&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

zaterdag 24 april 1999

Grondoorlog in Kosovo 'logistieke nachtmerrie' door Frank van Vliet - BOEDAPEST, zaterdag Het taboe is doorbroken, de NAVO gaat de mogelijkheid van het inzetten van grondtroepen in Kosovo bestuderen. Het besluit maakt duidelijk dat de nu al vier weken durende luchtaanvallen op Joegoslavië niet het gewenste resultaat hebben opgeleverd. De verwachting dat Milosevic de Servische provincie na een paar bombardementen zou overlaten aan een internationale troepenmacht is niet uitgekomen. Volgens critici wordt de NAVO gestraft voor het feit dat het voorheen geen enkele andere tactiek dan de luchtaanvallen heeft gehad. Er was al voor gewaarschuwd dat men vanuit de lucht alleen een oorlog niet kan winnen. Twee oorlogen Tot nu toe leek het erop dat in Joegoslavië twee oorlogen werden gevoerd. Die van de NAVO richtte zich op bruggen, communicatiecentra, olieraffinaderijen, tv-stations, vliegvelden en kazernes. Veiligheid voor de vliegers van de alliantie stond daarbij voorop. Ondertussen voerde Milosevic zijn eigen oorlog tegen de etnische Albanezen in Kosovo. Ze werden verjaagd, vermoord, verkracht en met hongersnood bedreigd, terwijl hoog boven hen de NAVO-vliegtuigen weer een missie uitvoerden. Joegoslavische tanks en pantservoertuigen werden nauwelijks beschoten. De daarvoor zeer geschikte Amerikaanse Apache helikopters arriveerden pas deze week in buurland Albanië. Sir Michael Rose ...overwinning... De NAVO maakte zich verder nuttig bij de opvang van de honderdduizenden vluchtelingen in Albanië en Macedonië. Een nobele taak, maar behoorlijk frustrerend voor de grootste militaire macht ter wereld. Het oorspronkelijke doel, de door de Serviërs vernederde Albanese meerderheid (90%) in Kosovo een leefbaar bestaan te garanderen, is inmiddels al bijgesteld. De NAVO wil nu alles op alles zetten om de Kosovaren terug te kunnen laten keren naar hun land. De Britse premier Tony Blair is de eerste die openlijk uitkwam voor de mogelijkheid dat hiervoor een invasie in Kosovo gewenst is. De Brit heeft inmiddels de steun van president Clinton en ook Frankrijk en Duitsland sluiten grondtroepen in Kosovo niet meer uit. Scenario's Voor de aanvankelijke aarzelingen voor het wapen van de grondtroepen bestaan genoeg redenen. Het is een complexe en gevaarlijke operatie. Zelfs van waar men de soldaten kan laten opmarcheren is een moeilijke keuze. Daarvoor bestaan vijf scenario's. Veruit het aantrekkelijkst is via Macedonië. Het is slechts een paar uur rijden over uitstekende snelwegen van de Griekse havenstad Thessaloniki naar Pristina, de hoofdstad van Kosovo. Probleem is dat Macedonië heeft gezegd een NAVO-invasie vanaf haar grondgebied niet toe te staan. Het kleine land heeft angst voor 'grote broer' Servië, waar het zich als enige staat van ex-Joegoslavië vreedzaam van wist af te splitsen. Macedonië doet al moeilijk over de komst van de vijf gemechaniseerde houwitsers van de Nederlandse Gele Rijders, laat staan dat het een veelvoud van zwaar militair materieel wil toestaan. Een ander probleem is dat de Grieken zich vanwege het orthodoxe geloof verbonden voelen met de Serviërs. Griekenland is weliswaar NAVO-lid maar er zal veel politieke druk voor nodig zijn om Athene zo ver te krijgen de haven ruimhartig open te stellen. De tweede optie is via de hervormingsgezinde Joegoslavische deelrepubliek Montenegro, die ook zeehavens heeft. Toen er nog sprake van was dat Milosevic vrijwillig een internationale vredesmacht zou toestaan was deze verbinding een serieuze mogelijkheid. Nu Milosevic zich met hand en tand verdedigt is dit plan waarschijnlijk van de baan. De NAVO zou zich door Montenegro heen moeten knokken en de grens met Kosovo wordt gevormd door bergen, waarvan de passen nog hoger liggen dan die in Albanië. Het enige NAVO-land dat een grens met Servië heeft, Hongarije, ziet niet graag een NAVO-invasie vanaf zijn bodem vertrekken. Het vreest dat de Servische agressie zich dan richt op de circa 350.000 etnische Hongaren die in de grensstreek leven. Een NAVO-opmars via Servië naar Kosovo wordt verre van gemakkelijk. Armste land Dan blijft Albanië over. Het land heeft al zijn vliegruim opengesteld voor de NAVO en is vanwege de moord op de Albanezen in Kosovo meer dan bereid om te helpen. Helaas ontbreken daarvoor de middelen. Albanië is het armste land van Europa en het wegennet is daar een afspiegeling van. Het noorden van het land dat de uitvalbasis naar Kosovo moet vormen geldt zelfs voor Albanese begrippen als primitief. De NAVO zal heel wat genietroepen moeten inzetten om de 'wegen' in het berglandschap geschikt te maken voor het vervoer van zwaar materieel. Een invasie via de lucht lijkt ook een mogelijkheid, maar geldt als uiterst riskant vanwege vijandig afweergeschut. Bovendien kunnen dan nooit genoeg troepen gedropt worden en vallen slechts lichte wapens te transporteren. Volgens de gepensioneerde Amerikaanse legergeneraal William G. Carter is de plaatsing van landtroepen "een logistieke nachtmerrie." Hij vreest niet eens zozeer de Joegoslavische troepen in de regio alswel het stokken van de toevoer van brandstof en voedsel als de NAVO eenmaal Kosovo binnentrekt. Het Joegoslavische leger heeft tal van toegangswegen en bruggen ondermijnd. Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat ze de in Kosovo overgebleven Albanezen de weg op zullen jagen om zo de verbindingen te verstoppen. Carter denkt dat een legermacht van 50.000 man genoeg is om orde op zaken te stellen. Dat lijkt een optimistische schatting. NAVO-generaals lieten eerder weten zeker het dubbele nodig te hebben. Het duurde vier maanden voordat de troepen voor de Operatie Desert Storm in de Golfoorlog waren klaargestoomd. Een invasiemacht voor Kosovo staat ook niet een twee drie klaar. De Britse generaal Sir Michael Rose kent als voormalige commandant van de VN-troepen in Bosnië de streek. Hij verwacht dat de opbouw sneller kan verlopen omdat Kosovo dichter bij de NAVO-lidstaten ligt. Hightech Rose verwacht ook dat een grondoorlog door de NAVO kan worden gewonnen. Het ruige gecompliceerde terrein ten spijt. Hij vertrouwt daarbij vooral op de hightech van de verdragsorganisatie. De Joegoslavische T-72 tank zou niet opkunnen tegen een Britse tank om over de Apache gevechtshelikopter maar te zwijgen. Een probleem bij het uitschakelen van de zware wapens is dat de Joegoslaven ze in scholen en woningen hebben verstopt. Vandaar dat speciale elite-eenheden als de Britse SAS al enige tijd in Kosovo aan het spioneren zijn. Ook van de kennis van het Kosovo Bevrijdingsleger (UCK) zal gebruik worden gemaakt.

Auteursrechten voorbehouden 1996-1999, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape Navigator, Netscape Communicator of Microsoft Internet Explorer.