FNV lacht om groei van
lonen in het jaar 2000
Van een onzer verslaggevers - AMSTERDAM, dinsdag
"Dames en
heren, er mag gelachen worden", is de leus van een nieuwe
FNV-campagne tegen werkdruk. Voor de achterban van de grootste
vakcentrale heeft de kreet een dubbele betekenis: niet alleen de
loonstijging voor dit jaar ziet er best uit, ook voor het jaar 2000
gaat het de goede kant op. Dankzij de werkgevers, zo liet
cao-coördinator Henk van der Kolk van de FNV gisteren fijntjes
weten.
Nu al is namelijk duidelijk dat de lonen volgend jaar in
een aantal grote cao's met 2,5 tot 3% groeien. Dat komt volgens Van der
Kolk doordat de werkgevers in enkele branches en bedrijven dolgraag een
tweejarige cao wilden afsluiten, met een relatief hoge loonstijging in
2000.
"Onbegrijpelijk", vindt Van der Kolk. "De
centrale werkgevers- en werknemersorganisaties hebben eind vorig jaar,
gezien de teruglopende economische groei, de onderhandelaars opgeroepen
om éénjarige cao's af te sluiten. Onze onderhandelaars
werden echter tot hun eigen verbazing geconfronteerd met een zeer
hardnekkige houding van diverse werkgeversvertegenwoordigers, die een
tweejarige cao bepleitten en deze ook afdwongen."
De ontwikkeling van de inflatie wordt nu extra spannend,
aldus Van der Kolk. In de eerste maanden van 1999 was de
geldontwaarding iets boven de 2%. Daalt de inflatie naar rond de 1% en
blijft dit niveau in 2000 gehandhaafd, zoals het Centraal Planbureau
verwacht, dan krijgen de werknemers dit jaar en volgend jaar een forse
reële loonstijging. Stijgt de inflatie, dan zullen de bonden zich
achter de oren moeten krabben.
Van der Kolk en zijn collega's Wouter Waleson (FNV
Bondgenoten), Guus van Huygevoort (AbvaKabo FNV) en Dick van Haaster
(Bouw- en Houtbond FNV) presenteerden een tussenstand van de cao's in
de marktsector en bij de overheid. In 20 van de ongeveer 40 cao's
waarover tot nu toe sinds 1 januari is onderhandeld, is inmiddels een
akkoord bereikt. De lonen stijgen voor 1,7 miljoen werknemers met
gemiddeld bijna 3%, zo'n half procent minder dan de bonden vooraf
eisten, aldus het FNV-overzicht.
In 1998 vroegen de FNV-bonden 3,75% en kregen zij in
veel gevallen tenminste 3,5%. "Maar dat was een economisch
topjaar", relativeerde Van der Kolk. "Nu groeit de economie
wat minder. De loonstijging dit jaar maakt duidelijk dat er wel
degelijk door de FNV en haar vele onderhandelaars wordt nagedacht over
de vraag wat 'verantwoord' is."
Van der Kolk bestreed dat de meeste cao's
"poencontracten" zijn. Uit het FNV-overzicht blijkt dat in
tal van cao's afspraken zijn gemaakt over de bestrijding van werkdruk,
loopbaanonderbreking/verlof en scholing en werkzekerheid.
Wel kwamen veel cao's pas rond nadat er forse druk door
de vakbeweging was uitgeoefend. In een aantal cao-onderhandelingen kwam
het tot dreigende taal en acties, zoals in het onderwijs, bij de
politie, de kleinmetaal, de bouw, de banken en de omroepen. Momenteel
wordt er actie gevoerd bij de cao's voor gemeente-ambtenaren en het
personeel in het hoger beroepsonderwijs en universiteiten. Van der
Kolk: "Vaak was en is niet het loon het breekpunt, maar juist
één of meerdere goede doelen."
Ook stelde Van der Kolk dat 'tijdsparen' om later
één of andere vorm van verlof te kunnen opnemen, steeds
populairder onder werknemers wordt. Dit gaat volgens de FNV-bestuurder
niet ten koste van de 36-urige werkweek, waarvoor zijn vakcentrale de
afgelopen jaren zo hard heeft gevochten. "Werknemers die sparen
voor verlof, gaan nu wat meer uren per week draaien, maar blijven
formeel 36 uur per week werken. De extra gewerkte tijd sparen zij om na
enkele of een reeks van jaren langdurig met verlof te kunnen gaan."
De behoefte aan minder werkdruk en meer verlof wordt
ook uitgedrukt in andere slogans van de nieuwe FNV-campagne, die in mei
wordt gehouden: "Jongens, ik ga weer naar dat gekkenhuis" en
"Lach of ik staak."
|