&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

zaterdag 12 juni 1999

Zweden in de wolken met variant op pruim door Rolien Créton - KOPENHAGEN, zaterdag In Zweden zijn er steeds meer rokers die hun sigaret inruilen voor zogenaamd nicotinepoeder ofwel 'snus'. Deze Zweedse ontwikkeling uit de ouderwetse snuiftabak is goedkoop en kan in tegenstelling tot de sigaret overal genuttigd worden. Over zwarte mondhoeken en mondkanker lijken de Zweden zich geen zorgen te maken. Het product, fijn als meel, wordt tot een balletje gerold en onder de bovenlip geplaatst. Is het balletje niet op de juiste manier gekneed dan valt het uit elkaar met gevolg dat de fijne korreltjes snus op de tanden en het tandvlees blijven plakken. Dit levert een rotte, zurige smaak op. Een Zweedse demonstreert de nationale variant van rookloos nicotine gebruiken: zij plaatst een gekneed balletje 'snus' tussen bovenlip en tanden. Het blijft oppassen dat het sap van de 'pruim' niet de tanden of de mondhoeken ontsiert. FOTO: REUTERS De Zweedse Ewa Svensson (44) zal haar eerste ervaring met snus, vijftien jaar geleden, nooit meer vergeten: "Ik probeerde het uit te spugen maar ik had het gevoel dat het dagenlang in m'n mond bleef zitten. Daarna heb ik het nooit meer aangeraakt." Ewa lijkt een uitzondering; in Zweden wordt het propje rookvrije nicotine steeds populairder.Het marktaandeel van snus in alle tabaksartikelen is 33 procent. Swedish Match, de grootste tabaksproducent in Scandinavië, ziet de verkoop van snus nog steeds flink stijgen. Zij exporteert het nicotinepoeder naar de Verenigde Staten, waar rokers bijna overal worden verbannen. De Zweedse psycholoog Karl Olov Fagerström, die rokers begeleidt met het afkicken, staat positief tegenover de nieuwe ontwikkeling: "De overstap op snus heeft een aanzienlijke daling in longkanker teweeggebracht." Het feit dat snus volgens sommige onderzoekers de kans op mondkanker verhoogt, staat volgens Fagerström niet in verhouding met de schade die sigaretten veroorzaken. "Natuurlijk is het beter om helemaal te stoppen met nicotine, maar in de praktijk blijkt dat maar 35 tot 40 procent van de stoppers daarin slaagt.Als je echt niet zonder sigaretten kan, is er een andere oplossing nodig." Volgens Fagerström zullen voor deze groep steeds meer rookvrije nicotineproducten op de markt worden gebracht. Traditie Toen de Europese Unie in 1994 een verbod op snus uitbracht, zorgde dit voor grote verontwaardiging bij de Zweden. De regering probeerde vervolgens met man en macht een uitzonderingspositie te verwerven om te voorkomen dat de bevolking massaal tegen het EU-lidmaatschap zou stemmen. "Het Europese verbod haalde de Zweedse vlag door de modder. Zweden vroegen zich af waarom de Europese Unie zich moest bemoeien met deze traditie", aldus Stefan Gelkner, topman bij Swedish Match. De Zweedse regering kreeg haar zin en sindsdien is snus alleen te koop in Zweden en Noorwegen. De Scandinavische vliegmaatschappij Premiair heeft handig ingespeeld op de nieuwe ontwikkelingen en verkoopt snus aan passagiers, die tijdens de vlucht niet mogen roken. Met name de Zweden maken dankbaar gebruik van deze service. Zij zijn bij de landing dan ook gelijk te herkennen aan hun zwarte mondhoeken. Deense en Noorse passagiers halen echter hun neus op voor dit soort tabak. Zo ook de Noorse Ole Martin Larsen, die pas geleden gestopt is met roken.Hij vindt de Zweedse snus maar ordinair. Zelf gebruikt hij 'skrätabak', dat lijkt op snus maar minder snel uit elkaar valt en een andere kneedtechniek vereist. Larsen herinnert zich de cultuurschok die hij te verwerken kreeg toen hij aan een hogeschool in Zweden studeerde: "Leerlingen staken hun hand op om te vragen of ze de klas even mochten verlaten. Niet om naar de wc te gaan, maar om de snus uit hun mond te halen. Geen leraar protesteerde: gebruikte snus is niet om aan te zien."

Auteursrechten voorbehouden 1996-1999, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape Navigator, Netscape Communicator of Microsoft Internet Explorer.