Partijman

Ministers-presidenten zijn dienaren van de Kroon, en niet van hun partij. Zij zijn uit dien hoofde verplicht om zich in hun publieke optreden boven het politieke strijdtoneel te verheffen.

Deze basisregel heeft premier Kok met voeten getreden toen hij het voor het pinksterweekeinde nodig achtte VVD-senator Hans Wiegel de oren te wassen over diens tegenstem tegen het referendumvoorstel.

Kok trok daarbij uiterst onheus de door Wiegel aangevoerde motieven in twijfel en beschuldigde hem bewust uit te zijn geweest op de val van Paars. De premier noemde het beneden de maat dat Wiegel hem in de bewuste nacht wel had bedankt voor zijn woorden, maar hem niet had verteld tegen te stemmen.

Een voor een premier onwaardige uitval, die bovendien op niets is gebaseerd. Dat Kok wrevelig is over de val van zijn kabinet is menselijk. Maar hij behoort als minister-president die gemoedstoestand achter zijn kiezen te houden. Bovendien behoort hij niet zonder enige bewijsvoering Wiegels motieven in twijfel te trekken. Dan gedraagt hij zich wat hij Wiegel ten onrechte verweet, namelijk beneden de maat.

Wiegel deed niets wat niet mocht. Iedereen wist of kon weten dat hij al dertig jaar tegen het referendum was. Aan het regeerakkoord is hij niet gebonden, evenmin aan het VVD-verkiezingsprogramma. Daarin staat bovendien helemaal geen nadrukkelijke uitspraak ten gunste van het referendum, zoals partijman Kok suggereerde.

Inmiddels is informateur Tjeenk Willink aan de slag gegaan. Het is jammer dat hij niet ook kan onderzoeken of een kabinet PvdA/VVD mogelijk is indien een lijmpoging mislukt. Per slot ligt dat kabinet dan het meest voor de hand. Gelukkig ziet ook een deel van de PvdA in dat het land niet op verkiezingen zit te wachten.

Artikel 3 der Statuten