Servië brandt dorpen plat
door Frank van Vliet - BOEDAPEST, maandag
Servische troepen hebben meer dan een half miljoen etnische
Albanezen in Kosovo uit hun huizen verdreven. Daarmee is meer dan een
kwart van de gehele bevolking van de omstreden Servische provincie op
de vlucht.
Deze cijfers werden gisteren bekend gemaakt door NAVO-woordvoerder
Jamie Shea. Hij voegde daar aan toe dat het aantal vluchtelingen nog
steeds snel toeneemt. De meeste burgers zijn op de vlucht voor
Servische soldaten die hen voor zich uit drijven en hun dorpen in brand
steken.
Volgens Shea worden hele regio's "systematisch
van etnische Albanezen gezuiverd en dorpen geplunderd en in brand
gestoken". De zegsman meent dat Kosovo "op de rand van een
menselijk drama staat, zoals we dat in Europa niet meer hebben gezien
sinds de Tweede Wereldoorlog."
Een van de meest gruwelijke berichten is afkomstig van
Kosova Press, het nieuwsbureau van het Albanese rebellenleger UCK.
Daarin wordt gesproken over de lijken van 33 vermoorde Albanezen die in
de rivier tussen Orahovac en Djakovica lagen.
Menselijk schild
In de hoofdstad Pristina zouden twintig leraren van
een school zijn vermoord voor de ogen van hun leerlingen. Er zijn ook
claims dat de Albanese burgers gebruikt worden als menselijk schild bij
potentiële NAVO-doelen.
Betrouwbare berichten uit Kosovo ontbreken voor een
groot deel omdat slechts een handjevol westerlingen nog in het gebied
vertoeft. Internationale hulpverleners en journalisten worden door de
Serviërs geweerd.
De buurlanden Albanië, Macedonië en de
Joegoslavische deelrepubliek Montenegro dreigen inmiddels overstroomd
te worden door vluchtelingen. Ze hebben gruwelijke verhalen te
vertellen. Ouders zouden voor de ogen van hun kinderen zijn
doodgeschoten en wat opvalt is dat vaak de mannen in de weerbare
leeftijd ontbreken. "Wat gebeurt er met de mannen tussen de 16 en
60 jaar, dat is de vraag die snel beantwoord moet worden", aldus
Shea.
In een poging de etnische schoonmaak te stoppen,
heeft de NAVO gisteren bekendgemaakt dat onder de 44e breedtegraad, die
100 kilometer ten zuiden van Belgrado loopt, op tanks en troepen, die
zich daar bevinden, geschoten zal worden.
NAVO-vliegtuigen patrouilleren nu ook in het luchtruim
van Macedonië uit vrees voor Servische aanvallen. De regering in
Skopje heeft gevraagd met spoed toe te kunnen treden tot de NAVO. De
angst voor Belgrado zit diep in Macedonië, dat ook grote groepen
Serviërs en Albanezen binnen zijn grenzen heeft.
Ook het straatarme Albanië kampt met de
vluchtelingenstroom. Servië opende gisteren twee nieuwe
grensovergangen, Rush en Parades. Binnen mum van tijd waren 20.000
ontheemden het land binnengetrokken.
In de grensplaats Morin kwamen dit weekeinde rond de
5000 berooide Kosovaren aan. Het merendeel vrouwen en kinderen,
sommigen zelfs blootsvoets. De vluchtelingen vertelden dat ze zes
brandende dorpen, Iran, Landovic, Celine, Radobrav, Nagafc en Brestovc
waren gepasseerd. Ook zouden ze door Servische benden zijn beroofd.
In de plaats Kukes zou de situatie dramatisch zijn.
Honderden vluchtelingen bivakkeren daar 's nachts op straat. De lokale
bevolking heeft geen plek meer in haar huizen om nieuwe gasten op te
nemen.
Tirana heeft de internationale gemeenschap dringend
om steun gevraagd. Het arme en slecht georganiseerde land kan deze
stroom vluchtelingen niet aan.
