RIJSWIJK - Nu de eerste Amerikaanse militairen zicht hebben op de contouren van Bagdad, worstelen defensie-experts met de vraag hoe deze miljoenenstad in handen van de coalitie kan vallen. Evenzeer is dan belangrijk hoe Saddam Hussein en de zijnen er in hun schuilkelders opgespoord en uitgeschakeld kunnen worden. Kern van het debat in verschillende buitenlandse kranten is nu vooral de vraag of er eerst moeten worden gewacht op versterkingen vanuit het zuiden.
De commandant van de geallieerden troepen, generaal Tommy Franks, is de man die de knoop moet doorhakken, maar van alle kanten krijgt hij al ongevraagd advies van de zijlijn. Kolonel Patrick Lang, voormalig Irak-specialist van de Amerikaanse militaire inlichtingendienst, zei vrijdag in The Guardian bijvoorbeeld voorstander te zijn van de ..voorzichtige aanpak".
Die aanpak houdt in dat er kleinere militaire eenheden Bagdad intrekken om te zien hoeveel weerstand er is, om uiteindelijk de stad dan stukje bij beetje in te nemen. Mogelijk is daarvoor de intussen in Koeweit gearriveerde Amerikaanse vierde infanteriedivisie nodig, maar het kan wel een paar weken duren voordat zijn in en rond Bagdad actief kan zijn.
Nu de luchthaven even buiten de stad nagenoeg in geallieerde handen lijkt te zijn, ligt een opmars voor de hand via de Matar Saddam al-Dowli, de grote weg van de luchthaven naar de stad. Via de 'snelweg' Qadisiya is het politieke en militaire hart van Bagdad dan eenvoudig bereikbaar.
Een opmars van Amerikaanse tanks in dit stadsdeel zou een grote symbolische overwinning zijn, zeker als de drie strategische bruggen over de Tigris (Jumhuriyah, Sinak en Ahrar) dan ook ingenomen of vernietigd kunnen worden. Dat zou Bagdad feitelijk in tweeën delen en de bewegingen van Iraakse strijders sterk beperken.
In onder meer The Washington Post en The New York Times wijzen defensiespecialisten nog vooral op de onzekerheden. Hoeveel leden van de Republikeinse Garde en de Speciale Republikeinse Garde zijn er eigenlijk in de stad. In de verdedigingslinies ver buiten Bagdad lijken onderdelen van de gardes in het niets opgelost. Speciale eenheden in de stad en verkenningsvluchten boven de stad zullen de komende dagen antwoorden moeten opleveren op deze vragen.
Cruciaal blijven volgens de deskundigen de aanhoudende bombardementen van de stad. Die moeten stellingen van de Iraakse strijdkrachten blijven bestoken, maar ook psychologische dreunen blijven uitdelen aan de Iraakse machthebbers. Volgens een analyse het Britse dagblad The Times is het uiteindelijk wellicht alleen nodig de best verdedigde stadsdelen in te nemen met een "driesporenbeleid": artillerie, luchtaanvallen en tanks.
Uit alle opmerkingen van Pentagon-functionarissen is in elk geval duidelijk geworden dat de Amerikanen, de Britten komen er in Bagdad waarschijnlijk niet aan te pas, willen voorkomen dat ze in een bloedige stadsoorlog belanden. Sluipschutters op hoge gebouwen, milities met antitankgeschut dat van de schouder afgevuurd kan worden of nieuwe zelfmoordaanslagen zijn voor de Amerikanen geen aanlokkelijk scenario.
Volgens The Guardian is er ook een strategie denkbaar door het stadsdeel Saddam-Stad te bezetten. Deze armenwijk aan de oostkant van de Tigris herbergt twee tot drie miljoen van de in totaal ongeveer vijf miljoen Bagdadi. Er wonen vooral sjiieten, die weinig ophebben met Saddam en zijn soennietische clan.
Voor het stadsdeel zou het 'Basra-model" kunnen gelden; omcirkelen en alle verzetshaarden gericht uitschakelen. Groot nadeel van deze aanpak is de kans dat Saddam chemische wapens inzet. Hij slaat dan twee vliegen in één klap; hij schakelt zowel Amerikanen als sjiieten uit.
De omvang en aard van de uiteindelijke aanval op Bagdad zal eerst en vooral afhangen van informatiegaring. Pas als er een beeld is van de potentiële tegenstand in de stad, kan Tommy Franks de risico's afwegen. Dat moment laat volgen militair analisten zeker dagen en misschien zelfs een paar weken op zich wachten.
Geheel anders wordt situatie als de volgens Britse media aanwezige speciale eenheden in de stad Saddam en zijn getrouwen direct kunnen uitschakelen, voordat dat de Amerikaanse troepen een grondaanval beginnen. Deze 'onthoofding' van het Iraakse regime, zoals de Amerikanen dat noemen, vraagt vervolgens weer een strategie van vooral crisisbeheer in Bagdad, en elders in Irak.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}