Onderzoek door bedrijven
lekt weg naar buitenland
Van onze parlementaire redactie - DEN HAAG, vrijdag
De Nederlandse multinationals hebben de afgelopen
jaren stelselmatig hun wetenschappelijk onderzoek verplaatst naar het
buitenland. Minister Hermans (Onderwijs), die verantwoordelijk is voor het
wetenschapsbeleid, signaleert dat de grote ondernemingen hun
onderzoeksactiviteiten ontwikkelen bij de markt, waar de producten
worden verkocht en waar hun bedrijfsonderdelen zijn gevestigd.
Eind jaren zeventig waren de internationals nog
verantwoordelijk voor 72% van de uitgaven aan onderzoek van het
bedrijfsleven in Nederland. In 1997 is dit percentage echter gedaald
tot 42%.
Daar staat wel tegenover dat met name kleinere bedrijven
en ondernemingen in de dienstensector hun investeringen hebben
verdubbeld. Van alle bedrijven blijkt 52% innovatieve activiteiten te
ontwikkelen, terwijl dat percentage bijvoorbeeld in Duitsland ligt op
63%.
Desalniettemin is bij VVD-minister Hermans (foto) het
alarm afgegaan over de verplaatsing van het onderzoek naar het
buitenland. "Nederland moet er alles aan doen om de vooraanstaande
positie te behouden. De overheid kan en wil niet alles regelen, maar
hier doemen enkele bedreigingen op", meent Hermans.
Nederland neemt in Europa slechts een middenpositie in,
zo blijkt uit het rapport 'Wie oogsten wil, moet zaaien', dat gisteren
werd gepresenteerd door de liberaal.
De Verenigde Staten, Duitsland, Japan, Frankrijk geven
verhoudingsgewijs veel meer geld uit aan onderzoek. In absolute zin
moet Nederland landen als Zweden, Zwitserland, Finland, Denemarken en
België ook laten voorgaan.
Bezuinigingen
Hermans voorspelt dat de dalende trend zal doorzetten
als gevolg van de eerder aangekondigde bezuinigingen in het
regeerakkoord. Door de impuls van 1 miljard voor informatie- en
communicatietechnologie wordt dit gedeeltelijk gecompenseerd.
Hoewel Hermans in de toekomst nog meer extra geld wil
uittrekken voor wetenschappelijk onderzoek, wordt er nu 75
miljoen vrijgemaakt. Het liefst zou Hermans dit de komende jaren nog
willen verdubbelen. Bij de bewindsman leeft de hoop dat ook het
wetenschappelijk onderzoek in het bedrijfsleven hierdoor een impuls
krijgt.
Daarnaast zal de positie van het wetenschappelijk
personeel worden verbeterd. Volgens Hermans hebben onderzoekers
onvoldoende carrièreperspectieven, zijn er veel oudere
werknemers en werken er te weinig vrouwen. Jong talent krijgt niet
genoeg kansen, hetgeen bedreigend is in de ogen van Hermans voor het
totale onderzoeksbestel.
Hermans uit met name kritiek op universiteiten. De
leeftijdopbouw is volgens hem "bedreigend". "Zeker in
combinatie met de lage instroom en moeilijkheden met doorstroom van
jongeren en vrouwen", aldus Hermans. "De verstarring wordt
ook veroorzaakt doordat universiteiten zelf verantwoordelijk zijn voor
de wachtgelden van uittredend tijdelijk en vast personeel."
Hermans wil voortaan dat het Nederlandse
wetenschapsbeleid elke vier jaar wordt herzien in plaats van elke twee
jaar.
De liberaal wil ook dat het draagvlak in Nederland
voor wetenschappelijk onderzoek wordt vergroot. De bewindsman stelt een
prijs van maar liefst 100.000 in voor het beste communicatieplan
op wetenschapsgebied.
Het noodlijdende NewMetropolis in Amsterdam krijgt
een eenmalige bijdrage van 4,5 miljoen van het Rijk om uit de
financiële problemen te komen. Economische Zaken betaalt ook
4,5 miljoen en de gemeente Amsterdam 2 miljoen om een
doorstart van het technologiecentrum mogelijk te maken.
|