Tabaksreuzen doen gooi
naar wereldheerschappij
Van een onzer verslaggevers - LONDEN, dinsdag
Sigarettenproducenten
British American Tobacco (BAT) en het kleinere Rothmans International
gaan fuseren. Met een gezamenlijk marktaandeel van 16% zitten de
huidige nummers twee (BAT) en vier op de wereldsigarettenmarkt 's
werelds grootste, Philip Morris, zeer dicht op de hielen. Het doel van
de nieuwe combinatie is dan ook het heroveren van de wereldhegemonie.
In 1997 werd de verzekeringspoot van BAT na een fusie
met het Zwitserse Zürich verzelfstandigd. Als puur tabaksconcern
heeft het resterende BAT nu een wereldmarktaandeel van 12,5%. Het
concern is bekend van onder meer de merken Lucky Strike, Barclay,
Players, Kent, Gladstone, Belinda en Mantano. Onder Rothmans
(marktaandeel 3,5%) vallen onder meer Peter Stuyvesant, Rothmans,
Dunhill, Winfield en Caballero. De rechten op Pall Mall zijn regionaal
tussen beide merken verdeeld.
De nieuwe gigant die de naam BAT krijgt zal voor 35% in
handen komen van de huidige Rothmans-grootaandeelhouders, de
houdstermaatschappij Richemont en de Rembrandt-groep. Richemont is in
handen van de schatrijke Zuid-Afrikaanse familie Rupert, en bestiert
naast Rothmans de luxe artikelen-producent Vendome (o.m. bekend van
Cartier). Ook de Rembrandt groep is eigendom van de Ruperts. De overige
65% van het nieuwe, grotere BAT komt in handen van de huidige
BAT-aandeelhouders. De notering aan de Londense beurs blijft behouden.
Met de transactie is ruim 40 miljard gemoeid.
Met een gezamenlijke sigarettenproductie van 900 miljard
sigaretten blijven BAT en Rothmans net achter het Amerikaanse Philip
Morris, dat zich met een marktaandeel van 17% nog net wereldleider mag
noemen. Aan het begin van de jaren negentig stond BAT nog bovenaan. Het
ongeevenaarde succes van het vlaggenschip van Philip Morris, Marlboro,
heeft BAT echter van de troon gestoten. De nieuwe combinatie is qua
productie ruim twee keer zo groot als de nummer drie in de wereld, RJ
Reynolds (onderdeel van RJR Nabisco), dat het succesvolle merk Camel
exploiteert.
BAT-woordvoerster Denise Hart maakt er geen geheim van.
"Onze strategie is al een paar jaar: de grootste worden. Nu zijn
we in 33 landen de grootste, samen met Rothmans in 55 landen."
Buiten de Verenigde Staten zal het nieuwe BAT al wereldmarktleider zijn.
Op geografisch gebied vullen de fusiepartners elkaar
goed aan. BAT is sterk in Noord- en Latijns-Amerika (het marktaandeel
in Brazilië is zelfs 90%), het Verre Oosten en Afrika. Vooral in
Europa biedt Rothmans een welkome versterking. Daar komt bij dat dit
concern een paar 'luxe' merken in huis heeft (zoals Dunhill), die een
hogere winstmarge opleveren. Als geheel heeft Rothmans een brutomarge
van ruim 25%, terwijl BAT de 18% niet haalt.
P. de Mare, BAT-directeur voor Noord-Europa, prijst
vooral de efficiency-voordelen van de samensmelting. Door
sigarettenfabrieken samen te voegen kan er goedkoper worden
geproduceerd. Na drie jaar wordt een wereldwijde kostenbesparing van
liefst 250 miljoen pond (circa 780 miljoen) verwacht.
Het halen van de winstgroei uit een hogere productie van
sigaretten (via een vergroting van het marktaandeel) wordt in Europa en
de Verenigde Staten al lastiger, aldus De Mare. "Het voeren van
een marketingstrategie wordt steeds meer door wettelijke restricties
bemoeilijkt. Wij spreken in dat kader wel van 'donkere markten'. In
Scandinavië bijvoorbeeld mag je geen stickers meer plakken, mag je
bij wijze van spreken nauwelijks meer praten over sigaretten. Die kant
gaan we hier ook op. Als het lastig is je marktaandeel te vergroten dan
zit er weinig anders op dan de kosten te verlagen."
De fusie moet in het derde kwartaal van dit jaar haar
beslag krijgen. Mogelijk kunnen de overheden in diverse landen roet in
het eten gooien, omdat de combinatie in sommige markten een behoorlijk
stevige positie krijgt. Zo zal het gezamenlijk marktaandeel in
Nederland oplopen tot 46,5%. BAT-manager De Mare verwacht geen
problemen: "Op de sigarettenmarkt gaat het nou eenmaal om grote
spelers. En het marktaandeel blijft onder de 50%." In Zuid-Afrika
krijgt BAT echter 90% van de markt in handen, terwijl de nieuwe
marktposities in Canada (80%) en Australië (60%) ook niet
misselijk zijn.
Rothmans heeft in Nederland een sigarettenfabriek in
Zevenaar (duizend werknemers) en is eigenaar van de Groningse shag- en
pijptabakfabrikant Niemeyer (o.m. Samson en Javaanse Jongens; 550
werknemers). Daarnaast werken er 400 mensen bij het Europese marketing-
en verkoopkantoor in Amsterdam. In Wageningen produceert Rothmans de
vermaarde Schimmelpenninck-sigaren. BAT heeft al enige jaren geen
productie meer in Nederland. Wel werken er zo'n honderd mensen op een
verkoop- en marketingkantoor in de hoofdstad.
Het feit dat zowel Rothmans als BAT vergelijkbare
kantoren in de hoofdstad heeft, baart de vakbonden zorgen. "De
fusie kwam voor ons als een donderslag bij heldere hemel", aldus
Ronald Zwijnenburg, bestuurder bij CNV Voeding. "Er moet tenslotte
een fors bedrag worden bezuinigd." Wereldwijd werken er bij de
nieuwe combinatie 70.000 werknemers, waarvan 20.000 bij Rothmans.
Johann Rupert (l.), bestuursvoorzitter van
Rothmans-grootaandeelhouder Richmont, geflankeerd door BAT-topman
Martin Broughton.
FOTO: Reuters
|