&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

donderdag 14 januari 1999

Devaluatie munt Brazilië schokt financiële wereld Van onze verslaggevers - AMSTERDAM, donderdag De feitelijke devaluatie van de Braziliaanse real werkte gisteren op de internationale effectenbeurzen als een lont in een kruitvat. De scherp gedaalde koersen staan in schril contrast met de hausse waarmee het jaar 1999 zo hoopvol begon. Beleggers liepen toen vooruit op een conjunctuuromslag die nog even op zich laat wachten, zo lijkt het. "Het is een beetje een Pavlov-reactie; vorig jaar was het Azië, nu Latijns-Amerika", zegt Philip Menco, hoofd aandelenresearch bij het pensioenfonds ABP. "Iedereen is bang voor een nieuwe Azië-crisis, maar dan in Latijns-Amerika. De daling van de beursindex met 40% vorig jaar ligt nog vers in het geheugen." De reactie loog er niet om. Beleggers vluchtten gisteren op grote schaal in obligaties, en richtten daarmee een ravage aan op de aandelenmarkten. De Amsterdamse AEX-index verloor liefst 5,4%, en behoorde daarmee tot de grootste dalers in Noordwest-europa. Frankfurt moest 4,1% terug, gevolgd door Parijs (-3,5%) en Londen (-3%). In de Zuid-Europese landen ging het nog veel harder. Zo zakte Madrid 6,9%, de op twee na grootste daling in de Spaanse geschiedenis. Op Wall Street zakte de Dow Jones aanvankelijk ruim 260 punten (-2,8%), maar daarna wist een stevig herstel de schade te beperken tot een verlies van 1,3% In Brazilië volgde na de opening een bloedbad, waarin de koersen gemiddeld met 10% zakte. Aan het slot resteerde een daling van 5%. Brazilië is al enige tijd de grootste donderwolk boven de financiële markten. Vorig jaar leek het erop dat de crises in het Verre Oosten Latijns-Amerika zouden meeslepen, maar onder leiding van het Internationaal Fonds (IMF) kwam een steunpakket van 41,5 miljard dollar tot stand. Vorige week laaide de onzekerheid al op, toen de deelstaat Minas Gerais besloot de schuldbetalingen aan de federale overheid op te schorten. Voor een kettingreactie werd gevreesd. Sinds het begin van dit jaar is de kapitaalvlucht uit Brazilië al opgelopen tot $2 miljard. Gisteren werd de financiële wereld verrast door het aftreden van de centrale bank-president Gustavo Franco, en kort daarop de feitelijke devaluatie van de real. De nieuwe bankpresident Francisco Lopes maakte bekend dat de bandbreedte waarin de real ten opzichte van de dollar mag fluctueren is gewijzigd van 1,12 à 1,22 real per dollar naar 1,2 à 1,32 real. Daardoor kon de munt, vergeleken met de koers voor de beslissing, onbelemmerd 9% in waarde dalen. Franco zou zijn opgestapt na onenigheid met Lopes hiervoor centrale bank-directeur voor het monetaire beleid over het te voeren beleid. Franco ontkende gisteren een ruzie, maar zei wel dat Lopes een flexibeler beleid zal voeren met betrekking tot de rente en de wisselkoers. "Maar ik heb zelf ook al een tijd het idee dat Brazilië meer flexibiliteit nodig heeft om uit de crisis te komen." Analisten vrezen dan ook voor een verdere waardevermindering van de real, zeker als krachtige hervormingen uitblijven. En die kunnen weer in gevaar komen als de recente ontwikkelingen gevolgen krijgen voor het voortbestaan van de huidige regering van president Fernando Cardoso. De president probeerde gisteren de gemoederen te bedaren door te benadrukken dat het economische beleid niet verandert. Maar de devaluatie heeft zijn geloofwaardigheid geen goed gedaan. Volgens Robeco-topman prof. Jaap van Duijn zijn de gebeurtenissen in Brazilië niet meer dan de aanleiding voor de 'mini-crash'. "Incidenten, die aangeven aan dat de wereldeconomie verzwakt. In de Europese economieën gaat het vrij snel; in de Verenigde Staten valt het mee dankzij de groei van de consumentenbestedingen." Van Duijn verwacht het conjuncturele dieptepunt in de tweede helft van het jaar 2000. De 'crash in slow motion' die zich in september/oktober vorig jaar voordeed liep al vooruit op een afnemende economische groei. Daarna volgde echter een spectaculair herstel op de beurzen. In de VS stuwde een steeds kleinere kopgroep van technologie-aandelen de indexen op; in Europa zorgde de introductie van de euro begin dit jaar voor een opperbeste stemming. "Het wachten was op ongelukken", meent Van Duijn. "Het herstel was te snel. De beurs loopt steeds sneller vooruit op ontwikkelingen, terwijl de conjunctuuromslag nog even op zich laat wachten. Aan het begin van de jaren negentig zagen we precies dezelfde ontwikkeling. Een beurs die met vallen en opstaan de weg omhoog inslaat. Feit is dat de dalingen altijd harder gaan dan de stijgingen. Dan gaat het immers om een angstreactie, waaraan àlle aandelen ten prooi vallen." Voor sommige van de grote fondsen kon een correctie geen kwaad, meent Menco (ABP). "Maar aan de andere kant zakken sommige kleinere waarden net zo hard weg, terwijl die vorige week niet veel hebben gedaan." Evenals Van Duijn verwacht hij dit jaar grote koersschommelingen. "Per saldo gaan we er van uit dat de aandelen het in 1999 beter gaan doen dan obligaties", benadrukt de Robeco-topman. "De rente is immers heel laag." Volgens een commissionair waren de mega-omzetten op de beurs gisteren vooral afkomstig van de optiebeurs en andere professionele handelaren. "Het zijn geen beleggers die dit doen", aldus de beursman. "De particulieren zijn wel actief maar de instituten doen weinig. En de koopjesjagers blijven helemaal weg."

Auteursrechten voorbehouden 1996-1999, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape Navigator, Netscape Communicator of Microsoft Internet Explorer.