&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

dinsdag 31 augustus 1999

O.-Timorezen massaal in de rij voor stembus Van onze correspondent SINGAPORE, dinsdag De gewelddadige dood van een VN-medewerker op Oost-Timor wierp gisteren een smet op het onverwacht vreedzaam verlopen referendum over de toekomst van de voormalige Portugese kolonie in Oost-Indonesië. De functionaris, een Oost-Timorees, werd in de hoofdstad Dili door bende aangevallen en neergestoken. Hij was de eerste VN-medewerker die het leven liet sinds vertegenwoordigers van de organisatie in mei j.l. naar het eiland kwamen voor de organisatie van en het toezicht op de volksraadpleging. Oost-Timorezen wachten geduldig op het moment dat zij hun stem voor of tegen de onafhankelijkheid van hun bijna 25 jaar door Indonesië bezette gebied kunnen uitbrengen. Het referendum onder auspiciën van de Verenigde Naties (VN) verliep na de gewelddadigheden van de afgelopen weken opmerkelijk rustig. Wel werd een Oost-Timorese VN-medewerker doodgestoken. FOTO: AFP Volgens een VN-woordvoerder kwam ruim 90 procent van de 430.000 geregistreerde kiezers naar de stembureaus om antwoord te geven op de vraag of zij aansluiting bij Indonesië willen met een beperkt zelfbestuur dan wel volledige onafhankelijkheid. Verwacht wordt dat een ruime meerderheid voor de laatste mogelijkheid heeft gekozen. Het resultaat zal over ongeveer een week bekend zijn. Echte helden José Ramos-Horta, leider van het Oost-Timorees verzet, zei gisteren dat het uitbrengen van een stem voor een vrij Oost-Timor voor hem een grotere eer is dan het ontvangen van de Nobelprijs voor de Vrede, die hem en de Timorese bisschop Belo in 1996 werd toegekend. Maar "de echte helden" in de strijd voor onafhankelijkheid zijn de dorpelingen van Oost-Timor, voegde hij er aan toe. "Mensen in de bergen hebben zelfs paarden gehuurd om naar de stembureaus te kunnen komen - een groots voorbeeld van de moed van ons volk", aldus Ramos-Horta. Sinds Portugal zijn kolonie in 1975 haastig ontruimde en het Indonesische leger het eiland bezette heeft op Oost-Timor een guerrilla tegen de bezetters gewoed. Vooral nadat Indonesië's nieuwe president Habibie in januari j.l. de 800.000 bewoners onder druk van de wereldopinie verrassend de keuze gaf tussen integratie en onafhankelijkheid laaide de strijd tussen voor- en tegenstanders op en eiste een hoog tol aan mensenlevens. Hoewel Indonesië zich in een akkoord met de VN en Portugal garant verklaarde voor de veiligheid op Oost-Timor (en dus voor vrije en eerlijke verkiezingen) koos het leger schaamteloos partij voor de pro-Jakarta militie die de voorstanders van onafhankelijkheid met intimidatie en bloedig geweld van gedachten dacht te kunnen veranderen. Xanana Gusmao, leider van de Oost-Timorese bevrijdingsbeweging die in Jakarta huisarrest heeft, kreeg gisteren lof toegezwaaid van onverwachte zijde toen zijn tegenstander Eurico Guterres, leider van de pro-Jakarta militie, zei: "Ik breng Xanana een saluut. Hij is de zuivere toekomst van Oost-Timor." Guterres waarschuwde de andere paramilitaire leiders niet uit Oost-Timor te vluchten uit angst dat de uitslag nadelig voor hen zal uitpakken. Hij wil dat zij blijven om politieke chaos te voorkomen. Woorden van waardering uitte ook Indonesië's opperbevelhebber Wiranto, de minister van Defensie, voor de VN-missie (Unamet) op Oost-Timor. "Ik denk dat Unamet als geheel zijn taak naar behoren heeft verricht", aldus de generaal. Zijn collega-minister Muladi (Justitie) dacht daar anders over. Volgens deze bewindsman is de VN partijdig en op de hand van de onafhankelijkheidsbeweging. Hij zei dat de stemming moet worden herhaald als blijkt dat VN-vertegenwoordigers zich schuldig hebben gemaakt aan intimidatie, zoals sommige aanhangers van Guterres zeggen.

Auteursrechten voorbehouden 1996-1999, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape Navigator, Netscape Communicator of Microsoft Internet Explorer.