&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

donderdag 27 mei 1999

Spanjaarden tilden EU met nutteloze vlasbouw door Gerrit-Jan Hoek - BARCELONA, donderdag De Spaanse premier José Maria Aznar kon in 1996 premier worden vooral dank zij de belofte, dat hij een rigoureus eind zou maken aan alle corruptieschandalen van de socialisten. Maar na de regeringsperiode van de afgelopen drie jaar blijken de politici van Aznars Partido Popular (PP) net zoveel boter op het hoofd te hebben als de socialisten voordien. Zo blijft premier Aznar zelf niet buiten schot vanwege smeergelden toen hij president van de provincie Castilla-Leon was. Maar de laatste weken schudt de PP op zijn grondvesten, nadat was uitgelekt dat talloze hoge functionarissen betrokken waren bij de meer dan dubieuze incassering van landbouwsubsidies uit de EU. Vandaag installeert het Spaanse parlement een speciale commissie die met bevoegdheden van een enquêtecommissie een diepgaand onderzoek moet instellen naar vergaande fraude met de subsidies op het telen van vlas. Potje Vlas was bij de Spaanse boeren nooit een populair product om te verbouwen, vooral niet nadat de kunstvezel in de textielindustrie zijn intrede had gedaan. Maar de ontdekking van het subsidiepotje in Brussel bracht daar radicaal verandering in. De productie van de natuurlijke vlasvezel bleek niet aan maxima of quota gebonden te zijn en bovendien vormde de subsidie van tussen de 1300 en 1600 gulden per hectare een extra aantrekkelijk lokkertje. In de afgelopen zes jaar explodeerde de vlasproductie van 186 ha naar maar liefst 91.000 ha. Het totale subsidiebedrag dat Spanje uit Brussel ontving steeg navenant van drie ton in 1993 naar 135 miljoen gulden in dit jaar. Maar niet alleen de kleine boeren profiteerden van de gulheid van Brussel. De Spaanse pers onthulde de afgelopen weken dat diverse hoge functionarissen van het ministerie van Landbouw en andere PP-politici rijkelijk uit de subsidieruif van de EU mee-aten. Zo lekte uit dat de directeur van het Spaanse Fonds voor Garanties voor de Landbouw (FEGA), Nicolas Lopez de Coca, via bedrijfjes van drie zoons en zijn schoonzuster miljoenen aan subsidie opstreek. En dat terwijl Lopez de Coca persoonlijk in Brussel over de hoogte van de vlas-subsidie onderhandelde. De PP haastte zich bij monde van de inmiddels afgetreden minister van Landbouw en lijsttrekker voor de Europese verkiezingen van 13 juni a.s., Loyola de Palacio, de affaire met de mantel der liefde te betrekken. Want de hoge functionarissen kwamen allemaal van origine uit de agrarische sector en ook zij hadden dus het volste recht op de subsidies, luidde het verweer van Loyola de Palacio. Maar naarmate het schandaal zich als een olievlek uitbreidde, bleek het verweer van de ex-minister zo lek als een mandje. Zo stelt de EU een aantal voorwaarden om in aanmerking te komen voor subsidie. De vlasteler moet kunnen aantonen dat hij zijn product contractueel doorverkoopt aan de verwerkende industrie. En daar wringt nu precies de schoen. Zo bleek bijvoorbeeld dat Lopez de Coca zelf zo'n bedrijfje had opgericht, Colisur 2000, en in feite de vlasoogst van zijn eigen kinderen opkocht. En dat was voldoende om de subsidie te kunnen innen. Mestvaalt Wat er daarna met het vlas gebeurde, daar maalde niemand om. Ook niet in Brussel. Vaak verdween het afgewerkte vlas gewoon op de mestvaalt of werd verbrand omdat er toch geen markt voor was. Alles wees erop dat het louter ging om de subsidies en niet om de productie van vlas op zich. De hoge ambtenaren bleken niet meer dan simpele 'subsidiejagers', op wie het ministerie van Landbouw juist de jacht had moeten openen. In een lijvig rapport van juli vorig jaar had de EU al gewaarschuwd voor het fenomeen van subsidiejagers, die geen enkele reële bijdragen leverden aan de productiviteit. In januari van dit jaar stuurde de Landbouwcommissaris van de EU, Franz Fischler, nog eens een brandbrief naar Madrid waarin hij zijn bezorgdheid uitsprak over de vlassubsidies die de pan dreigden uit te rijzen. Maar het Spaanse ministerie van Landbouw ondernam geen enkele actie. Wie wel tot actie overgingen waren de subsidiejagers. En helemaal nadat de EU had aangekondigd een diepgaand onderzoek naar de vlassector te zullen instellen. In drie maanden tijd ging de ene na de andere verwerkingsfabriek van vlas in vlammen op. Het bedrijfje van Lopez de Coca tot twee keer toe in een maand. "Vlas is brandbaar en een vonkje is genoeg om de vlasvoorraad te laten ontbranden", luidde het verweer van de advocaat van Colisur 2000. Maar dat simpele verweer kon de verdenking van brandstichting om alle bewijzen uit te wissen en het onderzoek van de EU onmogelijk te maken niet wegnemen. De parlementaire enquêtecommissie moet de komende weken verdere helderheid scheppen in het fraudeschandaal. Maar de PP wil dat de commissie zijn onderzoek pas zal starten na de Europese verkiezingen van 13 juni. Want als de discussies al meteen morgen zouden beginnen, zoals de andere partijen eisen, zouden de kansen van Loyola de Palacio op een zetel in het Europese parlement of zelfs een plaats in de Europese Commissie als vervanger van Marcelino Orjea, tot nul gereduceerd worden.

Auteursrechten voorbehouden 1996-1999, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape Navigator, Netscape Communicator of Microsoft Internet Explorer.