DNB: Overheid jaagt
de prijzen op
Van onze financiële redactie - AMSTERDAM, donderdag
De overheid jaagt de prijzen op onverantwoorde wijze
op. Doordat allerlei tarieven (zoals huren, belastingen en
gezondheidszorg) maar blijven stijgen, komt de inflatie "in de
gevarenzone".
Dat heeft Nout Wellink, president van De Nederlandsche
Bank, gezegd bij de presentatie van het jaarverslag van onze centrale
bank.
De kritiek van Wellink op het beleid van de overheid is
hard. In Europees verband is afgesproken dat de inflatie maximaal 2%
per jaar mag zijn. Alleen al door de prijsverhogingen van de overheid
zijn de prijzen gemiddeld met 1,2% gestegen. Omdat ook de loonkosten
stijgen, komt de inflatie dicht bij de grens van 2%.
Geluk
Wellink wijst erop dat de overheid in de afgelopen
jaren "geluk" had doordat de olieprijs zo laag was. Daardoor
daalden de prijzen van energie. Maar nu wordt de olie weer duurder en
daardoor gaan de prijzen omhoog. Vorige maand bedroeg de inflatie 2,2%;
boven het toegestane maximum dus.
De president van De Nederlandsche Bank vindt dan ook dat
de overheid "uiterst prudent" moet zijn met hogere tarieven.
Het gaat dan niet alleen om tarieven waar de overheid direct mee te
maken heeft (zoals belastingen) maar ook tarieven die mede ontstaan
door beleid van de overheid (zoals gezondheidszorg, openbaar vervoer en
de huren).
Overigens vraagt Wellink ook van de werkgevers en
werknemers een grote terughoudendheid met de loonstijgingen. Als de
lonen te sterk stijgen, rijst de inflatie de pan uit.
Zoals gebruikelijk maakt de Wellink zich zorgen over het
financieringstekort dat gaat oplopen. Ombuigingen blijven noodzakelijk
en dulden geen uitstel; zelfs bij een kabinetscrisis, zo benadrukt hij.
Nog meer bezuinigingen dan aangekondigd zijn nodig om de afgesproken
doelstellingen in het jaar 2002 te halen. Wellink vreest dat Nederland
één van de drie landen is die in 2002 de norm van een
lage staatsschuld niet haalt, samen met België en Italië. De
laatste twee landen zijn de bekende 'zwarte schapen' in Europa en daar
komt Nederland bij.
Huizenmarkt
Zorgen maakt Wellink zich ook over de huizenprijzen
en de steeds hogere hypotheken die Nederlanders afsluiten. De
Nederlandsche Bank heeft inmiddels de gewone banken op het matje
geroepen en ze gemaand rustig aan te doen met hypotheken. Toch vreest
Wellink een verhoging van de rente waardoor veel gezinnen hun schuld
niet meer kunnen betalen als hun hypotheek aan herziening toe is. De
gemiddelde huizenprijs is nu ongeveer gelijk (in reële termen) aan
de top eind jaren '70, zo heeft De Nederlandsche Bank berekend. Na die
top begon de instorting van de huizenmarkt.
De Nederlandsche Bank gaat een speciale afdeling
oprichten voor controle op de aanbiedingen van de banken en
verzekeraars. Vaak zijn de aanbiedingen voor (bijvoorbeeld)
koopsompolissen en hypotheken zo ingewikkeld dat alleen specialisten ze
nog begrijpen.
|