Ajax investeert zeven
miljoen in Zuid-Afrika
door Jaap de Groot - KAAPSTAD, dinsdag
Bijna 350 jaar na Jan van Riebeeck zijn de Nederlanders er weer als
eersten bij. Terwijl steeds meer mediabedrijven allerlei clubs
overnemen, heeft Ajax de primeur van een voetbalvereniging die een
andere club heeft opgekocht en naar zich vernoemd heeft. Het gebeurde
op exact dezelfde plek waar op 6 april 1652 de Hollander Jan van
Riebeeck namens de Vereenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) Kaapstad
stichtte. Maar in plaats van een fort zag aan de voet van de beroemde
Tafelberg ditmaal 'Ajax Cape Town' het levenslicht. Een heuse profclub
die vanaf juli deel uitmaakt van de uit 18 ploegen bestaande
Zuid-Afrikaanse eerste divisie. Spelend in hetzelfde tenue als de
Amsterdamse moedervereniging en beschikkend over een jeugdcomplex dat
een kopie is van 'De Toekomst' in Amsterdam Zuid-Oost.
Voor de overname van de clubs Cape Town Spurs en Seven Stars moet Ajax
ruim zeven miljoen gulden neertellen, waarmee 51% van de aandelen wordt
verworven. Daar tegenover staat, dat Ajax Cape Town kan functioneren
als een volledige franchise van Ajax Amsterdam. Dus gebruik makend van
hetzelfde tenue, hetzelfde logo, dezelfde financieel adviseur (ABN Amro
Bank) en nog veel meer. Zo heeft Ajax Amsterdam zich verplicht tot het
aanleveren van technische know-how. Daarvoor heeft de club Jan Pruyn
(ex-trainer NEC en Helmond Sport) aangetrokken, die in Kaapstad ook bij
de presentatie aanwezig was. Jan Pruyn zal onder meer de uitwisseling
van Amsterdamse trainers en de stages van Zuid-Afrikaanse talenten in
Nederland moeten coördineren.
Verbroedering bij de beroemde Tafelberg. Ajax-aanvoerder Danny Blind
en Benni McCarthy poseren met hun nieuwe broer, aanvoerder Timbo
Keyteno (r) van de nieuwe club Ajax Capetown.
Daar tegenover staat, dat Ajax Amsterdam het recht heeft om alle
talenten uit het Zuid-Afrikaanse project als eerste een contract aan te
bieden. Verder moet Ajax Cape Town een royalty over alle
commerciële inkomsten aan Ajax Amsterdam betalen. Bovendien bezit
Ajax Amsterdam alle rechten van Ajax Cape Town buiten het Afrikaanse
continent.
De overname werd vanaf juni vorig jaar voorbereid door ex-algemeen
directeur Maarten Oldenhof en commercieel directeur Bob-Jan Hillen,
nadat het duo in contact was gekomen met Rob Moore, eigenaar van Seven
Stars Football Club, de voormalige club van Ajacied Benni McCarthy.
Bob-Jan Hillen: "Deze overname is de enige manier om greep op de
situatie te houden. In Zuid-Afrika bestaat namelijk hetzelfde systeem
als in Noord-Amerika. Profclubs zijn het eigendom van particulieren,
die bij een gunstige markt de boel met winst doorverkopen. We liepen
daardoor het risico met meneer A afspraken te maken, die vervolgens de
club doorverkoopt naar meneer B die zich nergens meer iets van
aantrekt. Vandaar dat een situatie gecreëerd moest worden,
waardoor wij altijd de controle zouden houden."
