&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

vrijdag 12 februari 1999

Jong Jordanië verwacht veel van nieuwe koning door Hans Kuitert - AMMAN, vrijdag "Respect", zegt de oude bedoeïen, "moet je verdienen. Ook een koning. We rouwen om koning Hoessein, omdat zijn grote hart het hele volk bevatte, zelfs zijn vijanden. Koning Abdallah zal ons respect moeten verdienen." Met een diepe zucht wijst hij op een invalide man die aan de overkant van de Koningin Noor Boulevard in Amman probeert over te steken. "Als koning Abdallah hier voorbij zou komen en stopt om deze man persoonlijk te helpen aan de andere kant te komen, zoals zijn vader dat zou hebben gedaan, ja dan." Koning Abdallah gaat op de knieën zitten als hij de condoleances voor het overlijden van zijn vader Hoessein in ontvangst neemt van een invalide landgenoot. FOTO: AP • Met bezwaard gemoed wachten ze af, de Jordaniërs. Na 47 jaar, voor velen hun hele leven, hebben ze alleen koning Hoessein gekend en ze vragen zich af of de nieuwe generatie, met een 37-jarige koning Abdallah en een bijna 19-jarige kroonprins Hamza aan het hoofd, wel in staat is om Jordanië te leiden. Weggevallen Een zekerheid is weggevallen. In een toch al traditionele samenleving als de Jordaanse komt dat hard aan. Vooral de ouderen voelen zich ongemakkelijk met de vijf jonge prinsen, in leeftijd variërend van 37 tot 17 jaar. "Koning Hoessein wilde ons land moderniseren. Hij heeft niet voor niets kroonprins Hassan vervangen door zijn oudste zoon. Het zijn de jongeren die ons zullen leiden, want we moeten niet vergeten dat het merendeel van ons volk van hun leeftijd is", zegt Abdel Fahed, een 30-jarige computertechnicus. Het zijn de jongere Jordaniërs die hunkeren naar een technologisch ontwikkelde samenleving, naar meer openheid, naar meer democratie. En ze kijken vol verwachting naar de nieuwe generatie. De ouderen hadden meewarig de onwennigheid gezien waarmee de vijf zonen van de overleden koning de rood-wit geblokte 'mendril' droegen tijdens de begrafenis en de dagen durende condoleances. Ze zagen eruit als westerse toeristen die de Arabische hoofdtooi opzetten voor een kiekje. Vernieuwingen Het aanstellen van deze jonge garde en het ontslag na 34 jaar trouwe dienst van kroonprins Hassan wordt vooral door de jongere generaties Jordaniërs gezien als een laatste teken van de overleden koning. Met het verjongde koningschap zou hij richting hebben willen geven aan sterke vernieuwingen waaraan hij door zijn ziekte niet zelf meer kon toekomen. In het Midden-Oosten is Jordanië daarmee het eerste land dat zich, althans op het oog, verjongt. De regio wordt al decennia lang bestierd door dezelfde, inmiddels oude mannen, die, anders dan Hoessein, wars zijn van veranderingen. Een deel van deze oude leiders is ziekelijk en sommigen van hen hebben inmiddels al hun zoons naar voren geschoven als mogelijke opvolgers. Dat geldt bijvoorbeeld voor de 68-jarige Syrische president Hafez al-Assad, sinds 1971 aan de macht. Hij had zijn zoon Basil als opvolger gekozen, maar die kwam in 1994 om bij een auto-ongeluk. Nu is zijn tweede zoon Bashir de beoogde opvolger in een land dat weliswaar een republiek is, maar waarbij de president zichzelf de positie van koning heeft gegeven, zodat hij het presidentschap bij erfopvolging kan gaan regelen. Hosni Moebarak, de president van Egypte, is 70 jaar en zal in oktober weer voor een nieuwe termijn van zes jaar worden gekozen.Een vice-president, dus opvolger, heeft hij niet. Op Moebaraks schouders rust nu, na de dood van Hoessein, de taak om het vredesproces in het Midden-Oosten van Arabische zijde overeind te houden. Parkinson Daarvoor heeft hij ook PLO-leider Jasser Arafat (69) nodig, die, ondanks ontkenningen van Palestijnse zijde, aan de ziekte van Parkinson lijkt te lijden. Zijn opvolging gaat af op een grote interne strijd en dat zal het vredesproces zeker nadelig beïnvloeden. De enige dynastie elders in de Arabische wereld die de opvolging, via de lijn van broers en halfbroers, vooralsnog heeft geregeld, is het Saoedische koninkrijk. De zieke koning Fahd (76) zal worden opgevolgd door zijn halfbroer kroonprins Abdallah (72). En die, zo wordt aangenomen, door een andere jongere broer. Verjonging zal in ieder geval niet plaatsvinden in Saoedi-Arabië. De Jordaanse oud-premier Taher Masri beziet de komende veranderingen in de Arabische wereld met het nodige optimisme. "De leiders van het Midden-Oosten zijn allemaal op leeftijd. Verandering kan zeker van binnenuit komen met een nieuwe geest, meer van deze tijd, die de regimes zal liberaliseren, meer democratie zal brengen en meer de macht zal spreiden." •

Auteursrechten voorbehouden 1996-1999, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape Navigator, Netscape Communicator of Microsoft Internet Explorer.