overzicht politieke gastenboeken

Els Borst (D66), 27 april 1998:

Verkiezingen essentie
van democratie

Wat wij op 5 mei vieren is de terugkeer van de democratie, zoals wij op 4 mei de offers gedenken die daarvoor zijn gebracht. En daarom is 6 mei eigenlijk de allerbeste datum voor de verkiezingen.

Zelf behoor ik nog net tot de generatie die de oorlog bewust meemaakte en die uit eigen ervaring weet dat de bevrijding inderdaad een bevrijding was, het begin van een nieuw hoofdstuk. Daarom kan ik ook niet goed begrijpen dat er mensen zijn die de verkiezingen aan hun laars lappen en denken dat er wel iets belangrijkers te doen is dan een bezoek aan het stembureau.

Kiesrecht
In de twintigste eeuw is de strijd om het democratisch kiesrecht ongelooflijk belangrijk gewest. Aan het begin van deze eeuw moest je rijk zijn en van het mannelijk geslacht om te mogen stemmen. Dat was geen democratie. Maar na de Eerste Wereldoorlog veranderde dat. Iedereen, rijk of arm, man of vrouw, kreeg het stemrecht. De geallieerden hadden de oorlog gewonnen 'to make the world safe for democracy'. Als ze verloren hadden, zou de democratie verloren hebben. Ook bij ons al bleef Nederland in die oorlog neutraal.

In de Tweede Wereldoorlog ging het vooral voor of tegen de democratie. En van de bijna halve eeuw Koude Oorlog die daarop volgde, kun je hetzelfde zeggen. De Berlijnse luchtbrug, het Marshall-plan, de Koreaanse oorlog, de vorming van de NAVO, het zijn allemaal episodes uit de strijd ter bescherming van de democratie. De democratieën hebben die strijd gewonnen. Dat is niet alleen de prestatie van staatslieden. Dat komt ook en vooral omdat de democratie een staatsvorm en een omgangsvorm is die als het nodig is het allerbeste bij zijn burgers kan oproepen.

Afkeuring
In onze eeuw is democratie een waarde en een norm geworden. Een staat hoort democratisch te worden bestuurd, een samenleving hoort democratisch te zijn ingericht. Wie zich ondemocratisch gedraagt, verdient afkeuring en krijgt die ook. Als een dictatuur overgaat in een democratie, vinden we dat vooruitgang. Bij het omgekeerde maken we ons zorgen. De oorlogen van de twintigste eeuw en de democratie van de twintigste eeuw hebben alles met elkaar te maken.

Op de grens van de eenentwintigste eeuw en met het volgende millennium vlak achter de horizon ligt dat niet meer zo scherp in het bewustzijn. We staan er nog maar nauwelijks bij stil: in onze tijd is democratie de normale manier van besturen, de vanzelfsprekende publieke omgangsvorm. Er zit slechts één voorwaarde aan vast: dat de burgers de democratie verzorgen. De beste datum daarvoor is 6 mei.

En de beste partij daarvoor is Democraten 66. Als geen ander de partij voor versterking van de democratie. Maar er is meer waar D66 voor staat. Wij zijn helder in wat we willen. Voortzetting van paars. Niet als doel op zich, maar als middel om onze idealen te verwezenlijken. In de samenleving die mij aan het begin van de volgende eeuw voor ogen staat, zijn verpleging en verzorging hoog gewaardeerde beroepen. De leraar staat met plezier voor zijn kleine klas. Mensen die kunnen werken, hebben een baan. Mannen én vrouwen hebben de balans gevonden tussen arbeid en zorg, met kinderopvang als basisvoorziening voor iedereen. Economische bloei en bescherming van het milieu gaan hand in hand. Er is een grote opkomst bij referenda en burgemeestersverkiezingen. Alle euthanasiegevallen worden gemeld. We kunnen weer veilig over straat. En Europa is niet alleen een economische, maar ook een politieke eenheid, en draagt effectief bij aan vrede, veiligheid en bescherming van mensenrechten.

Els Borst