De Telegraaf-i Examen '99

Woensdag 12 mei 1999

Tijdnood speelt vwo-ers parten

Vbo-leerlingen in paniek om millenniumklok

Bijna alle leerlingen van het vbo-B hebben de zware examenklus achter de rug. Een klein deel doet nog Duits en aardrijkskunde. Daarna kan voor hen de vakantie beginnen.

De rest moet nog gaan beginnen. Voor de vwo-kandidaten met kunstgeschiedenis of maatschappijleer in hun pakket, ging het examen woensdag moeizaam van start. Tijdnood speelde de leerlingen parten. Alle kandidaten kregen woensdag open vragen.

Pittig

Op de Purmerendse scholengemeenschap De Koogmolen begon het wiskunde-examen voor de vbo-B'ers paniekerig. De eerste vraag was zo pittig dat ook de laatste slaap snel uit de ogen was verdwenen: de kandidaten moesten al meteen de klok in de gaten gaan houden.

Menigeen kon nog wel berekenen hoeveel seconden ons nog resten tot het jaar 2000. Maar de foto van het uurwerk met een secondenteller tot 2000 sloeg alles. Met het zweet op het voorhoofd zaten de kandidaten uit te puzzelen wanneer de foto was genomen. Wie uitkwam op eind 1997 had het goed.

"De overige 28 vragen waren niet te zwaar", vindt De Koogmolen-docent J. Zwanink. "Zoals de opgave onder de nieuwe auto, waarbij vermeld stond wat alle extra's moeten kosten. De vraag wat een koper moet betalen voor een auto met bepaalde toeters en bellen, kan bijvoorbeeld niet moeilijk zijn geweest. Maar dit vak moet je liggen, de reacties van de leerlingen lopen altijd ver uiteen."

Nerveus

Maar ook de Koogmolen-leerlingen zonder wiskundeknobbel constateerden dat het examen meeviel: "Echt moeilijk vond ik het niet", zegt Alice Karsten, "terwijl wiskunde niet mijn sterkste vak is." Vincent Hendriks kon geen lastige vragen ontdekken: "En ik was nerveuzer dan normaal, omdat het toch een moeilijk vak is."

Op het verplichte vak wiskunde volgden 25 minuten pauze, waarna de B-kandidaten weer terugmoesten naar de aula voor het verplichte vak Nederlands. Na het onderdeel leesvaardigheid van afgelopen maandag, volgde nu schrijfvaardigheid. De opdracht was geconcentreerd rond de mogelijke aanschaf van een fitnessapparaat voor rondhangende jongeren.

"Een onderwerp waarbij de kandidaten zich iets kunnen voorstellen", oordeelt leraar Nederlands H. Toebes goedkeurend. Kandidaten moesten zo'n toestel op school zien te krijgen, door eerst een briefkaart naar de fabriek te schrijven om informatie. Vervolgens moesten ze een verzoek richten aan het schoolbestuur, een verslag maken voor de schoolkrant en tenslotte een poster om de komst van al het moois aan te kondigen aan de leerlingen.

Idealisme

"Nauwkeurig lezen was noodzakelijk", zegt Toebes. "Voor de adressering van de brief waren de leerlingen aangewezen op het woordje 'je' in de opdracht: 'Vraag een gesprek aan met de directeur van jeschool.' Wie dat over het hoofd zag, had het adres alvast fout."

De leraar Nederlands ontdekte ook een blijk van idealisme bij de examenmakers: "De volgende zin in de opdracht luidde: 'Zij is enthousiast.' Dus de directeur in de opdracht is een vrouw!" Dit in tegenstelling tot de realiteit op verreweg de meeste scholen.

Stukgezeten achter hun examentafels zagen de leerlingen een fitnessapparaat overigens wel zitten: "Ik vond dit een van de leukste examens", straalde Sylvana van Zeijderveld. "Niet moeilijk ook, omdat we zo'n opdracht vaak hebben gemaakt in de les." Jordy Boxsem kwam evenmin voor verrassingen te staan: "In de klas hebben we veel geoefend."

Zinloos

Dergelijke opdrachten krijgen dan ook de volledige goedkeuring van docent Toebes: "Brieven en verslagen moeten leerlingen ook na school maken. Niet voor niets heet het eigenlijk functioneel schrijven. Een opstel schrijven, dat zou voor onze leerlingen uitermate zinloos zijn."

De gehele ochtend werd op het vwo besteed aan kunstgeschiedenis. Als het aan de kandidaten lag, hadden ze er zelfs nog langer aan gezeten. "Iedereen kwam in grote tijdnood", merkte R. Prent, docent van de Scholengemeenschap Amstelveen, locatie Casimir: "Examenmakers vergeten dat er gelezen, gekeken én nagedacht én geschreven moet worden. Jammer dat leerlingen op deze wijze punten mislopen."

Het was veel te veel, zeggen ook de Casimir-leerlingen: "Er werd veel gevraagd dat je uit de afbeeldingen moest halen en daar is nu eenmaal tijd voor nodig", zegt Femke Heijma teleurgesteld. "Het laatste half uur moest ik nog 190 vragen maken!", zegt Ilona Graf. "Je kon de vragen nooit helemaal compleet beantwoorden", klaagt Bonnie Luijten. Misschien hadden meerkeuzevragen uitkomst geboden.

Klacht

Docent F. Luyben van het Alberdingk Thijmcollege in Hilversum had dezelfde klacht over de opgaven maatschappijleer die 'zijn' zestig vwo'ers 's middags onder ogen kregen.

"Er zijn nogal wat leerlingen die het niet af gekregen hebben, die liefst zes van de 32 vragen hebben moeten laten schieten! En dan moet je de rest wel verdraaid goed gemaakt hebben om er een goed cijfer uit te slepen." Hij kondigde dan ook aan een klacht daarover in te dienen op de examensite. Over de onderwerpen zelf was hij tevreden: Bolkensteins boek 'Moslim in de polder', de justitiële en politieke gevolgen van de voetbalrellen in Beverwijk en de Europese politiek hadden de aandacht gevraagd.

Rondvraag

Marieke Ranzijn deed een rondvraag onder haar mede-leerlingen. Algemeen werd het onderdeel multiculturele samenleving het eenvoudigst bevonden: "Omdat je daar zo nauw bij betrokken bent." En: "Politiek was zoals altijd het moeilijkst", vonden de kandidaten.

De examenmakers hadden wel pogingen gedaan dicht bij huis te blijven. Met de Europese verkiezingen voor de deur hadden zij ook daarover vragen gesteld. "Het was verschrikkelijk veel, maar wel te doen", vonden de leerlingen die alles af kregen. "Maar waarom waren de vragen zo ingewikkeld geformuleerd?"

Dit weekend zal het stil zijn op straat. Maandag barsten de examens in alle hevigheid los. Het vbo-B doet dan Duits, vbo-C en -D, mavo, havo en vwo staat Nederlands te wachten. En daarna zal het tot eind mei stressen geblazen zijn.