HILVERSUM - PvdA-prominent Jan Pronk plaatst vraagtekens bij een rol voor de Verenigde Naties (VN) in Irak. Hij vreest dat een bijdrage van de VN wordt gezien als een legitimering voor het begin van de oorlog en dat dit een precedent vormt voor mogelijk militair optreden in Iran, Noord-Korea en Syrië. Pronk zei dit woensdagavond in het televisieprogramma NOVA.
Pronk zei niet te geloven dat de VS vanuit Amerika met een oorlog democratie kan vestigen in Irak. "Dat is een geleidelijk proces, dat in elk geval een Irakees proces moet zijn. Dat moet je niet leiden met een militair overgangsregime, of met een macht die voorlopig maar blijft bezetten. (...) Er liggen kennelijk plannen bij de Verenigde Staten om dat wel te doen en voor zover ik wat van die plannen heb gezien, bevallen die mij niet zo heel erg."
Daarom is Pronk er niet voor dat de VN maar "moeten aanschuiven". Dat zou, volgens hem, betekenen dat de VN gebruikt worden. "De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk moeten misschien maar doorgaan", zei Pronk. Een gedeelde machtsstructuur van de VN en de VS heeft niet zijn voorkeur. Als de VN een rol gaat spelen moeten de Verenigde Staten zo snel mogelijk uit Irak weg. Dat besluit is, volgens Pronk, aan de VN-Veiligheidsraad. Anders komt het er op neer dat de wederopbouw onder gezag van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken gebeurt en niet onder secretaris-generaal Kofi Anan van de VN. "En dan krijg je conflicten in omringende landen."
Pronk zei verder dat de hulporganisaties en ook de VN op een a-politieke manier, zoveel mogelijk eerst noodhulp moet geven aan de bevolking van Irak. Hij hoopt dat secretaris-generaal Kofi Anan een duidelijke scheiding aanbrengt tussen het politieke en het a-politieke aspect van de situatie.