Wilhelmina wilde geen joden in 'achtertuin'
door Jos Hagers - WESTERBORK, zaterdag
Koningin Wilhelmina heeft in het voorjaar van 1939
persoonlijk de vestiging van een joods vluchtelingenkamp bij Elspeet
geblokkeerd omdat de locatie te dicht bij paleis Het Loo lag.
Volgens directeur Dirk Mulder van het
Herinneringscentrum Kamp Westerbork blijkt uit een brief van koningin
Wilhelmina "dat de vorstin geen joden in haar achtertuin
wilde".
Te dichtbij
De Koningin maakt dat duidelijk in een
persoonlijke brief aan de toenmalige minister Van Boeijen (Binnenlandse
Zaken) van 14 maart 1939. Wilhelmina schrijft daarin dat zij geen
bezwaar heeft tegen de komst van joodse vluchtelingen naar de Veluwe,
maar het betreurt dat er gekozen is voor een locatie zo dicht bij haar
buitenverblijf paleis Het Loo.
De Koningin reageert daarmee op het bezoek van de
minister, die haar op de hoogte had gebracht van het voornemen van de
regering om op een overheidsterrein tussen Elspeet en Uddel en een
opvangkamp voor enkele duizenden joodse vluchtelingen uit
nazi-Duitsland te vestigen. Tussen de Kristallnacht van november 1938
en maart 1939 zoeken ruim tienduizend joden uit nazi-Duitsland hun
toevlucht in ons land. Om de opvang beter te coördineren, wil de
regering een opvangkamp bij Elspeet laten bouwen. De locatie, vlakbij
de kroondomeinen, ligt hemelsbreed twaalf kilometer van paleis Het Loo.
Naast koningin Wilhelmina protesteert ook de ANWB tegen
de komst van het joodse asielzoekerscentrum. De ANWB schrijft de
regering bang te zijn voor de toeristische aantrekkelijkheid van de
Veluwe door de komst van het opvangcentrum.
Dirk Mulder denkt echter dat de bezwaren van koningin
Wilhelmina doorslaggevend zijn geweest voor het besluit van de regering
om het joodse opvangkamp niet in Elspeet, maar in Westerbork te
vestigen.
De voorgeschiedenis van het kamp Westerbork is
onderwerp van een schokkende studie van de historicus dr. Corrie
Berghuis. Het wordt ook het thema van een herdenkingstentoonstelling,
die in juni wordt geopend ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van
het kamp Westerbork. Koningin Wilhelmina stelde overigens na de oorlog
wel een zijvleugel van paleis Het Loo beschikbaar voor de tijdelijke
huisvesting van oorlogsvluchtelingen.
|