Drie Servische vrouwen dansen op de vleugel van een neergestorte F
117 Stealth bommenwerper. Servië zegt het voor radar nauwelijks te
traceren vliegtuig afgelopen zaterdag uit de lucht geschoten te hebben.
FOTO: EPA
NAVO breidt doelen
bombardementen uit
door Guido van de Kreeke - BRUSSEL, maandag
De NAVO heeft het afgelopen weekeinde een nieuwe fase
van bombardementen in Joegoslavië ingeluid, waarbij van nu af aan
het hele onderdrukkingsapparaat van de Joegoslavische president
Slobodan Milosevic in Kosovo - bestaande uit tanks, artillerie en
grondtroepen - wordt aangepakt.
Tot deze intensivering van militaire acties werd
besloten, nadat een steeds afschrikwekkender humanitaire ramp zich in
Kosovo aan het aftekenen was.
NAVO-woordvoerder Jamie Shea sprak gisteren van methoden
van verschroeide aarde en het georganiseerd uit de weg ruimen van
vooral de mannelijke Albanese bevolking door de Serviërs.
De tweede fase van 'Operatie Vastberaden Kracht' ging
in, nadat NAVO-secretaris-generaal Javier Solana de negentien
regeringsleiders van de lidstaten had geconsulteerd. Bij de eerste fase
was gedurende vijf dagen vooral het geavanceerde luchtafweersysteem van
Joegoslavië het doelwit.
Solana moest van de lidstaten toestemming krijgen voor
fase 2 waarbij langzamer en minder hoog uitgevoerde bombardementen met
zwaar bepantserde bommenwerpers zullen plaatsvinden. De Verenigde
Staten hebben daarvoor zogenoemde A10-toestellen beschikbaar gesteld en
Groot-Brittannië zet hiervoor, naast de huidige acht, nog eens
vier extra verticaal opstijgende Harriers in. Ook worden acht speciaal
voor gronddoelen ingerichte Tornado GR1-toestellen gebruikt.
Tanks en artillerie kunnen door deze toestellen op hun
radar van elkaar onderscheiden en gelokaliseerd worden. Volgens het
persbureau van het Kosovo Bevrijdingsleger (UCK), Kosova Press, vielen
NAVO-vliegtuigen gisteren in Centraal-Kosovo een colonne Joegoslavische
tanks aan. Vier tanks zouden daarbij vernietigd zijn.
In de vierde nacht van de luchtcampagne werden door de
NAVO in twee golven 66 bombardementsvluchten uitgevoerd, die op
zeventien grote doelen werden geconcentreerd.
Het slechte weer boven Joegoslavië is volgens een
militaire specialist hinderlijk, maar kan de NAVO niet van het treffen
van doelen afhouden. Er worden ook nog steeds kruisraketten op doelen
in Joegoslavië afgeschoten.
Gruweldaden
De gevreesde paramilitaire Servische leider Arkan is
gesignaleerd in Kosovo. De ultra-nationalistische Arkan, wiens echte
naam Zeljko Raznjatovic luidt, wordt ervan verdacht vele gruweldaden
gepleegd te hebben gedurende de oorlog om Bosnië en Kroatië
tussen 1991 en 1995. Destijds werd de niet-Servische bevolking, die
zich wilde afscheiden van voormalig Joegoslavië, het slachtoffer
van diverse moordpartijen en etnische zuiveringen door Arkan en zijn
paramilitaire groepering.
Etnische Albanezen in Kosovo ondergaan nu de wraakacties
van de ultra-nationalistische groep, die uit vrijwilligers bestaat. Ook
de zonen van Arkan en diens rechterhand bevinden zich onder de groep
van ongeveer duizend veelal jonge Serviërs.
Aan de Albanese grens rust een Kosovaarse man even
uit van de barre vluchttocht uit zijn dorp, waarbij hij zijn
grootmoeder kilometers lang in een kruiwagen heeft vervoerd omdat zij
slecht ter been is.
FOTO: AP
|