&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="RIGHT" ALT="">

zaterdag 12 december 1998

Felle discussie in Duitsland over Auschwitz-'verplichting' door Theo Jongedijk - BERLIJN, zaterdag Martin Walser is in Duitsland een gerespecteerd schrijver en Ignatz Bubis geniet in de bondsrepubliek groot aanzien als voorzitter van de Centrale raad van joden. De twee vooraanstaande leden van de Duitse samenleving zijn zodanig met elkaar in conflict geraakt dat hun ruzie de natie dreigt te delen. Politici en intellectuelen van naam hebben zich met het meningsverschil bemoeid, zonder dat die inmenging ook maar tot een centimeter toenadering heeft geleid. Richard von Weizsäcker, voormalig president van de bondsrepubliek, waarschuwt ondertussen dat het conflict oncontroleerbaar zou kunnen worden. De controverse betreft het gedenken van de holocaust. In het land van de daders een gevoelig onderwerp dat naar de mening van Von Weizsäcker nu nog goed onder controle is. Door verharding van de discussie zou daarin verandering kunnen komen. Waarschuwing Duitsland voert al tientallen jaren en niet zonder besef van eigen schande een vruchteloze discussie over de oprichting van een monument voor de slachtoffers van de holocaust. Dit gegeven staat los van de affaire die nu de gemoederen verhit. Walser (foto rechts) heeft de toorn van Bubis over zich afgeroepen, toen hij in zijn dankwoord voor de vredesprijs van de Duitse boekhandelaren sprak over de 'Instrumentalisierung von Auschwitz'. De schrijver beoogde daarmee aan te geven dat naar zijn mening herdenking van concentratiekampslachtoffers steeds vaker tot industrie wordt gemaakt. "In plaats van dankbaar te zijn voor de onophoudelijke benadrukking van onze schande, begin ik mijn hoofd ervan af te keren", luidde de openbaring van het gevoelsleven van de auteur. "De ceremonies zijn niet meer dan routine geworden", aldus Walser. Een stelling, die volgens de auteur inmiddels door twee joodse intellectuelen zou zijn onderschreven. Bubis (foto links) was tot in het diepst van zijn ziel gegriefd en betichtte de schrijver van "geestelijke brandstichting". Ook plaatste hij de auteur op één lijn met notoire rechts-extremisten. Avi Primor, ambassadeur van Israël te Bonn, vroeg aan Martin Walser een nadere verduidelijking van zijn gewraakte rede, waardoor het verwijt van antisemitisme van tafel zou kunnen. De schrijver weigert. "Routine" Walser vindt dat Ignatz Bubis met verwijten aan zijn adres over geestelijke brandstichting en rechts-extreme houding niet de dialoog nastreeft, maar beschadiging van zijn reputatie. De voorzitter van de Centrale Raad van Joden in Duitsland verwijst ondertussen naar Frankrijk: "De nationale herdenking van 14 juli is al meer dan 200 jaar oud en wordt nog altijd met respect in stand gehouden. Waarom kan dat in Duitsland niet met de holocaust?" Walser en Bubis lijken onverzoenlijk. Wolfgang Thierse (SPD), de nieuwe voorzitter van de bondsdag, de Duitse 'Tweede Kamer', heeft aangeboden te bemiddelen. Tot op heden vergeefs. Ook de media doen pogingen de kemphanen rond de tafel te krijgen. De Südwestrundfunk nodigde beiden uit voor een twistgesprek. Walser komt alleen als Bubis zijn ergste verwijten intrekt. En daar voelt Bubis weer niets voor. De holocaust staat in Duitsland voorlopig prominent op de agenda. Martin Walser is nu de laatste die zijn hoofd ervan kan afkeren. Dat beoogde hij wellicht met zijn toespraak, ten einde lege ceremonies weer een inhoud te geven.

Auteursrechten voorbehouden 1996-1998, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape Navigator, Netscape Communicator of Microsoft Internet Explorer.