&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

zaterdag 16 januari 1999

Ex-president stort Brazilië in crisis door Wim Romeijn - SANTIAGO, zaterdag De plotselinge geldontwaarding in Brazilië doet beurzen wereldwijd hevig schommelen en bezorgt beleggers slapeloze nachten. De economie van Brazilië is bijna vier maal zo groot als die van Rusland. De crisis blijft beslist niet zonder gevolgen voor de wereldeconomie. "Vergeleken bij een mogelijke en zelfs waarschijnlijke instorting van de bedrijvigheid in Brazilië zijn de eerdere perikelen in Zuidoost-Azië en Rusland kinderspel", zo meent Mauro Schneider van de ING Bank te Sao Paulo. Hoewel Brazilië's staatsfinanciën inderdaad zorgwekkende hiaten vertonen, is het een ordinaire politieke twist die ten grondslag ligt aan de crisis die zich deze week ontvouwde. President Fernando Cardoso heeft al langere tijd ruzie met zijn voorganger Itamar Franco, het staatshoofd dat zes jaar geleden wereldnieuws maakte door zich tijdens het carnaval in Rio de Janeiro te laten vergezellen door een jongedame die vergeten had haar lingerie aan te trekken. "Real-plan" De ruzie tussen de notoir licht-ontvlambare Itamar Franco en de president gaat over het zogeheten 'real-plan' dat de eertijds torenhoge inflatie aan banden legde en Brazilië opende voor buitenlands kapitaal. Het verrassend succesvolle beleid zag het levenslicht tijdens de regering-Franco, maar was bedacht en uitgestippeld door de huidige president Fernando Cardoso, toentertijd minister van Financiën. Franco en Cardoso eisen allebei het vaderschap op van het real-plan. Franco heeft het zijn voormalige minister nooit kunnen vergeven dat deze zich alle eer heeft toegeëigend en bovendien politieke munt kon slaan uit het real-plan. In 1994 en vorig jaar won Fernando Cardoso de presidentsverkiezingen omdat de kiezers in hem de grondlegger zagen van het vernieuwde en meer welvarende Brazilië. Itamar Franco had het politieke nakijken en raakte in de vergetelheid. Hak zetten Jarenlang zinde de gebelgde oud-president op wraak. Vorige week was het dan eindelijk zover. Gekozen tot gouverneur van de grote deelstaat Minas Gerais besloot Franco de federale regering een hak te zetten door onverwachts alle schuldbetalingen van zijn staat stop te zetten. "Ons geld is gewoon op. Als de portemonnee leeg is kunnen er ook geen betalingen plaatsvinden", zo verklaarde gouverneur Franco met de simpele logica die hem eigen is. Het moratorium van Minas Gerais veroorzaakte meteen paniek onder de buitenlandse beleggers die tientallen miljarden dollars in Brazilië hebben neer gezet, gelokt door hoge rentes. Franco beperkt zich niet tot een betalingsstop. Hij probeert ook andere gouverneurs te overreden om zijn voorbeeld te volgen en president Fernando Cardoso de oorlog te verklaren. "Cardoso heeft het real-plan gekaapt. Het huidige beleid heeft niets van doen met de plannen die tijdens mijn regering zijn ontworpen. Het real-plan ging over een verbetering van de werkgelegenheid en de koopkracht en niet over bezuinigingen zonder einde die alle eerdere verworvenheden ongedaan maken. President Cardoso brengt Brazilië aan de bedelstaf", tierde Itamar Franco. Het moratorium van Franco resulteerde prompt in een gigantische kapitaalvlucht. Bezorgde beleggers trokken in enkele dagen tijds bijna tien miljard gulden weg uit Brazilië. "Het ironische is dat de uit de hand gelopen ruzie het real-plan in duigen heeft gelegd waardoor geen van beiden er nog iets aan heeft voor zijn politieke carrière. Nog erger is dat zo'n onnozele ruzie op het niveau van dorpspolitiek niet alleen he welzijn van ons hele land ondermijnt maar ook de wereldeconomie doet wankelen", aldus de politieke consulent Walter de Goes in Brasilia. "Eigenlijk betalen we nu met z'n allen voor de ijdelheid van twee politici", aldus De Goes. Kon Brazilië het tot aan Franco's moratorium nog net bolwerken en zich met een beetje hulp van buitenaf nog enigszins staande houden, nu wankelt het land en is het volgens de meeste economen nog slechts een kwestie van tijd vooraleer de real volledig ineen zakt en de economie onderuit gaat. Dat zal verstrekkende gevolgen hebben ook voor de andere landen van Latijns Amerika, die door intensieve handel met elkaar zijn verbonden. Wanneer Brazilië struikelt, tuimelen ook Argentinië, Peru en misschien zelfs ook Chili. En dat allemaal omdat twee koppige Braziliaanse bestuurders het landsbelang ondergeschikt maakten aan bevrediging van hun gevoelens van eer en trots.

Auteursrechten voorbehouden 1996-1999, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape Navigator, Netscape Communicator of Microsoft Internet Explorer.