Aldus ontstond op bijna 12 uur vliegen van Amsterdam een kopie van
Ajax. Een actie die overigens nog wel door de Zuid-Afrikaanse
voetbalbond moet worden goedgekeurd. Ondanks dat het voetbalmetier in
het land beheerst wordt door onderlinge naijver, verwacht Ajax niet dat
jaloezie bij topclubs als Kaiser Chiefs en Orlando Pirates zal leiden
tot een verbod van de nationale federatie. Ook omdat zonder de
interventie van Ajax het profvoetbal in de Kaapprovincie op sterven na
dood zou zijn geweest. In de overwegend blanke Kaap is namelijk alles
rugby en vooral cricket wat de klok slaat. Blijven de resultaten uit,
dan kunnen de voetbalclubs het meteen schudden. Zo werden de
wedstrijden van middenmoter Cape Town Spurs dit seizoen door slechts
enkele honderden toeschouwers bezocht, terwijl het kleinere Seven Stars
recentelijk exact zeventig fans de kassa zag passeren.
Ajax heeft nu ook vaste voet op Zuid-Afrikaanse bodem. Een trotse
preses Michael van Praag showt met zijn collega's van Capetown John
Comitis (m) en Rob Moore het nieuwe logo.
FOTO'S: ROB DE JONG
Dat in ogenschouw nemend, zullen de Amsterdammers dus flink aan de bak
moeten. Zo blijkt de naamsbekendheid van Ajax in Zuid-Afrika tegen te
vallen. Omdat de Kaapprovincie enorm Engels georiënteerd is, zijn
de voetballiefhebbers ook gefixeerd op clubs uit de Premier League.
Vandaar dat Southampton in principe meer tot de verbeelding spreekt dan
het buiten Kaapstad wereldberoemde Ajax. Pas toen Benni McCarthy in
1997 naar Nederland vertrok, nam de impact van Ajax in het gebied iets
toe. Maar het is veelzeggend, dat het voor morgen geplande oefenduel
met de Zuid-Afrikaanse topclub Kaiser Chiefs moest worden afgelast.
Niet omdat Ajax niet wilde, maar omdat Kaiser Chiefs van Ajax een gage
van 100.000 gulden verlangde. Toen de Amsterdammers die weigerden te
betalen, trok de Zuid-Afrikaanse kampioen zich terug.
In plaats daarvan moet Ajax Amsterdam het straks opnemen tegen het dan
60 uur oude Ajax Cape Town. Een club die het afzetgebied voor
Ajax-producten iets moet vergroten, maar vooral de club die Ajax straks
meer Benni's moet gaan opleveren. Daarvoor moet de basis worden gelegd
op een trainingscomplex in de wijk Thornton, waar een door Ajax
Amsterdam gefinancierde renovatie (kosten 2 miljoen gulden) tot de
opening zal leiden van 'Ikamva', wat in het Xhosa-dialect 'Toekomst'
betekent. Een toekomst die door Rob Moore (ex-eigenaar Seven Stars en
straks bestuurslid van Ajax Cape Town) al in vijf jaar tot het grootste
succes in Afrika moet leiden.
Overlopend van enthousiasme vertelt de robuuste Zuid-Afrikaan tegen
iedereen die het horen wil: "Ik geloof heilig in ons
vijfjarenplan. De doelen die we daarin stellen zijn de beste
jeugdopleiding van Afrika te organiseren, het aantrekkelijkste voetbal
van het continent te spelen en in 2004 de Afrikaanse Champions League
te winnen. Tegen die tijd moet Ajax Cape Town ook klaar zijn om als
eerste Afrikaanse club naar de beurs te gaan."
Overigens zal Ajax Cape Town op korte termijn geen navolging vinden
binnen het vanuit Amsterdam gevoerde expansiebeleid. De plannen die de
Nederlandse kampioen heeft in België (Germinal Ekeren) en Ghana
houden vooralsnog alleen het realiseren van 'voetbalscholen' in.
Mogelijk dat ooit op andere continenten (Australië en Amerika) wel
tot de opening van nieuwe franchises wordt besloten, maar dat zal sterk
afhangen van het rendement van Kaapstad.
Tenslotte komt ook in Zuid-Afrika alleen de zon voor niets op.
|