President Assad speelt
poker met buur Libanon
door Hans Kuitert -JERUZALEM, donderdag
Het lijkt allemaal dorpspolitiek, zoals zo vaak in
het Midden-Oosten. Gekwetste ego's en politieke koehandel. De premier
die Libanon begon te herstellen na vijftien jaar burgeroorlog ruilt met
een oud-premier die juist uit dat tijdperk van religieuze bloedbaden
stamt.
Libanon is echter de volgende hobbel op het nog
slecht geplaveide pad naar een allesomvattende vrede in het
Midden-Oosten. En daarom is, vooral voor Israël, de politieke
ommezwaai in het noordelijke buurland niet zonder belang. De hand van
Syrië is erin te herkennen.
Syrië is de macht die de ontwikkelingen in Libanon
dicteert, niet alleen omdat er 35.000 Syrische soldaten zijn gestationeerd, maar ook omdat iedere politieke
ontwikkeling eerst met de Syrische president Hafez al-Assad moet worden
besproken.
Zonder Syriërs
Daar zat een beetje de klad in de laatste
jaren. Libanon begon een beetje uit zijn handen weg te glippen. Steeds
meer Libanezen, ook in de politiek, begonnen wel wat te zien in het
Israëlische idee dat er ook een vrede mogelijk is zonder dat de
Syriërs meteen aan de onderhandelingstafel aanschuiven.
Vrede betekent immers een eind aan de Israëlische
bezetting en de oorlog in het zuiden van het land. Vooral Libanese
investeerders, door premier en multi-miljonair Rafik Hariri danig in de
watten gelegd bij de herbouw van Libanon, Beiroet voorop, zien in de
situatie in Zuid-Libanon nog steeds een bedreiging. Ze koesteren graag
hun belangen, die overigens tot stand zijn gekomen ten koste van een
steeds groter wordende kloof tussen weinig rijken en een overvloed aan
armen.
Golan terug
Assad heeft nooit iets gezien in dergelijke
Israëlische voorstellen. Hij houdt de Israëli's liever onder
druk door de pro-Iraanse Hezbollah in het zuiden van Libanon in te
zetten tegen het Israëlische leger. Assad kan zich alleen een
vrede voorstellen waarbij Israël rust krijgt aan zijn noord-grens in ruil voor volledige teruggave
van de in 1967 door Israël bezette Golanhoogte.
Sluw als hij is verordonneerde Assad in oktober dat het
Libanese parlement de chef van het leger, generaal Emile Lahoud (foto
boven), moest kiezen als president als opvolger van zijn trouwe, maar
zwakke vazal Elias Hrawi. Voor de Libanezen zou dit geen grote
ommezwaai betekenen, want de sterke, razend populaire, niet door
corruptieschandalen achtervolgde Lahoud zou het vast aan de stok
krijgen met de machtige premier Hariri.
Knechting
Anderhalve week na de installatie van Lahoud
verdwijnt Hariri in de coulissen en is Salim Hoss (foto onder) van stal
gehaald. Hoss was de man die in 1989 het vredesverdrag van Taef sloot,
dat een einde maakte aan de burgeroorlog en het begin vormde van
blijvende Syrische knechting van Libanon.
Voor Israël, dat momenteel worstelt met de vraag of
het zich niet eenzijdig uit Zuid-Libanon moet terugtrekken, is het
geslaagde pokerspelletje van Assad slecht nieuws. Lahoud en Hoss, maar
ook de derde macht van het land, parlementsvoorzitter Nabih Berri, zijn
uitgesproken pro-Syrisch. Zij zullen niet, zoals Israël graag
ziet, het Libanese leger naar het zuiden dirigeren om Hezbollah te
ontwapenen. En Assad blijft de lachende derde.
|