&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

zaterdag 12 juni 1999

Fraude met premies in Westland door ALEX DE VRIES - DEN HAAG, zaterdag In het Westland wordt door malafide, handmatige loonbedrijven en uitzendbureaus op grote schaal gefraudeerd met sociale premies en belastingen. De controle hierop faalt totaal, waardoor de koppelbazen vrij spel hebben. Dat is de alarmerende boodschap van de uitzendkoepel ABU, de werkgeversorganisatie in de tuinbouw LTO en verschillende andere bronnen die uit angst voor represailles anoniem willen blijven. Slachtoffers zijn onder meer de belastingbetaler en de bonafide uitzendbureaus, die door valse concurrentie ten onder dreigen te gaan. Nergens is frauderen met sociale premies en belastingen zo lucratief als in de tuinbouw. Niet alleen omdat de pakkans klein is, maar vooral ook omdat het een perfecte vorm van 'synergiefraude' is. Kweker, koppelbaas en zwartwerker sluiten een verbond, waarvan de sporen nauwelijks te traceren zijn. Deze fraude door dubieuze loonbedrijfjes en uitzendbureaus wordt ook weer vaker gesignaleerd in de bouw en metaalsector. "Iedere Jan Doedel kan tegenwoordig zomaar 100 werknemers op zijn loonlijst zetten", zo is een veelgehoorde klacht in de uitzendbranche. Sinds 1 juli 1998 het vergunningstelsel werd afgeschaft kan iedereen een uitzendbureau beginnen. De preventieve controle kwam hiermee te vervallen. Het Landelijk Instituut Sociale Verzekeringen concludeerde vorig jaar augustus al "dat de toegenomen handhavingsinspanningen van de overheid de afgelopen jaren alleen gericht zijn geweest op witte fraude. De uitvoering zou zich veel meer moeten richten op zwarte fraude". In dit advies aan de uitvoeringsinstellingen GAK en GUO wordt daarmee kortweg gezegd, dat het vergelijken van elkaars computerbestanden onvoldoende is. Daar komt bij dat de loonbedrijfjes en/of uitzendbureautjes van de koppelbazen meestal geen vast adres hebben. De voornamelijk Turkse en Koerdische koppelbazen in het Westland weten haarfijn dat belasting op arbeid de belangrijkste inkomstenbron van de overheid is. Ze weten ook dat als ze een dubbele boekhouding of in het geheel geen boekhouding erop nahouden, ze nauwelijks te pakken zijn. De combinatie van fraudes staat garant voor een hoge opbrengst. De omzet, winst en het vermogen van de onderneming(en) kan makkelijk worden verhuld. Hiermee wordt de BTW en inkomstenbelasting ontdoken. Het personeel wordt zwart uitbetaald. Dit is fraude met sociale verzekeringspremies en de loonbelasting. Naast zwart loon (onder het minimumloon) kan de zwartwerker een uitkering ontvangen. Een stempel van het vaak door dezelfde koppelbaas gerunde uitzendbureau 'dat er even geen werk is' voldoet. Dit is sociale zekerheidsfraude. Navordering door de fiscus of uitvoeringsinstellingen is moeilijk, omdat als het loonbedrijfje al een vast adres heeft, er niet of nauwelijks kapitaalgoederen aanwezig zijn. Busjes waarmee de zwartwerkers naar het werk worden gereden staan op verschillende namen, vaak van familieleden. Het fraudegeld wordt daarnaast meestal weggesluisd naar het buitenland of in de heroïnehandel gestoken, zo melden ingewijden. Ook kan een malafide loonbedrijf of uitzendbureau als de grond te heet wordt onder de voeten failliet gaan. Uit de gegevens van de Kamer van Koophandel blijkt dat de afgelopen twee jaar een bovengemiddeld aantal handmatige loonbedrijfjes failliet is gegaan om daarna zonder problemen opnieuw te beginnen. Voor de failliete koppelbaas is het via verschillende rechtspersoon-constructies een koud kunstje om opnieuw te beginnen. Het handelsregister van de Kamer van Koophandel geeft hier verschillende voorbeelden van. Een toenemend aantal doet dit als uitzendbureau. Zwartwerkers Kwekers die via koppelbazen hun zwartwerkers inhuren, lopen daardoor het risico van grote navorderingen. Volgens de wet BKA geldt tegenwoordig een zogenoemde ketenaansprakelijkheid, waardoor de fiscus jaren na dato niet afgedragen sociale premies en belastingen op de kweker kan verhalen. Het voordeel voor de kweker is evident. De gespannen arbeidsmarkt en de meerdere oogstpieken per jaar maken dat veel kwekers op afroep snel goedkope, losse medewerkers 'geleverd' wil hebben. Zowel de ABU als LTO roepen kwekers op "niet met koppelbazen in zee te gaan". De sociale partners hebben daarom recentelijk in de tuinbouw-cao een zogenoemde 'erkenningsregeling' opgenomen. De regeling verplicht werkgevers alleen in zee te gaan met loonbedrijven of uitzendbureaus die voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen. FNV Bondgenoten-woordvoerder M. Siecker verwacht hier veel van. "Een kweker die toch zwartwerkers in zet, wordt daarmee strafbaar volgens de cao. Controle hierop is relatief makkelijk uit te voeren via onze kaderleden in het Westland." Minister De Vries (Sociale Zaken) en zijn ambtenaren zitten ondertussen met het probleem flink in hun maag. Voor iedereen is zichtbaar dat de controle achteraf, zoals gewild door kabinet en Tweede Kamer, faliekant mislukt is. Deregulering en marktwerking hebben in het Westland duidelijk ook hun donkere kanten. Soms leidt dat zelfs tot wrange situaties. Een 'witte' uitzendwerker werd vorig jaar in een kas onaangenaam verrast, toen een zwartwerker naast hem bewusteloos in elkaar zakte. De Turkse man had duidelijk medische hulp nodig. De tussenpersoon van de koppelbaas verbood dit. Na een half uur werd de zwartwerker met een privéwagen alsnog afgevoerd. Achteraf bleek de man een hersenbloeding te hebben gehad. Glastuinbouw Westland onder vuur

Auteursrechten voorbehouden 1996-1999, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape Navigator, Netscape Communicator of Microsoft Internet Explorer.