Leeswerk, heel veel leeswerk kregen de kandidaten gisteren bij de examens Duits en Frans onder ogen.

De taalexamens oefen je thuis uit het werkboek of van de diskette, maar er is één ding dat je niet kunt trainen: werken onder stress. Als de hoeveelheid teksten dan tegenvalt, is het hek van de dam. Pas 's middags bleek dat examen doen ook voldoening kan geven. Economie en natuurkunde verliepen zonder jagen en al te veel hersenkraken.

Zwaar gedeprimeerd verlieten de mavo-kandidaten van het Amstelveen College 's ochtends de zaal na het C-examen Duits. "Te lang", klonk somber. "Een zware tegenvaller." "Simpelweg te moeilijk."

Voor docente T. Feijen was er echter geen vuiltje aan de lucht. Zij vond het een goed te maken examen over dieren, Tourwinnaar Ullrich en gokverslaving. "De keuze van de teksten was op niveau." Zo kun je het ook zeggen.

Taai
Het D-niveau vond mevrouw Feijen duidelijk een stuk moeilijker. "Veel leeswerk, vijf redelijk lange teksten. De laatste twee zullen de meeste problemen hebben opgeleverd." Ze vormden een verraderlijke wending in de opbouw van het examen, na de relatief makkelijke eerste drie opdrachten. Niet alleen kregen de kandidaten taaie Duitse zinnen te verstouwen, het ging ook nog over onalledaagse onderwerpen als buitenaardse wezens en een virtueel Japans droommeisje. "Het was zeer moeilijk tot niet te doen!" klaagde IJsbrand Rekers zijn nood.

De havo-kandidaten Frans hadden het zwaarder te verduren dan hun lerares voor mogelijk hield nadat ze de zes (!) grote teksten had gelezen. Leuke verhalen, interessante verhalen, dat zal allemaal best, maar ze bezorgden de leerlingen handenvol werk. Velen konden daardoor niet alle 50 vragen beantwoorden. Het regende dan ook klachten.

Mevrouw Vogelpoel van het Casimirlyceum: "De beginteksten over de interactieve ziekenhuisschool en de eerste vrouwelijke Franse kosmonaut waren bepaald eenvoudig. Dit in tegenstelling tot het interview met de stripkenner Lacassin dat niet zozeer qua inhoud, maar wel qua vocabulaire en constructie lastig was."

"De gatentekst over fiets-voorrangsbeleid moet goed te doen zijn geweest. Werkelijk grappig was het verhaal over de 'maanbezitters'. En in het laatste verhaal over parttime arbeid in Polderland Nederland werd Ad Melkert nog aangehaald. Kortom, het examen was lang, beslist, maar de keuze van de teksten maakte veel goed. Dit examen moet 'voldoende tot goed' kunnen zijn gemaakt door een redelijke leerling."

Concentratie
Actuele, literaire en politieke teksten vormden de basis van het examen Duits van de vwo-kandidaten. Docent N. van Dalen van het Amstelveen College vond het "teksten op vwo-niveau", niet bepaald weggevers dus. "Het waren afwisselende teksten. Inderdaad, ze waren niet eenvoudig, maar dat hoeft ook niet", vond Van Dalen enigszins streng. "De teksten boden veel leeswerk. Een goede concentratie voor het beantwoorden van de vragen en een behoorlijke kennis van het Duits waren absoluut noodzakelijk."

Sandra Spoelstra, Annemarie de Weyer en Paul de Liefde maakten zich in hun reactie over de moeilijkheidsgraad niet erg druk. Wel over de grote hoeveelheid werk. "Een uur voor tijd moest ik nog 22 vragen beantwoorden", illustreerde Paul de druk waaronder hij had moeten werken.

Een stuk opgewekter was de stemming 's middags in het Amstelveen College tijdens economie voor vbo/mavo. Zowel C- als D-kandidaten zagen het als een enorme meevaller. Zonder haast konden ze doorwerken aan vaste prikken zoals het invullen van een belastingformulier en het vaststellen van een studiebudget.

"Misschien wel de makkelijkste examens van de afgelopen vijf jaar", vond een betrokken docent. Alleen was het verschil tussen de C- en D-opdrachten niet erg groot: beide niveau's behandelden precies dezelfde onderwerpen, de leerlingen op D-niveau hoefden er maar ietsje dieper op in te gaan.

"Ik had gedacht dat het moeilijker was", haalde Ghislaine Veltman na afloop opgelucht adem, samen met haar klasgenoten. Tim Kuipers was de enige die zich afvroeg of hij bij het juiste examen was aangeschoven: "Er zaten vragen bij waarvan ik vond dat ze niet eens met economie te maken hadden."

Feest
Voor de havisten met natuurkunde werd de middag op het Casimir een feest van herkenning. Ze kregen een opdrachtboek vol standaardvragen, waarvan een groot deel gelukkig al in de klas bleek te zijn behandeld. "Wie geen voldoende voor dit examen haalt, heeft de stof niet goed geleerd", schamperde docent H. van Geffen na afloop. Dat de som over de accu uitsluitend vragen over elektriciteit bevatte en de som over de roeiers alleen over mechanica ging, maakte het in zijn ogen helemaal simpel.

Juist vanwege die bekendheid met de stof was Sven Schuitema minder positief. "De som met de kathode en de anode heb ik nooit begrepen, dus ook nu niet. Maar op zich waren het geen vervelende sommen", gaf hij toe. Rogier Nota en Alexander Anthoniesse vonden het eensgezind goed te doen. Bart Schuring relativeerde eerlijk: "Voor mijn doen heb ik het goed gemaakt. Maar mijn doen is niet zo goed."

Pittige opdrachten met meer denkwerk en meer rekenwerk op vwo-niveau maakten natuurkundedocent Van Geffen een stuk enthousiaster: "Leuke toepassingen, zoals de minispectrometer en snijden met water", reageerde hij goedkeurend. De kandidaten waren net zo tevreden, maar om heel andere redenen: gewoon logisch nadenken was al genoeg om een voldoende te scoren, verwoordde Jesse Meijers de gevoelens van zijn lotgenoten.

Natuurlijk zijn er altijd uitzonderingen, zoals Barrie Wessels: "De vraag over kernafval was best makkelijk, zeiden mijn klasgenoten. Zelf heb ik het zwaar verknald." Toch erkende hij dat het redelijk was te maken als je goed had geleerd. Dat had hij dus niet gedaan.