Opmars Russen overvalt NAVO

Van onze speciale verslaggever - BRUSSEL, zaterdag

De NAVO is gisteren volstrekt verrast door het plotseling oprukken van een Russische SFOR-eenheid uit Bosnië richting Kosovo. De Noord-Atlantische Raad, het hoogste beslissingsorgaan van de NAVO, is daarop vier uur in spoedberaad bijeen geweest om dit nieuwe gegeven en de op het punt staande intocht van de eigen vredesmacht in Kosovo te bespreken.

De onverwachte Russische troepenbeweging riep om een doordacht antwoord, omdat de consequenties verstrekkend konden zijn. In een eerste reactie vroegen NAVO-functionarissen zich af of hier een race op de Kosovaarse hoofdstad Pristina op gang was gekomen, waarbij zelfs vergelijkingen werden getrokken met de Russische pogingen om na de Tweede Wereldoorlog zo snel mogelijk Berlijn te bezetten.

Alle lijnen met Rusland werden gebruikt om een crisis te voorkomen. De Russische onder-minister van Buitenlandse Zaken, Strobe Talbott, die na vastgelopen onderhandelingen over de rol en plaats van de Russen in de internationale vredesmacht vanuit Moskou op weg was naar Brussel, maakte halverwege zijn vlucht abrupt rechtsomkeert om in Moskou de situatie te bezweren.

NAVO-secretaris-generaal Solana nam contact op met de Russische ambassadeur in Brussel om op de "snelst mogelijke wijze te bespreken" welke rol Russische troepen in de vredesmacht kunnen spelen. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Madeleine Albright, die sprak met haar Russische collega Ivanov en de Amerikaanse vice-president Al Gore, kreeg vanuit Moskou de "absolute" verzekering dat de Russen Kosovo zelf niet zouden intrekken.

Welkom

Opmerkelijk was dat de Russische colonne aan de Joegoslavische grens door een regerings- en militaire delegatie uit Belgrado werd verwelkomd. De Russische generaal Ivasjov waarschuwde nog voordat de Russische troepenbeweging begon, dat Rusland niet om deelname wenste te bedelen.

"Geef ons ons eigen stukje", zei hij, er dreigend aan toevoegen dat Moskou zover kon gaan dat het zijn eigen sector in Kosovo zonodig direct met Belgrado zou regelen.

President Jeltsin noemde de relatie met de NAVO nog steeds bevroren: "Wat in de toekomst gebeurt, zullen we nog wel zien." De NAVO-raad reageerde uiteindelijk zo rustig mogelijk. Een functionaris verklaarde dat elke toenadering van Rusland verwelkomd wordt.

Hij wees er daarbij wel op dat er in alle in de afgelopen dagen gemaakte afspraken waaronder die van de Veiligheidsraadresolutie van eenheid van commando wordt gesproken. Dit in verband met de Russische wens absoluut buiten de NAVO om een eigen sector in Kosovo te beheren. Iets waar de NAVO absoluut tegen is.

Bij de NAVO, waar het einde van de oorlog al met champagne was gevierd, draaide door deze ontwikkeling heel het raderwerk weer als vanouds op volle toeren. De grote vraag was op welk moment de NAVO-troepen Kosovo zouden binnentrekken. Een NAVO-functionaris zei dat vandaag de intocht een heel eind op weg zou zijn.

Bovendien werd aangekondigd dat de KFOR-commandant Michael Jackson vanavond vroeg een persconferentie in Pristina zal geven, waarmee aangegeven werd dat NAVO-troepen vanavond in elk geval in de Kosovaarse hoofdstad zullen zijn.