vaticaanse Raad voor de eenheid der Christenen en had in die hoedanigheid contact met onder andere orthodoxe kerken in het Oostblok. De nu 90-jarige vroegere aartsbisschop van Utrecht zegt zich echter niets te herinneren over verdachte toenaderingspogingen. Boek De naam Willebrands duikt samen met de namen van zes andere kardinalen op in het gisteren in Groot-Brittannië verschenen boek over de zogenaamde Mitrochin Archieven, een enorme verzameling in 1992 door de oud-KGB-archivaris Vasili Mitrochin uit Moskou gesmokkelde, voornamelijk met de hand gekopieerde KGB-dossiers. De Britse inlichtingendienst kreeg de informatie op voorwaarde dat de inhoud openbaar gemaakt zou worden. Samen met de historicus professor Christopher Andrews werkte Mitrochin zeven jaar in het geheim aan de gedetailleerde beschrijving van de werkwijze van 'de KGB in Europa en het westen', zoals de ondertitel luidt. Volgens de auteurs werd Willebrands in 1975 tijdens een bijeenkomst van verschillende Oostblokdiensten op het KGB-wenslijstje gezet in een poging 'actieve maatregelen tegen het Vaticaan' te bundelen met de activiteiten van de Poolse, Tsjechoslowaakse en Hongaarse inlichtingendiensten, die meldden 'op belangrijke posities in het Vaticaan te hebben geïnfiltreerd'. Uit Mitrochins notities blijkt niet of de KGB op dat moment spionnen in Rome had. Macht Liz Sich, de woordvoerster van professor Andrews (Mitrochin heeft sinds 1992 een geheime identiteit en leeft onder een andere naam in een zwaarbewaakte, geheim gehouden plaats in Engeland), zei gisteren dat het als 'zeer ambitieuze en onrealistische' beschreven programma voor penetratie van geheim agenten in Rome nagenoeg zeker niet is uitgevoerd. "Maar het geeft wel aan hoezeer de Russen geobsedeerd door de macht van de kerk waren en hoe ver de dienst bereid was te gaan om het religieuze gevaar af te wenden." Kardinaal Willebrands, oud-aartsbisschop van Utrecht, laat via het rk-kerkgenootschap weten dat het hem 'onwaarschijnlijk' lijkt dat het programma ook werkelijk van de grond is gekomen. In hoeverre de de voormalige KGB ooit daadwerkelijk heeft gepoogd Willebrands te benaderen, wordt in het boek niet gezegd, maar volgens Liz Sich is dit niet het geval geweest. Mitrochin meldt wel zonder erop in te gaan dat in de jaren zeventig een tot geheim agent 'bekeerde' monnik, Iosif Pustoutov (alias Yesaulenko), op 'missie' naar Nederland werd gestuurd.

Auteursrechten voorbehouden 1996-1999, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape Navigator, Netscape Communicator of Microsoft Internet Explorer.